|
|
XIX Konferencja Zakopane 2005 Główni Partnerzy Konferencji:
Patronat honorowy:
Sekcja Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Komitetu Górnictwa PAN
Komitet Problemów Energetyki PAN
Patronat medialny:
Na temat:
Zrównoważony rozwój gospodarki energetycznej kraju
Wykaz referatów przedstawionych na konferencji
- Bicki Zbigniew, Poręba Stanisław
Pozycja BOT Górnictwo i Energetyka S.A. w kompleksie paliwowo-energetycznym
Polski.
BOT Górnictwo i Energetyka S.A. position in fuel and power sector of Poland.
- Bis Zbigniew
Perspektywy wytwarzania i wykorzystania węgla z biomasy.
Perspectives to produce and use carbon from biomass.
- Blaschke Wiesław
Perspektywy węgla w gospodarce świata i Polski - szanse polskiego węgla w
Unii Europejskiej.
Prospects of coal in the world and Polish economy - a chance of Polish coal
in the European Union.
- Chroszcz Henryk
Kryteria kwalifikowania zasobów bilansowych do przemysłowych i nieprzemysłowych
w górnictwie węgla kamiennego w praktyce kopalnianej.
Criterions of balance resources qualifications to industrial and
non-industrial in coal minings in mining practice.
- Chwaszczewski Stefan
Energetyka jądrowa w polityce energetycznej Polski.
Nuclear power in polish energy policy.
- Czarny Grzegorz
Łagodzenie skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.
Mitigation of unfavorable effects of hard coal mining restructuring.
- Gatnar Kazimierz
Trójkogeneracja - wytwarzanie ciepła, zimna i energii elektrycznej w
oparciu o metan z odmetanowania kopalń JSW S.A.
Trigeneration - combined production of heat, cold and electricity with using
coal bed methane from mines grouped in JSW S.A.
- Gawlik Lidia
Koszty stałe i zmienne w kopalniach węgla kamiennego.
Fixed and variable costs in hard coal mines.
- Grudziński Zbigniew
Wskaźniki cen węgla energetycznego na rynkach międzynarodowych.
Marker price of steam coal on the world market.
- Jarno Leszek
Rola Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. w tworzeniu Grupy Węglowo-Koksowej.
The role of Jastrzębska Coal Company Plc. in constituting the Coal-Coke
Group.
- Kamiński Jacek
Reformy rynkowe w sektorze elektroenergetycznym i ich skutki dla górnictwa
węgla kamiennego.
Market reforms in the electricity sector and their impact on hard coal
mining.
- Karcz Aleksander
Problemy zagospodarowania gazu koksowniczego.
Problems connected with the utilisation of coke oven gas.
- Kasztelewicz Zbigniew
Legnickie złoża węgla brunatnego jako źródło energii pierwotnej i
element bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Legnica resources of lignite as source of natural energy and component of
polish energetic security.
- Klank Maksymilian
Możliwości i prognozy produkcji niskosiarkowych miałów energetycznych w
aspekcie zaspokojenia zapotrzebowania krajowej energetyki.
The possibility and forecast of production capacity of low sulphur content
steam fines
in regard to demand of domestic professional power generators.
- Klojzy-Karczmarczyk Beata, Karczmarczyk Artur
Systemy grzewcze z pompą ciepła jako element realizacji założeń programów
ochrony środowiska.
Heating systems with the heat pump as an element of realization of the
assumptions of natural environment protection programmes.
- Klojzy-Karczmarczyk Beata, Mazurek Janusz, Kucharska Anetta
Rtęć i związki BTX w środowisku gruntowo-wodnym zagrożonym
zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi.
Mercury and BTX compounds in ground - water environment threaten with
products of petroleum.
- Krowiak Andrzej
Efektywność ekonomiczna procesów wzbogacania węgla kamiennego
Economic effectiveness of hard coal preparation processes.
- Kudełko Mariusz
Znaczenie analizy systemowej w prognozowaniu rozwoju sektorów
paliwowo-energetycznych.
The role of system analysis in forecasting of energy sectors development.
- Kutkowski Jan
Zintegrowany System Zarządzania - jego zadania i cele na przykładzie KWK
Jas-Mos.
Integrated System of Management - his assignments and aims on the example
KWK "Jas-Mos".
- Lisowski Andrzej
Uwagi do dokumentu "Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku".
Notes for document:"Polish energetic policy for 2025 year".
- Lorenz Urszula, Grzelak Majola
Transport morski jako ważny element międzynarodowego handlu węglem.
Maritime transport as an important element of international coal trade.
- Łój Roman, Kurczabiński Leon
Polityka Katowickiego Holdingu Węglowego w zakresie ilości i jakości
produkcji.
The policy of the Coal- Holding Katowice (CHK) in the domain of the quantity
and the quality of production.
- Maciejewski Zygmunt
Prognozy a możliwości krajowego systemu elektroenergetycznego.
Forecast and possibility of the Power System of Poland.
- Madejski Antoni, Wrześniewski Jerzy
Konkurencyjność polskiego węgla energetycznego i koksowego w porównaniu
do cen węgla importowanego do Unii Europejskiej.
Competitiveness of Polish steam and coking coal in comparison with prices of
coal imported to the European Union.
- Malko Jacek
Globalizacja w energetyce - wybrane problemy.
Globalisation in energy sector - selected problems.
- Marzec Anna
Zagadnienia surowców energetycznych i paliw w problematyce sesji
Europejskiej Komisji Ekonomicznej ONZ (Genewa, 27-30 czerwca 2005).
Meetings on energy raw materials and fuels organized by UN Economic
Commission for Europe (Geneva, 27-30 June, 2005).
- Mazurkiewicz Maciej, Uliasz-Bocheńczyk Alicja, Mokrzycki Eugeniusz,
Piotrowski Zbigniew, Pomykała Radosław
Metody separacji i wychwytywania CO2.
Methods for CO2 separation and capture.
- Mielnikiewicz Józef, Czornik Grzegorz
Pozycja Polski jako eksportera koksu - stan obecny i perspektywy.
Standing of Poland as the exporter of coke - current condition and
perspectives.
- Mirowski Tomasz
Stan wykorzystania biomasy w energetyce zawodowej.
Current status of biomass utilization in professional energy sector.
- Mokrzycki Eugeniusz, Uliasz-Bocheńczyk Alicja
Paliwa alternatywne z odpadów dla energetyki
Alternative fuels from wastes for power industry.
- Nagy Stanisław, Rychlicki Stanisław, Siemek Jakub
Import gazu a bezpieczeństwo energetyczne Polski.
Import as assurance of security gas supply to Poland.
- Nikodem Waldemar
Spójność gospodarki energetycznej z gospodarką odpadami w gminie w
zakresie wytwarzania paliw formowanych.
Conformability of power economy to commune waste management in the field of
formed fuels production.
- Olkuski Tadeusz
Światowy rynek LNG.
International energy market.
- Ozga-Blaschke Urszula
Aktualna sytuacja i prognozy międzynarodowego rynku węgla koksowego.
Up-to-date situation and forecasts of international coking coal market.
- Paździorek Grzegorz
Dyrektywa 94/22/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń
na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów oraz jej implementacja
do prawa polskiego.
Directive 94/22/EC on conditions for granting and using authorizations for
prospecting, exploration and production of hydrocarbons and its
implementation to Polish law.
- Pierzak Andrzej, Gilecki Ryszard
Statystyka skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w świetle
dyrektywy UE o promocji kogeneracji.
Statistics on electricity and heat cogeneration in the light of the EU
directive on the promotion of cogeneration.
- Radović Uroš
Promocja wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w
Polsce: czy dodatkowy koszt systemowy jest uzasadniony?
Support of the electricity generation from renewable energy sources in
Poland: is the additional system cost justified?
- Rusak Helena
Efekty zewnętrzne wytwarzania energii w źródłach lokalnych na obszarach
cennych przyrodniczo.
The external effects of energy production in local sources within areas of
valuable nature.
- Sobel Michał
Tradycyjne i perspektywiczne kierunki eksportu polskiego węgla.
Traditional and future markets for Polish coal.
- Soliński Jan
Prognoza rozwoju energetyki regionu Centralnej i Wschodniej Europy do 2030.
Forecast of energy sector development Central East European region to 2030.
- Stachowicz Stanisław
Zagadnienia wielkości produkcji i jakości węgla w planach rozwojowych
Lubelskiego Węgla Bogdanka SA.
Problems of output largeness and quality of coal in development plans of
Lubelski Węgiel "BOGDANKA" S.A.
- Stopa Jerzy, Kosowski Piotr
Wpływ sekwestracji geologicznej na koszty wytworzenia energii w
elektrowniach węglowych i gazowych.
Influence of CO2 sequestration on energy production costs in coal and
natural gas fired power plants.
- Stopa Jerzy, Wojnarowski Piotr, Kosowski Paweł
Prognoza efektywności ekonomicznej sekwestracji CO2 w złożu ropy
naftowej.
Forecast of economic effectivity of CO2 sequestration in oil reservoir.
- Szurlej Adam
Krajowy rynek LPG na tle wybranych państw.
National LPG market on the background of selected countries.
- Ściążko Marek, Tramer Alfred
Zintegrowana karbo-energo-chemia.
Integrated carbo-energy and chemistry.
- Tarkowski Radosław, Uliasz-Misiak Barbara
Struktury geologiczne perspektywiczne do składowania CO2 w Polsce.
Geological structures perspective for CO2 storage in Poland.
- Tarkowski Radosław, Uliasz-Misiak Barbara
Wybrane aspekty prawne podziemnego składowania dwutlenku węgla.
Selected legal aspects of underground storage of carbon dioxide.
- Zaporowski Bolesław
Efektywność energetyczna i ekonomiczna skojarzonego wytwarzania energii
elektrycznej i ciepła w elektrociepłowniach opalanych gazem ziemnym.
Energy and Economic Effectiveness of Electricity and Heat Cogeneration in
Natural-Gas Fired Combined Heat and Power Plants.
- Zuwała Jarosław, Hrycko Piotr
Analiza efektów energetycznych i ekologicznych procesu współspalania węgla
i biomasy w kotle pyłowym OP-230.
Energy and ecological effects of biomass co-firing in OP-230 pulverised coal
boiler.
- Zuwała Jarosław
Analiza optymalizacyjna doboru mocy nominalnej turbozespołu i wielkości
zasobnika dla elektrociepłowni z turbiną upustowo-kondensacyjną.
Determination of the optimum turbine power rating and a hot water storage
tank volume for condensing turbine based CHP plant with thermal storage.
- Bicki Zbigniew, Poręba Stanisław
Pozycja BOT Górnictwo i Energetyka S.A. w kompleksie paliwowo-energetycznym
Polski
SŁOWA KLUCZOWE: energia elektryczna, węgiel brunatny, blok energetyczny,
kopalnia węgla brunatnego, ekologia, efektywność, integracja,
restrukturyzacja
W ostatnich latach trwają intensywne poszukiwania nowych kierunków
pozyskiwania energii elektrycznej, ale jeszcze przez wiele lat podstawowymi
producentami energii elektrycznej będą wielkie bloki węglowe, gazowe i jądrowe.
Budowę i eksploatację takich bloków mogą efektywnie prowadzić wielkie
organizmy gospodarcze, zwłaszcza, że zaostrzające wymogi ekologiczne stawiają
coraz wyższe wymagania technologiczne i finansowe. Grupa BOT powstała w ramach
konsolidacji w polskiej elektroenergetyce i przygotowuje się do otwartej
konkurencji na rynku europejskim. Jednym z głównych celów Grupy BOT jest
zapewnienie warunków do budowy nowych zdolności wydobywczych węgla i budowy
wielkich bloków energetycznych. Stabilna firma, skutecznie konkurująca na
rynku europejskim będzie ważnym czynnikiem zapewniania bezpieczeństwa
energetycznego Polski.
BOT Górnictwo i Energetyka S.A. position in fuel and power sector of Poland
KEY WORDS: electricity , lignite , power unit , open pit lignite mine,
ecology , efficiency, integration, restructuring
In the last years intensive searching of new directions of electricity
generation are continued but coal, gas and nuclear large units still will remain
main producers for many years. Construction and exploitation of such units can
effectively conducted by large economic entities, especially because of more and
more technological and financial requirements, forced by environment protection.
BOT Group was established in the consolidation frames of Polish energy sector
and is preparing itself to the open competition on European market. One of BOT
group main targets is to ensure the conditions for construction of new lignite
mining capacities and construction of large power units. Stable BOT company
position, successfully competing the European market will be an important factor
for ensuring energy security of Poland.
- Bis Zbigniew
Perspektywy wytwarzania i wykorzystania węgla z biomasy
SŁOWA KLUCZOWE: biocarbon, ogniwa paliwowe, autotermiczna waloryzacja
biomasy
W artykule zarysowano perspektywy węgla jako przyszłościowego nośnika
energii, stosowanego zarówno w tradycyjnych systemach przetwarzania energii,
jak również w ogniwach paliwowych. Uzasadniono konieczność waloryzacji paliw
odpadowych i biomasy dla podwyższenia sprawności konwersji energii w nich
zawartej. Podano przykład technologii produkcji węgla z biomasy oraz
perspektywy jego zastosowania.
Perspectives to produce and use carbon from biomass
KEY WORDS: biocarbon, fuel cells, autothermal upgrading of fuels
Abstract: Based on the perspectives to use coal as a fuel for heat and power
production and taking into considerations the 'dirty issues' associated with
conventional technologies of the production of power from coal, it has been
shown that sustainable development strategy can be realized based on the energy
conversion form biomass fuels. Results of the initial biomass and coal
cocombustion tests, conducted in PC and FBC boilers have led to the conclusion
that those actions are rather expensive, mainly due to cost of the biomass fuel
and increase of the outlet loss, as well as the need to invest additional
financial means for separate biomass feeding systems. High cost of the biomass
energy requires biomass upgrading in order to minimize the outlet loss and unify
the chemical and physical properties of the fuel. Those goals can be achieved
with the use of the technology of autothermal fuel upgrading (AWP) described in
this paper. The biocarbon produced with the AWP technology may be widely used,
e.g. for zero-emission production of hydrogen, or as a fuel for combined cycles
or direct carbon fuel cells (DCFC). The DCFC creates a real opportunity to
convert the energy from biomass with high efficiency (roughly 70%) and
zero-emission.
- Blaschke Wiesław
Perspektywy węgla w gospodarce świata i Polski - szanse polskiego węgla w
Unii Europejskiej
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel kamienny, rentowność, koszty, ceny, prywatyzacja,
polityka energetyczna
Górnictwo węgla kamiennego w Polsce jest poddawane procesom
restrukturyzacji od początku lat dziewięćdziesiątych. Przystąpienie Polski
do Unii Europejskiej stworzyło nową sytuację. Polska ze względu na zasoby węgla
oraz rolę największego producenta w Europie może być gwarantem bezpieczeństwa
energetycznego całej Wspólnoty. Aby to osiągnąć należy zmienić programy
restrukturyzacyjne oraz przepracować politykę energetyczną państwa. W
artykule omówiono studium Światowej Rady Energetycznej, problemy bezpieczeństwa
energetycznego i polityki energetycznej Polski. Zwrócono uwagę na rachunek
rentowności kopalń, na problem kosztów, cen węgla i jego jakości oraz
wystarczalności zasobów. Zasygnalizowano założenia prywatyzacyjne spółek węglowych
oraz problem tworzenia kompleksów paliwowo - energetycznych.
Prospects of coal in the world and Polish economy - a chance of Polish coal
in the European Union
KEY WORDS: hard coal, efficiency, costs, prices, privatization, energy policy
Polish coal mining industry has been constantly restructured since the
beginning of nineties. The accession of Poland to the European Union created the
new situation. Poland, possessing the abundance of coal reserves and the role of
the biggest coal producer in Europe, may become the warranty of energy security
for the entire Union. To make it possible it is necessary to change the
restructuring programs and work out the energy policy of the country. The study
by the World Energy Council and the problems of energy security as well as
energy policy of Poland are discussed in the paper. The attention is paid to the
efficiency of coal mines, problem of costs, prices of coal. coal quality as well
as the sufficiency of reserves. The assumption of coal companies privatization
and the problems concerning creation the complex fuel-energy enterprises were
mentioned.
-
Chroszcz Henryk
Kryteria kwalifikowania zasobów bilansowych do przemysłowych i nieprzemysłowych
w górnictwie węgla kamiennego w praktyce kopalnianej
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel kamienny, kopalnie węgla kamiennego, zasoby węgla
kamiennego, straty zasobów
Funkcjonowanie od 1989 r. polskiego górnictwa węgla kamiennego na zasadach
gospodarki rynkowej zmusiło przedsiębiorstwa górnicze do nowego podejścia do
problematyki efektywności eksploatacji i wykorzystania - w ramach posiadanej
koncesji - złoża zgodnie z projektem jego zagospodarowania. Obowiązujące w
Polsce regulacje prawne ściśle określają wymogi stawiane projektom
zagospodarowania złoża, w ramach których kopalnie kwalifikują zasoby
bilansowe do przemysłowych, nieprzemysłowych i strat zasobów. W artykule omówiono
praktyczne podejście do tego zagadnienia na przykładzie kopalń Katowickiego
Holdingu Węglowego S.A.
Criterions of balance resources qualifications to industrial and
non-industrial in coal minings in mining practice
KEY WORDS: hard coal, coal mines, hard coal reserves, reserves loses
Since 1989 Polish coal mining industry has functioned by market economy
rights. That fact made coal mining business treat with the problems of
exploitation effectivity and use - within possessed licence - of ledge in
accordance with its working order project, in new way. Polish low regulations
which are in force, strictly qualify demands that are made to working order
projects, within which coal minings qualify balance reserves to industrial,
non-industrial and reserves` loses. Practical approach has been discussed on the
basis of Katowicki Holding Węglowy S.A.
- Chwaszczewski Stefan
Energetyka jądrowa w polityce energetycznej Polski
SŁOWA KLUCZOWE: elektroenergetyka, energetyka jądrowa, odpady promieniotwórcze
W artykule przedstawiono sytuację w elektroenergetyce Polski, która
doprowadziła do przyjęcia przez Rząd RP opcji energetyki jądrowej. Na tle
sytuacji w krajach europejskich zaprezentowano zapotrzebowanie na energię
elektryczną Polski w odniesieniu do Produktu Krajowego Brutto. Wykazano, że
rozwój ekonomiczny Polski musi doprowadzić do wzrostu zapotrzebowania na
energię elektryczną. Przyrost ten spowoduje wzrost zapotrzebowania na surowce
energetyczne. Wybór technologii wytwarzania energii elektrycznej w przyszłości
jest ograniczony przez przyjęte w Unii Europejskiej normy ochrony środowiska
oraz prognozowane ceny i dostępność surowców energetycznych. W tej sytuacji
możliwym rozwiązaniem jest energetyka jądrowa. Przedstawiono nowoczesne rozwiązania
elektrowni jądrowych zbudowanych, gotowych do budowy lub będących w trakcie
prac konstrukcyjnych, zasoby paliw jądrowych oraz prognozowane na 2010 rok
koszty wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych, węglowych i
gazowych. Przedstawiono przyszłościowe rozwiązania reaktorów jądrowych, w
których zwiększono wykorzystanie paliwa jądrowego, generację energii
elektrycznej z większą efektywnością oraz zasilanie energią cieplną
procesy chemiczne np. wytwarzanie wodoru. Przedstawiono również technologie i
ekonomikę gospodarki wypalonym paliwem i odpadami promieniotwórczymi oraz
koncepcję transmutacji jądrowej długożyciowych izotopów w wypalonym paliwie
jądrowym.
Nuclear power in polish energy policy
KEY WORDS: Electro energy, nuclear power, radioactive waste
In presented paper the situation in Polish electric system is presented. On
this background, the option of nuclear power was accepted by Polish Government.
The present utilization of electric energy in Poland with reference to Gross
Domestic Product is presented on the background of European countries. One shown
that economy development in Poland will be accompanied with grown of electricity
consumption. Its connected with grow of energy raw material consumption.
Selection of electric energy production technology should be determined by
European Union environmental protection limits also by forecast of energy raw
materials price and availability. In this situation one of possible solution
will be nuclear power. The properties of new generation nuclear power stations (operating,
ready for construction or in design state) are presented. The electricity
generating cost projections for year 2010 in nuclear, coal and gas technology
for selected countries are shown. The review of future nuclear reactors
constructions with enhance of uranium utilization, major effectiveness of
electricity generation and possibility to supply of chemical processes e.g. for
hydrogen production is described. Some information of spent nuclear fuel and
radioactive waste technology and economy also principle of nuclear transmutation
of long lived isotopes in spent fuel are shown.
- Czarny Grzegorz
Łagodzenie skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego
SŁOWA KLUCZOWE restrukturyzacja górnictwa, pakiety osłonowe, świadczenia
górnicze
Na podstawie oficjalnych dokumentów zestawiono programy związane z łagodzeniem
skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. Omówiono propozycje
pakietu osłonowego uwzględniającego świadczenia wyrównawcze, pomostowe,
aktywizująco - adaptacyjne, górnicze, a także pożyczki na tworzenie nowych
miejsc pracy i rozpoczęcia działalności gospodarczej. Stwierdzono, że ze
względu na trudną sytuację społeczną na Górnym Śląsku łagodzenie skutków
jest niezwykle istotnym problemem. Należy wykorzystać możliwości finansowe
Unii po zabezpieczeniu wkładu własnego. Realizacja programów zależeć będzie
od polityki rządu, aktywności samorządów i odpowiedniej działalności
decydentów górniczych.
Mitigation of unfavorable effects of hard coal mining restructuring
KEY WORDS: Coal mining restructuring, social protection package, mining
performance
Programs of unfavorable effects of hard coal mining restructuring have been
complied in the paper basing on an official documents The social protection
package have been described that offers supplementary payment performance,
intermediate payment, payment for stimulation and adaptation activity, miners
payment as well as loans for new job formation and for commencement of economic
activity. It is stated that due to a difficult social situation in the Upper
Silesia the mitigation of unfavorable effects of restructuring is a very
essential problem. it is necessary to take a full advantage of the financial
possibilities our belonging to the European Union, after gathering own input.
The programs realization will depend on the government policy, activity of local
authorities and an appropriate decisions of hard coal management.
- Gatnar Kazimierz
Trójkogeneracja - wytwarzanie ciepła, zimna i energii elektrycznej w oparciu o
metan z odmetanowania kopalń JSW S.A.
SŁOWA KLUCZOWE: metan, silniki gazowe, trójkogeneracja, lokalny rynek
energii
W artykule przedstawiono zasoby metanu pokładów węgla w obszarze górniczym
JSW S.A. tak kopalń czynnych, jak zlikwidowanych. Przedstawiono wykorzystanie
metanu w instalacjach energetycznych Elektrociepłowni zgrupowanych w Spółce
Energetycznej Jastrzębie S.A., a także instalacjach nowozrealizowanych na
bazie silników gazowych do skojarzonego wytwarzania ciepła, chłodu i energii
elektrycznej w EC Suszec i EC Krupiński. Dokonano prezentacji skojarzonego układu
energetycznego pracującego w kopalni Krupiński i trójkogeneracyjnego układu
pracującego w układzie centralnej klimatyzacji kopalni Pniówek opisując
rozwiązania techniczne tych instalacji i podając parametry techniczne.
Przedstawiono sposób wkomponowania jednostek produkujących w dwu- i trójkogeneracji
ciepło, zimno i energię elektryczną, w układy elektroenergetyczne i cieplne
kopalń oraz stopień pokrycia potrzeb kopalń, energią z tych źródeł.
Dokonano oceny wpływu zakupu energii z dwu- i trójkogeneracji na obniżenie ogólnego
kosztu zakupu energii elektrycznej przez kopalnie, oraz przedstawiono dane
liczbowe za lata 2001-2004. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia w zakresie
realizacji skojarzonych układów energetycznych na bazie silników gazowych
przedstawiono plany na lata 2005-2006. W podsumowaniu omówiono rolę produkcji
z dwu- i trójkogeneracyjnych układów energetycznych w zaopatrzeniu kopalń w
energię, a także dalsze możliwości rozwoju energetyki na bazie silników
gazowych w oparciu o metan z odmetanowania kopalń JSW S.A.
Trigeneration - combined production of heat, cold and electricity with using
coal bed methane from mines grouped in JSW S.A.
KEY WORDS: methane, gas engines, trigeneration, local energy market
Paper presents the resources of coal bed methane in the region of Jastrzębie
Coal Company S.A. (JSW S.A.) coming from both active and abandoned coal mines.
It is also presented how the gas is being used in heat and power plants grouped
in Energy Company Jastrzębie SA and in new cogeneration and trigeneration
installations with gas engines at Suszec and Krupiński plants. The cogeneration
and trigeneration plants at Suszec and Krupiński coal mines are described in
details with technical parameters and solutions that have been applied. It is
also presented how the cogeneration and trigeneration plants have been
integrated with energy systems of the coal mines and what is the share of the
combined processes in total energy needs of the mines. The analysis of energy
costs reduction for coal mines is given together with 2001-2004 data. Basing of
present experiences the plans for 2005-2006 are presented. In the summary the
role of combined production plants for energy delivery to coal mines is
discussed as well as further possibilities of coal bed methane utilization in
plants based on gas engines are presented.
- Gawlik Lidia
Koszty stałe i zmienne w kopalniach węgla kamiennego
SŁOWA KLUCZOWE: koszty stałe, koszty zmienne, górnictwo węgla kamiennego,
analiza statystyczna
W pracy przedstawiono metodę określenia udziału kosztów stałych i
zmiennych w kosztach pozyskania węgla w kopalniach węgla kamiennego. Metoda,
oparta o analizę regresji wielorakiej, pozwala na określenie zależności pomiędzy
wieloma składowymi kosztów rodzajowych a wydobyciem z uwzględnieniem
wzajemnych zależności pomiędzy tymi składowymi. Przedstawiono wyniki analiz
wykonane na grupie 5 kopalń węgla kamiennego.
Fixed and variable costs in hard coal mines
KEY WORDS: fixed costs, variable costs, hard coal mining, statistical analysis
The paper presents a method of evaluation the share of fixed and variable
costs of coal production in hard coal mines. The method, based on the multiple
regression analysis, allows to determine the dependencies between different
types of costs and coal production in the way that takes into account their
reciprocal dependencies. The results of analyses for the group of 5 hard coal
mines are presented.
- Grudziński Zbigniew
Wskaźniki cen węgla energetycznego na rynkach międzynarodowych
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel kamienny energetyczny, ceny węgla, rynki międzynarodowe,
wskaźniki cen
Ceny węgla na rynkach międzynarodowych podlegają znacznym zmianom wynikającym
zarówno z praw rynkowych (równowaga podaży i popytu), jak i z konkurencyjności
innych nośników energii pierwotnej oraz wpływu różnorakich czynników
pozarynkowych. Obecnie na rynku występuje tendencja spadkowa cen. Dotyczy to
zarówno rejonu Atlantyku jak i Pacyfiku. Spadek cen CIF na rynku byłby dużo
większy gdyby nie stosunkowo wysoki poziom cen FOB. Poziom cen w transakcjach
na rynkach finansowych wskazuje, że bardziej znaczącego spadku cen węgla nie
należy się spodziewać. Obecnie ceny gazu są o 130% wyższe, a ropy o 290%,
od cen węgla w porównywalnych jednostkach.
Marker price of steam coal on the world market
KEY WORDS: steam coal, coal prices, international markets, price indicators
Coal prices on international markets changes considerably due to market rules
(supply - demand equilibrium) and also as a result of competition with other
primary energy sources as well as many other non market originated factors.
Currently the decreasing price tendency can be observed. This is valid both for
Atlantic and Pacific regions The decrease of CIF prices was constrained by a
relatively high level of FOB prices. The level of prices on the financial
markets show that further decrease of coal prices is not expected. Currently
prices of gas are by 130% higher and oil prices are 290% higher than coal prices
- all measured in comparable units.
- Jarno Leszek
Rola Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. w tworzeniu Grupy Węglowo-Koksowej
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel koksowy, koks, produkcja, rynek, konsolidacja, grupa
W artykule przedstawiono głównego producenta węgla koksowego w Polsce, tj.
Jastrzębską Spółkę Węglową S.A., sytuację na globalnym rynku koksu i węgla
koksowego w 2004 roku oraz perspektywy rozwoju tego rynku w najbliższych
latach. Bardziej szczegółowo opisano natomiast polski rynek węgla koksowego i
koksu w związku z planami konsolidacji Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o.,
Kombinatu Koksochemicznego Zabrze S.A, Zakładów Koksowniczych Wałbrzych S.A.
i Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., gdzie JSW S.A. będzie podmiotem
dominującym. Opisano również działania podjęte przez organy statutowe JSW
S.A. w celu utworzenia grupy kapitałowej, w której skład będą wchodzić wyżej
wymienione przedsiębiorstwa oraz stopień realizacji tych planów na koniec
lipca 2005 r. i planowaną strukturę własnościową
The role of Jastrzębska Coal Company Plc. in constituting the Coal-Coke
Group
KEY WORDS: coking coal, coke, production, market, capital group
Paper presents Jastrzębska Coal Company (JSW) as a main coking coal producer
in Poland, the situation on global market of coke and coking coal in 2004 and
the prospects for market development in the next years. There are plans of
consolidation of: "Przyjaźń" Coking Plant, Zabrze Coking-Chemical
Complex, Wałbrzych Coking Plant, and Jastrzębska Coal Company, where JSW will
be a dominant partner, and therefore the Polish coking coal and coke market is
described in more detail. Activities undertaken by JSW statutory body in order
to constitute the capital group of the above listed enterprises are also
described, as well as a realisation of the plans as of the end of July 2005 and
scheduled ownership of the group.
- Kamiński Jacek
Reformy rynkowe w sektorze elektroenergetycznym i ich skutki dla górnictwa węgla
kamiennego
SŁOWA KLUCZOWE: reformy rynkowe, sektor elektroenergetyczny, węgiel
kamienny.
W artykule przedstawiono reformy rynkowe, jakie przeprowadzane są w sektorze
elektroenergetycznym w Europie od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego
wieku, ich cele i oczekiwane efekty dla odbiorców energii elektrycznej. Do
najważniejszych reform rynkowych należą bez wątpienia komercjalizacja i
prywatyzacja sektora, wdrożenie rozdziału działalności (unbundling) i zasady
dostępu stron trzecich do sieci (TPA) oraz konkurencji w wytwarzaniu i sprzedaży
energii elektrycznej. Ze względu na fakt, iż reformy te przeprowadzane są w
sektorze silnie powiązanym w polskich warunkach z górnictwem węgla
kamiennego, co jest konsekwencją wysokiej pozycji węgla jako podstawowego
paliwa do produkcji energii elektrycznej, podjęto w artykule próbę
przeanalizowania skutków, jakie wdrożenie tych reform może mieć dla górnictwa
w długim okresie czasu.
Market reforms in the electricity sector and their impact on hard coal mining
KEY WORDS: market reforms, energy sector, hard coal.
The paper describes market reforms that have been undertaken in the
electricity sector in Europe since the beginning of the 90s, the main purposes
and expected results for the final consumers of electricity. The most important
market reforms are commercialisation and privatisation of the energy sector,
introduction of unbundling and Third Party Access rule and finally the
introduction of competition in the electricity generation and sale. Due to the
strong connections between electricity sector and coal mining, as coal is the
most important primary energy source for electricity production in Poland, the
analysis on the possible impacts of the market reforms in electricity sector on
hard coal mining has been done.
- Karcz Aleksander
Problemy zagospodarowania gazu koksowniczego
SŁOWA KLUCZOWE: gaz koksowniczy, kierunki zagospodarowania
Przedstawiono ilościową i jakościową charakterystykę gazu koksowniczego
oraz potencjalne kierunki jego użytkowania. Omówiono zastosowanie gazu jako
paliwa: komunalnego (gaz miejski), przemysłowego (piece hutnicze, ciepłownie i
elektrociepłownie) oraz przyszłościowego źródła wodoru dla ogniw
paliwowych. Zasygnalizowano realizowane już w skali przemysłowej koncepcje
koksowni dwuproduktowej typu Heat Recovery, w ktorej cały surowy gaz
koksowniczy jest spalany i służy do produkcji energii elektrycznej. Zwrócono
uwagę, że pomimo zachęcającego składu chemicznego, a w szczególności
bardzo dużej zawartości wodoru (do 60 %) i CO (do 10 %) gaz koksowniczy w
niewielkim stopniu jest wykorzystywany w syntezie chemicznej lub jako gaz
redukcyjny w metalurgii. Przedstawiono bilans gazu polskich koksowni oraz ich
zamierzenia inwestycyjne w zakresie zagospodarowania nadmiarowego gazu
koksowniczego, ograniczające się jedynie do wykorzystania go jako paliwa w
elektrociepłowniach.
Problems connected with the utilisation of coke oven gas
KEY WORDS: coke oven gas, utilisation of the surplus coke oven gas
In the paper, both qualitative and quantitative characteristics of coke oven
gas are presented along with possibilities of its utilisation. Different uses of
the gas are discussed: as the fuel for residential and commercial customers (town
gas), as the fuel for industrial purposes (metallurgical furnaces,
heat-generating plants, thermal-electric power stations), as well as a potential
source of hydrogen for fuel cells. The author hints at concepts of the
non-recovery coking plant already being implemented on an industrial scale,
where all the raw coke oven gas is used to produce electricity. It is stressed
in the paper that, despite its interesting chemical composition, and
particularly the high content of hydrogen (up to 60 %) and CO (up to 10 %), coke
oven gas is utilised in chemical synthesis or as a gas reducer only to a small
extent. The paper presents the gas balance of Polish coking plants and their
investment projects as regards the utilisation of surplus coke oven gas which
are restricted to its use as fuel in thermal-electric power stations.
- Kasztelewicz Zbigniew
Legnickie złoża węgla brunatnego jako źródło energii pierwotnej i
element bezpieczeństwa energetycznego Polski
SŁOWA KLUCZOWE: zasoby, węgiel brunatny, węgiel kamienny, perspektywy,
rozwój, trendy, energetyka, bezpieczeństwo
W artykule przedstawiono informację o zasobach węgla brunatnego i
kamiennego w Polsce, obecnie i w perspektywie długookresowej. Autor porównuje
również pracę polskich kopalń węgla brunatnego w minionych 60 latach oraz
ich perspektywy związane z uruchomieniem wydobycia z legnickich złóż węgla
brunatnego. Przedstawia stan zasobów pozostałych surowców energetycznych.
Prezentuje także trendy rozwoju branży energetycznej w Polsce.
Legnica resources of lignite as source of natural energy and component of
polish energetic security
KEY WORDS: resources, lignite, coal, perspectives, developing, trends,
energetic, security.
The paper presents characteristic information about industrial resources of
lignite and coal in actives, under constructions and perspectives mines and open
pits. The paper presents also trends of developing polish energetic. It shows
also perspectives of Legnica open pit.
- Klank Maksymilian
Możliwości i prognozy produkcji niskosiarkowych miałów energetycznych w
aspekcie zaspokojenia zapotrzebowania krajowej energetyki
SŁOWA KLUCZOWE: emisja SO2, miały energetyczne niskosiarkowe, zawartość
siarki całkowitej, możliwości produkcyjne
W artykule tym przedstawiono zarys problemów związanych z wykorzystaniem węgla
kamiennego w aspekcie zanieczyszczenia środowiska, a szczególnie emisji SO2 w
ujęciu historycznym i perspektywicznym. Przedstawiono również obecną sytuację
oraz najbliższe perspektywy sprzedaży węgla energetycznego KW S.A. do odbiorców
z sektora energetyki zawodowej w ujęciu jakościowym. Przedstawiono także
tabelarycznie i graficznie wielkości zasobów operatywnych oraz możliwości
produkcji miałów energetycznych niskozasiarczonych dla kopalń wchodzących w
skład KW S.A. do 2010 roku.
The possibility and forecast of production capacity of low sulphur content
steam fines in regard to demand of domestic professional power generators
KEY WORDS: emission of SO2, low sulphur content fine coal, total sulphur
content, production capacity
The article presents an outline of problems associated with utilization of
hard coal with regard to natural environment contamination, especially SO2
emissions both in historic and prospective approach. It also presents the
current situation and nearest prospects regarding steam coal sales by Kompania Węglowa
S.A. for the customers from power generation sector from the viewpoint of its
quality. It presents as well the values of recoverable reserves and production
capacity of steam coals with low sulphur content in mines belonging to Kompania
Węglowa S.A. by 2010 in form of tables and graphs.
- Klojzy-Karczmarczyk Beata, Karczmarczyk Artur
Systemy grzewcze z pompą ciepła jako element realizacji założeń programów
ochrony środowiska
SŁOWA KLUCZOWE: pompy ciepła, program ochrony środowiska, środowisko
gruntowo-wodne
Program ochrony środowiska wraz z przyjętymi w nim celami oraz działaniami
powinien obejmować zagadnienia spójne z całością realizowanych zadań przez
jednostki administracji terenowej. Jednym z istotnych elementów realizacji
polityki ekologicznej jest możliwe wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie
paliwowo-energetycznym przyczynia się niewątpliwie do poprawy efektywności
wykorzystania i oszczędzania zasobów energetycznych kraju oraz poprawy stanu
środowiska przyrodniczego (redukcja emisji zanieczyszczeń do atmosfery i wód
oraz redukcja ilości wytwarzanych odpadów). Programy ochrony środowiska na
szczeblu powiatowym i gminnym często ujmują problematykę wykorzystania źródeł
energii odnawialnej dla realizacji zadań z zakresu ochrony powietrza
atmosferycznego oraz z zakresu ochrony zasobów naturalnych. Zadania stawiane do
realizacji przez poszczególne jednostki to: weryfikacja występowania, możliwości
zasobowych oraz możliwości wykorzystania źródeł energii odnawialnej
(energia słoneczna, zasoby wód podziemnych, zasoby wód kopalnianych, ciepło
gruntu, biogaz) oraz zwiększenie udziału energii otrzymywanej z surowców
odnawialnych w całkowitym zużyciu energii. Wykorzystanie pomp ciepła w
systemach grzewczych znajduje coraz częściej zastosowanie do ogrzewania budynków
oraz przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Podstawowe źródła ciepła dla
instalacji z pompą ciepła to: środowisko gruntowe, wody podziemne,
powierzchniowe i technologiczne oraz powietrze atmosferyczne zewnętrzne i wewnętrzne.
Systemy grzewcze z pompą ciepła wraz z zasadami wykorzystania energii
zgromadzonej w środowisku gruntowo-wodnym podlegają wybranym zapisom ustawy
Prawo ochrony środowiska oraz ustawy Prawo geologiczne i górnicze i Prawo
wodne. Na podstawie przeprowadzonej analizy można sądzić, że przy
racjonalnym wykorzystaniu energetycznych zasobów odnawialnych środowiska
gruntowo-wodnego, zagrożenie dla środowiska przyrodniczego jest niewielkie, a
taki sposób postępowania będzie stanowić doskonały element realizacji założeń
polityki ekologicznej jednostek w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i
ochrony bazy surowcowej Polski.
Heating systems with the heat pump as an element of realization of the
assumptions of natural environment protection programmes
KEY WORDS: heat pump, environment protection programmes, ground - water
environment
Natural environment protection programmes and assumed targets and actions
should comprise problems compatible with whole tasks performed by local
administration units. One of the essential element of ecological policy
realization is efficient utilization of energy from renewable sources. The
increase of renewable energy sources contribution in energetic-fuel balance
causes the improvement of effectiveness of utilization and saving of national
energetic resources as well as the improvement of the natural environment (reduction
of pollutants' emission to atmosphere and waters and reduction of wastes).
Environmental protection programmes, at municipality level, often include the
problem of renewable energy sources utilization in realization of tasks inn the
field of atmosphere and natural resources protection. The tasks for realization
comprise: revision of occurrence, possibility of renewable energy sources
utilization (solar energy, underground water resources, mine water resources,
ground heat, biogas) and the increase of renewable energy resources in total
energy consumption. The heat pumps in the heating systems are applied more
frequent for buildings' heating and hot water preparation. The main heat sources
for heat pump installations are as follows: ground; underground, surface and
technological waters and external and internal atmospheric air. Heating systems
with heat pumps and the rules of utilization of energy accumulated in ground -
water environment are the subject of Environmental Protection Law regulations as
well as Geological and Mining Law and Water Law. On the basis of performed
analysis it can be supposed that the rational utilization of renewable energy
resources of the ground - water environment causes the reduction of
environmental hazard and such proceeding will be an excellent element of
realization of ecological policy assumptions in the field on atmosphere and
resources protection in Poland.
- Klojzy-Karczmarczyk Beata, Mazurek Janusz, Kucharska Anetta
Rtęć i związki BTX w środowisku gruntowo-wodnym zagrożonym
zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi
SŁOWA KLUCZOWE: rtęć, BTX, paliwa samochodowe, zanieczyszczenie środowiska
Występowanie rtęci w ropie naftowej i produktach jej przemiany zostało
udokumentowane na podstawie wielu badań różnych autorów. Fakt istnienia
podwyższonych ilości rtęci w niektórych rodzajach paliw samochodowych i
innych produktach pochodnych ropy naftowej, pozwala na szacowanie możliwej zależności
współwystępowania rtęci oraz substancji ropopochodnych w środowisku
gruntowo-wodnym. Do badań całkowitej zawartości rtęci oraz zawartości BTX w
gruntach wytypowano istniejący odcinek autostrady A4: lotnisko Balice -Swoszowice
(odcinek autostrady i drogi szybkiego ruchu, intensywnie eksploatowany od
kilkunastu lat). Z przeprowadzonych badań wynika, że w próbkach badanych
gruntów obecne są zanieczyszczenia związkami BTX oraz stwierdza się podwyższone
w stosunku do lokalnego tła geochemicznego, ilości związków rtęci. Wyniki
te potwierdzają przypuszczenia, że rtęć jest obecna w większości produktów
z przerobu ropy naftowej i tym samym można oczekiwać, że jej podwyższone stężenie
w gruncie związane jest z zanieczyszczeniem tego gruntu związkami BTX. Nie
obserwuje się jednak korelacji pomiędzy poziomem zanieczyszczenia. W próbkach
powierzchniowych stwierdza się nieco wyższe zawartości rtęci i niższe
zawartości BTX w porównaniu z próbkami pobranymi niżej w profilu gruntowym.
Wiąże się to z lotnością związków BTX oraz możliwością kumulacji związków
rtęci w przypowierzchniowych warstwach gruntu.
Mercury and BTX compounds in ground - water environment
threaten with products of petroleum
KEY WORDS: mercury, BTX, car-fuels, environmental pollution
An occurrence of mercury and products of its conversion was documented on the
basis of many studies of various authors. The fact of existence of increased
amounts of mercury in certain kinds of car fuels and other decay products of
petroleum allows to estimate the possible dependence of co-occurrence of these
substances in ground - water environment. The segment of existing A4 motorway
(Balice airport - Swoszowice (the segment of opened motorway and expressway,
which is intensively exploited since several years) was determined for studies
on complete contents of mercury and BTX in grounds. Performed tests show that
impurities caused by BTX compounds appear in the ground samples as well as the
increased amounts of mercury compounds in relation to the local geochemical
background. These results confirm the suppositions that mercury is present in
majority of products from petroleum processing and its increased concentration
in ground is connected with pollution of such ground with BTX compounds. However,
the correlation between the pollution level is not observed. In surface samples
show generally somewhat higher mercury contents and lower BTX contents in
comparison with samples received lower in profile. Such scheme is related to the
fugacity of BTX compounds and the possibility of accumulation of mercury
compounds in the superficial layers of grounds.
- Krowiak Andrzej
Efektywność ekonomiczna procesów wzbogacania węgla kamiennego
SŁOWA KLUCZOWE: ekonomia, przetwórstwo, węgiel, efektywność, metoda badań
W artykule przedstawiono metodę obliczania efektywności ekonomicznej procesów
wzbogacania węgla oraz dokonano obliczeń na danych rzeczywistych z dwóch
kopalń. W wyniku analizy otrzymano wyniki niejednoznaczne, nie pozwalające
stwierdzić, że w przypadku wszystkich kopalń proces pogłębionego
wzbogacania węgla jest opłacalny ekonomicznie. W konkluzji oznacza to, że
analizy takie należałoby przeprowadzić indywidualnie dla każdej z kopalń.
Economic effectiveness of hard coal preparation processes
KEY WORDS: economy, processing, coal, efficiency, method of research
Abstract: In the article presented method of scaling of economic efficiency
of coal enrichment process and it performed accounts on real data from two mines.
In the result of analysis received ambiguous results, not allowing ascertain,
that in case of all mines process of deepened enrichment coal is profitable
economically. In conclusion it means, that it would belong to carry such
analyses for all of mines individually.
- Kudełko Mariusz
Znaczenie analizy systemowej w prognozowaniu rozwoju sektorów
paliwowo-energetycznych
SŁOWA KLUCZOWE: analiza systemowa, modelowanie matematyczne, sektor
paliwowo-energetyczny
Tematem artykułu jest wykorzystanie analizy systemowej w modelowaniu procesów
gospodarczych zachodzących w gospodarce paliwowo-energetycznej. Określono
zadania i etapy analizy systemowej oraz scharakteryzowano typy modeli
wykorzystywanych do prognozowania rozwoju systemów paliwowo-energetycznych. Omówiono
cele i zadania modeli matematycznych opracowanych w Pracowni Polityki
Energetycznej i Ekologicznej IGSMiE PAN.
The role of system analysis in forecasting of energy sectors development
KEY WORDS: System analysis, mathematical modelling, energy sector
The subject of the article is the use of system analysis in modelling of
economic processes in energy systems. The basics of system analysis and types of
computer models used in simulation of energy systems development were shown. The
paper presents main tasks of computer models developed in the Division of Energy
and Environmental Policy, Mineral and Energy Economy Research Institute and
their application in the decision making-processes.
- Kutkowski Jan
Zintegrowany System Zarządzania - jego zadania i cele na przykładzie KWK
Jas-Mos
SŁOWA KLUCZOWE: kopalnie węgla, zarządzanie, zarządzanie środowiskowe,
program ochrony środowiska
Gospodarka rynkowa wymusza nie tylko dbanie o bezpieczeństwo pracowników,
ale także gwarancje dbania o środowisko naturalne i jakość wyrobu. Nadrzędnym
celem Zintegrowanego Systemu Zarządzania w KWK "Jas-Mos" jest
zadowolenie klienta z jakości otrzymanego wyrobu oraz dbanie o środowisko i
bezpieczeństwo pracy. W przypadku kopalni jakość wyrobu ma bezpośrednie przełożenie
na uzyskiwane ceny, a w ostateczności na wynik finansowy kopalni. Ze
identyfikowanych aspektów środowiskowych wynikają odpowiednie programy środowiskowe,
a wyniki badań jakościowych i zadowolenia klienta określają działania na
rzecz misji zakładu na rynku.
Integrated System of Management - his assignments and aims on the example KWK
"Jas-Mos".
KEY WORDS: coal mines, management, environmental management, program of
environment protection
The market economy demands not only a care about safety of workers, but also
guarantees of care about natural environment and quality of products. Superior
aim of Integrated System of Management in KWK "Jas-Mos" is
satisfaction of customer from qualities of received product. The aspects of
caring about environment and safety of work are also very important. In mine the
quality of product directly influences the achieved prices, and finally the
financial result of mine. Identified environmental aspects result in suitable
environmental programs, and the results of quality analyses and result of
customer satisfaction survey contribute of the definition of the institution
mission on the market.
- Lisowski Andrzej
Uwagi do dokumentu "Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku"
SŁOWA KLUCZOWE: polityka energetyczna, sektor gospodarki paliwowo-
energetycznej, górnictwo, rynek, energia, prognoza
Na podstawie analizy dokumentu określonego w tytule, autor wytypował siedem
kwestii do których sformułował krytyczne uwagi i odmienny pogląd. Są to: 1.
Czy energia ma być tania? 2. Czy paradygmat wprowadzenia stosunków rynkowych
do energetyki ma dominować polityką energetyczną kraju? 3. Kwestia
podstawowych zasad i kierunków polityki energetycznej do roku 2025 i w
horyzoncie 4 lat? Propozycja podstawowej zasady i kierunku działań 4. Czy w
aspekcie bezpieczeństwa energetycznego - krajowe źródła paliw i energii mogą
być uznawane za nie różniące się od źródeł zewnętrznych, tj. importu?
5. Jaka ma być rola węgla w polskiej gospodarce paliwowo-energetycznej do roku
2025 i czy od roku 2020 mamy uruchomić energetykę jądrową? 6. Skoro w
omawianym dokumencie rola węgla brunatnego została doceniona, to czemu nie
przewidziano w nim usunięcia przeszkody prawnej, która znacząco utrudnia jego
funkcjonowanie i rozwój? 7.Czy rzeczywiście prowadzenie prac
badawczo-rozwojowych zwiększających konkurencyjność i ekonomiczną efektywność
eksploatacji polskich złóż surowców energetycznych - nie jest problemem
polskiej polityki energetycznej do roku 2025? We wnioskach postuluje
rozszerzenie dyskusji nad polityką energetyczną kraju i jej prowadzenie przy
"otwartej kurtynie".
Notes for document:"Polish energetic policy for 2025 year"
KEY WORDS: energy policy, fuel and energy economy, mining market, energy,
forecast
On base of document analysis, defined in title, author has chosen seven
problems for which formulated critical notes and different view. There are: 1.
Has energy to be cheap? 2. Has introduction paradigm of market attitude for
energetic to predominate energy country policy? 3. Problem of basic principle
and directions of energy policy till 2025 and in horizon 4 years? Proposal of
basic principle and direction of operation 4. In aspect of energy safety - have
national sources of fuels and energy can be regard as not distinguishing from
external sources energy, i.e. import? 5. What has to be role of coal in polish
fuel and energetic economy till 2025 and have we start up nuclear energy from
2020 ? 6. Since role of russet coal has been appreciated in discussed document,
why have not been forecast a removal of legal barrier, which significantly makes
difficult its functioning and development? 7. If conduct of research and
development work really boosting competitiveness and economic efficiency of
exploitation of polish field of energy raw material - it is no problem of polish
energetic policy till 2025? Expansion of discussion postulates in conclusions
over energy policy of country and conduct at " opened curtain ".
- Lorenz Urszula, Grzelak Majola
Transport morski jako ważny element międzynarodowego handlu węglem
SŁOWA KLUCZOWE: transport morski, międzynarodowy handel węglem, frachty,
stawki frachtowe, Bałtyckie indeksy frachtowe
W 2004 r. na świecie przewieziono drogą morską około 6,5 mld ton ładunków,
z czego przewozy węgla stanowiły ponad 10% (666 mln ton). Węgiel jest najważniejszym
suchym ładunkiem masowym w handlu morskim, zarówno w świecie, jak i w Polsce.
W międzynarodowym handlu węglem aż 95% obrotów realizowanych jest drogą
morską. W artykule przedstawiono pozycję węgla na rynku przewozów morskich,
podano informacje o rodzajach statków oraz stanie floty (światowej i
polskiej). Zanalizowano powody zmian stawek frachtowych w ostatnich latach,
podano również ocenę perspektyw dla rozwoju rynku frachtowego w najbliższym
okresie.
Maritime transport as an important element of international coal trade
KEY WORDS: maritime transport, international coal trade, freight, freight
rates, Baltic Freight Index
In 2004, total cargo of 6 500 million tons was transported by see and in this
amount the share of coal was over 10% (666 Mt). Coal is the most important dry
bulk cargo of sea-borne trade, both in the world and in Poland. As much as 95%
of coal traded internationally is transported by sea. Paper presents the
position of coal in sea-borne trade and gives some information on types of ships,
and the status of world- and Polish fleet. Reasons of freight rates changes
during last years have been analysed and the assessment of prospects of freight
market development has been also given.
- Łój Roman, Kurczabiński Leon
Polityka Katowickiego Holdingu Węglowego w zakresie ilości i jakości
produkcji
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel, produkcja, polityka, jakość, ilość, normy
emisji
W artykule omówiono założenia długofalowej polityki KHW S.A. w zakresie
ilości i jakości produkcji, szczególnie w zakresie dostaw do sektorów
energetycznego i ciepłowniczego oraz w zakresie utrzymania, a nawet rozbudowy
rynku drobnych konsumentów węgla poprzez uruchomienie produkcji paliw węglowych
dla nowoczesnych technologii wytwarzania ciepła o mocach od 15 kW do 7 MW.
The policy of the Coal- Holding Katowice (CHK) in the domain of the quantity
and the quality of production
KEY WORD: coal, production, policy, quality, quantity, emission limits
In the article, the authors talk over proposition of the long-term policy of
CHK J.S.C. in the area of the quantity and the quality of production and
particularly they submit the offer of the supply of coal to energy sector, the
district heating sector as well as of undertakings targeting the maintenance and
even the extension of the market of small consumers of the coal trough the start
up the production of coal- fuels for modern technologies of the heat production
for capacity from 15 kW to 7 MW.
- Maciejewski Zygmunt
Prognozy a możliwości krajowego systemu elektroenergetycznego
SŁOWA KLUCZOWE: prognozowanie, system elektroenergetyczny, energia
elektryczna, produkt krajowy brutto
W pracy dokonano krytycznej oceny prognozy krajowego zapotrzebowania na
energię elektryczną do 2025 roku, opracowanej przez Ministerstwo Gospodarki i
Pracy. Wykazano, że opracowana prognoza jest zdecydowanie przeszacowana i nie
może być zrealizowana przez krajowy system elektroenergetyczny. Przedstawiono
prognozę autorską krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną, różniącą
się zdecydowanie od prognozy opracowanej przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy.
Porównano wyniki obu prognoz.
Forecast and possibility of the Power System of Poland
KEY WORDS: forecasting, power system, electricity, gross domestic product
In the paper it is given the critical opinion of forecast of domestic
electricity demand proposed by the Ministry of Economic Affairs & Labour. It
is shown the this forecast is strongly overstate and it will not be able perform
by domestic of power system. That why the another forecast is proposed, wich is
most realistic. Both of this forecasts are compared.
- Madejski Antoni, Wrześniewski Jerzy
Konkurencyjność polskiego węgla energetycznego i koksowego w porównaniu do
cen węgla importowanego do Unii Europejskiej
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel do produkcji energii elektrycznej lub skojarzonej
energii cieplnej i elektrycznej, tony ekwiwalentu węgla, cena dla standardowej
jakości węgla koksowego.
W artykule przeanalizowano krajowe dostawy oraz ceny węgla energetycznego
przeznaczonego do produkcji energii elektrycznej lub do połączonej produkcji
ciepła i energii elektrycznej oraz węgla koksowego do produkcji koksu w 2004
r. Dokonano porównania cen polskiego węgla energetycznego oraz węgla
importowego z krajów trzecich do portów polskich. W odniesieniu do cen węgla
koksowego dokonano porównania cen polskiego węgla z cenami węgla importowego
w portach polskich oraz w obrębie lokalizacji polskich koksowni i hut.
Wykazano, że poziomy cen polskiego węgla energetycznego i węgla importowego w
portach polskich oraz cen polskiego węgla koksowego i węgla importowego w obrębie
lokalizacji koksowni i hut są porównywalne. Wskazano kierunki dalszych działań
zmierzających do wzrostu konkurencyjności polskiego węgla wobec węgla
importowego na rynku krajowym.
Competitiveness of Polish steam and coking coal in comparison with prices of
coal imported to the European Union
KEY WORDS: coal for the production electricity or for combined heat and power
generation, tons of equivalent coal, price for standard quality of coking coal.
The paper presents the domestic supplies and prices both the Polish steam
coal for the production of electrity or for combined heat and power generation
and the coking coal for the production of coke in 2004. Comparison was made
between the prices of Polish steam coal and the prices of imported coal at the
Polish ports. With regards to the prices of coking coal the comparisons were
made at Polish ports and at the location of Polish coking plants and steelworks.
It was shown that the price levels of the Polish steam coal and the imported
coal at the Polish ports and the price levels of the Polish coke coal and the
imported coke coal at the coking plants and steelworks are comparable. The
directions of the further activites aimed at improvement of the competitiveness
of Polish coal at the domestic market were settled.
- Malko Jacek
Globalizacja w energetyce - wybrane problemy
SŁOWA KLUCZOWE: energetyka, globalizacja, szanse, zagrożenia
Globalizacja definiowana jest jako formy działania odnoszące się do całego
świata lub co najmniej jego istotnej części. Globalizacja, procesów
decyzyjnych odgrywa ważną rolę w dziedzinach bezpieczeństwa dostaw energii i
przejawiających się w postaci awarii katastrofalnych (black-out'ów) w
elektroenergetyce. Innym problemem o wymiarze globalnym jest zapobieganie
zanieczyszczeniom i ich kontrola, traktowane jako szansa zrównoważonego
rozwoju sektora energetyki. Dokumenty UE: dyrektywa IPPC i załączniki BREF,
odnoszą się między innymi do wielkich obiektów energetycznych (LCP). W
artykule przedstawione są przypadki zagrożeń i szans dla elektroenergetyki.
Globalisation in energy sector - selected problems
KEY WORDS: power system, globalisation, threats, oportunities
Globalisation is defined as activity related to on involving entire world or
at last substantial its part. Globalisation related to decision making process
plays important role in areas security of energy supply and come out as a
catastrophic failure or black-out. Another global issue is pollution prevention
and control treated as a chance of sustainable development of energy sector. EU
documents: IPPC directive and accompanying reference brochure BREF refer among
others for large combustion plants (LCP). In the paper case studies of thread
and chance for energy sector are presented.
- Marzec Anna
Zagadnienia surowców energetycznych i paliw w problematyce sesji Europejskiej
Komisji Ekonomicznej ONZ (Genewa, 27-30 czerwca 2005)
SŁOWA KLUCZOWE: europejskie bezpieczeństwo energetyczne, europejski import
ropy naftowej, import gazu ziemnego, rejon Morza Kaspijskiego, infrastruktura energetyczna, efektywność użytkowania energii, metan w kopalniach węgla.
Komisja Ekonomiczna ONZ dla Europy (UN Economic Commission for Europe)
zorganizowała w Genevie, w dniach 27-30 czerwca 2005 konferencję, której wiodącym
tematem było bezpieczeństwo energetyczne Europy. Autorka niniejszego artykułu
przedstawiła poniżej wybór uzyskanych na konferencji informacji. Dotyczą one
kolejno obecnego i przewidywanego w okresie 10-15 lat zapotrzebowania na import
ropy i gazu do Europy, nieuchronną konieczność dalszego użytkowania węgla
wobec słabego tempa rozwoju produkcji energii ze źródeł odnawialnych i
niejasnej sytuacji energetyki jądrowej. Wskazywano także na konieczność podjęcia
wielostronnych działań, zmierzających do zorganizowania dostaw do Europy ropy
i gazu ziemnego z rejonu Morza Kaspijskiego. Terrorystyczne zagrożenia dla
infrastruktury energetycznej przemawiają za daleko idącą dywersyfikacją
surowców energetycznych i sposobów wytwarzania energii. Zwracano także uwagę
na konieczność szybkiej realizacji wzrostu efektywności użytkowania energii.
Na szczególną uwagę zasługuje ponadto nowa koncepcja zmian w produkcji paliw
dla sektora transportu w celu radykalnej minimalizacji importu ropy. Z uwagi na
sprawy związane z polskim górnictwem węglowym, zamieszczono informację o
nowo powstałej grupie ekspertów, zajmujących się problemem emisji metanu w
kopalniach europejskich.
Meetings on energy raw materials and fuels organized by UN Economic
Commission for Europe
Geneva, 27-30 June, 2005
KEY WORDS: european energy safety; crude oil import; natural gas import;
Caspian See region; energy infrastructure; energy efficiency; coal mine methane
The article describes selected information derived from the meetings. The
major subject was energy safety in Europe. It refered to: (i) the present and
future (by 2015) crude oil and natural gas imports to Europe; (ii) the
inevitable necessity of coal use in the face of slow development of renewable
energy and unclear position of nuclear energy. Moreover, a broad activity is
needed that should be aimed at the organizing oil and gas supply from Caspian
See countries. It was also emphasized that energy efficiency increase is an
extremely important issue. Vulnerability of energy infrastructure (pipelines,
storage facilities, offshore platforms, power plants, high-voltage electric
power grids) to terrorist attacks creates the new insecurity situation which
supports an idea of a far diversification of energy sources and production sites.
A special topic refered to a new concept of fuels production for transportation
sector with the aim of significant lowering crude oil imports. An information on
newly organized Ad Hoc Group of Experts on Coal Mine Methane should arouse an
interest of Polish coal mining industry.
- Mazurkiewicz Maciej, Uliasz-Bocheńczyk Alicja, Mokrzycki Eugeniusz,
Piotrowski Zbigniew, Pomykała Radosław
Metody separacji i wychwytywania CO2
SŁOWA KLUCZOWE: ditlenek węgla, separacja CO2, wychwytywanie CO2
Sekwestracja ditlenku węgla jako jedna z możliwości ograniczenia jego
emisji polega na separacji, wychwyceniu oraz składowaniu lub utylizacji CO2.
Autorzy starali się krótko przedstawić dwa pierwsze etapy sekwestracji:
oddzielanie i wychwytywanie CO2. W artykule przedstawiono najważniejsze metody
separacji CO2, a więc: procesy adsorpcji, adsorpcji, metoda rozdziału przy
zastosowaniu membran oraz metoda kriogeniczna. Scharakteryzowano również najważniejsze
metody wychwytywania CO2: wychwytywanie przed spalaniem, wychwytywanie po
spalaniu, tlenowe spalanie, wychwytywanie z paliwa oraz zastosowanie ogniw
paliwowych.
Methods for CO2 separation and capture
KEY WORDS: carbon dioxide, CO2 separation, CO2 capture
Carbon dioxide's separation as one of methods of its emissions mitigation is
based on CO2 separation, capture and storage or utilization. Authors tried to
describe shortly two first stages of sequestration: CO2 separation and capture.
The article presents the most important methods of CO2 separation and these are:
adsorption process, absorption processes, separation by using membranes and
cryogenic process. The most important methods of CO2 capture were characterized:
pre-combustion capture, post-combustion capture, oxyfuel combustion, capture
from fuel and using fuel cells.
- Mielnikiewicz Józef, Czornik Grzegorz
Pozycja Polski jako eksportera koksu - stan obecny i perspektywy
SŁOWA KLUCZOWE: koks, rynek koksu, prognozy, koksownictwo, węgiel koksowy,
eksport i import koksu, polski rynek koksu
Światowa produkcja koksu w roku 2004 wynosiła około 398 mln ton. Czołową
rolę na światowym rynku koksu odgrywają Chiny. Polska ze swoim potencjałem
produkcyjnym około 10 mln ton produkuje zaledwie 2,5 % światowej produkcji
tego produktu. Rok 2004 był rokiem przełomowym w światowym koksownictwie ze
względu na olbrzymi wzrost produkcji stali, popytu na koks z jednej strony, a
wprowadzeniem ograniczeń w wydawaniu licencji na eksport koksu z Chin, z
drugiej strony. Rok ten został nazwany rokiem "kryzysu koksowego".
Polska, eksportując około 5 mln ton koksu rocznie, zajmuje drugie miejsce po
Chinach na światowym rynku, wynoszącym w roku 2004 około 28 mln ton. Głównymi
importerami koksu są Niemcy, USA, Brazylia, Indie i Japonia. Dramatyczny wzrost
cen koksu, dochodzących w II kwartale 2004 do 450 USD/Mg FOB, a wynikający ze
zwiększonego popytu i wprowadzenia ograniczeń eksportowych w Chinach,
spowodował istotne zmiany na światowej mapie koksu. Przejecie przez grupę
Mittal w listopadzie 2003 r. Polskich Hut Stali spowodowało także przejęcie
51,5 % polskich zdolności produkcyjnych koksu przez tę grupę. Nowy właściciel
wpłynął istotnie na zmianę kierunków sprzedaży koksu z Polski. Rok 2004 wpłynął
także istotnie na decyzje inwestycyjne w sektorze koksowniczym na świecie i w
Polsce. Na początku roku 2005 na świecie projektów inwestycyjnych w
koksownictwo było na łączną ilość produkcji około 192 mln ton koksu
rocznie. W Polsce Koksownia Zdzieszowice po uruchomieniu baterii 7, 8 przystąpiła
do budowy baterii 11, a koksownia Przyjaźń do budowy baterii 5. Inne polskie
koksownie także realizują projekty inwestycyjne. Połowa roku 2005 przyniosła
nieoczekiwany spadek zapotrzebowania na koks. To ograniczenie popytu na koks według
wielu analityków z całego świata oceniane jest jako przejściowe, gdyż długoterminowe
analizy rynku stali, a także rynku koksu, wskazują na wzrostową tendencję.
Polscy producenci koksu wykorzystując geograficzne położenie bliskości
dostawców węgla koksowego i rynków zbytu w Europie Zachodniej mają szansę w
przyszłości wykorzystać swoje możliwości rynkowe. Powiększenie tej szansy
dla dużej grupy polskich koksowni stworzy powstanie grupy węglowo-koksowej i
jej późniejsza, planowana na rok 2006, prywatyzacja.
Standing of Poland as the exporter of coke - current condition and
perspectives
KEY WORDS: coke, coke market, forecast, cokemaking industry, coking coal,
export and import of coke
The world coke production in 2004 amounted to ca. 398 Mt. It is China who
plays the top role on the world coke market while Poland with its production
capacity of ca. 10 Mt has barely a 2,5 % of the market share. With the huge
increase in steel production and coke demand accompanied by the restrictions in
Chinese EL issuance last year was a breaking point in the world coke industry.
2004 was named as a "coke crises " year. Exporting ca. 5 Mt annually
Poland has a second, right after China, position on the world market which in
2004 amounted to ca. 28 Mt. Germany, US, Brazil, India, Japan are the main coke
importers. The dramatic coke price increase up to 450 USD/t FOB in the 2nd
quarter 2004 which resulted from higher demand and restrictions on Chinese EL
was the source of fundamental changes on the world coke map. Mittal acquisition
of PHS in November 2003 brought about the group acquisition of 51,5 % of Polish
coke production capacity. The new ownership had a considerable impact on the
change in Polish coke sales directions. 2004 had also a big effect on investment
decisions in coke industry both in the world as well as in Poland. At the
beginning of 2005 the worldwide projects announced for investments in coke
production amounted to ca. 192 Mt coke annually. In Poland Zdzieszowice Coke
Plant, after heating up batteries no 7,8 started the construction of battery no
11, while Przyjaźń Coke Plant started building battery no 5. There are also
investment projects implemented in the other Polish coke plants. Mid 2005
brought an unexpected decline in coke demand. As the long term steel and coke
market analysis point to an upward trend the current reduction in coke demand is
- according to many experts in the world- estimated as a temporary one. The
Polish coke producers taking advantage of the close geographical location of the
coking coal producers and Western European market stand a good chance for making
the best of their market capacity. Those chances will be increased for a group
of Polish coke plants by the foundation of the coal and coke group and its
further (2006) privatization.
- Mirowski Tomasz
Stan wykorzystania biomasy w energetyce zawodowej
SŁOWA KLUCZOWE: biomasa, współspalanie biomasy, energetyka zawodowa
W Polsce w efekcie przyjęcia proekologicznych dokumentów rządowych oraz
rozwiązań prawnych, energetyka odnawialna wchodzi obecnie w okres dynamicznego
rozwoju. Jednym ze sposobów ograniczenia emisji CO2 jest spalanie drewna lub
produktów upraw energetycznych. Rozwój technologii pozyskiwania energii z
odnawialnych źródeł jest podyktowany polityką UE w zakresie wspierania
produkcji energii elektrycznej z tych źródeł. Uzyskanie 12,5% udziału
energii odnawialnej bilansie energetycznym Polski w 2015 roku będzie możliwe
poprzez wdrażanie technik produkcji energii niekonwencjonalnej w energetyce
cieplnej i zawodowej. Polska energetyka zawodowa dysponuje znacznymi rezerwami
mocy i z tego powodu, najatrakcyjniejsze jest obecnie współspalanie biomasy z
węglem. W Polsce pierwsze próby współspalania biomasy z węglem w
elektrowniach zawodowych zostały podjęte kilka lat temu. Przeprowadzano wówczas
próby spalania m.in. trocin, zrębków, kory drzewnej, wierzby energetycznej.
Artykuł prezentuje strukturę mocy zainstalowanej w krajowej energetyce, wielkość
produkcji "zielonej energii" na tle całkowitej produkcji energii
elektrycznej oraz potencjału drewna leśnego na cele energetyczne.
Current status of biomass utilization in professional energy sector
KEY WORDS: biomass, biomass utilization, co-combustion, Polish energy sector
In Poland as a result of approval of pro-ecological government papers and
legislative solutions, renewable energy utilisation growth ratio is increasing.
One of CO2 emmision reduction method is biomas combustion. Development of
renewable energy utilisation technologies is supported by European Union policy
within frmework of program of electric energy production support from such
sources. Achieving the goal of 12,5% of renewables share in Polish energy
balance till 2015 will be possible by introduction of technologies of renewable
utilisation in professional heat and energy sector. Polish professional energy
sector has at it's disposal power reserves and because of it, the most
attractive solution is co-combustion of biomass with coal. A numerous of tests
have been carried out in this field in Poland during last few years. A saw dust,
woodchips, bark and salix combustion were tested. In this paper structure of
installed capacity in power plants by types, levels of "green-energy"
production and use of timber for energetic purpose are presented.
- Mokrzycki Eugeniusz, Uliasz-Bocheńczyk Alicja
Paliwa alternatywne z odpadów dla energetyki
SŁOWA KLUCZOWE: paliwa alternatywne, paliwa z odpadów, stosowanie w
energetyce
Paliwa alternatywne z odpadów noszą obecnie różne nazwy np. paliwa zastępcze,
paliwa wtórne, paliwa z odpadów itp. Unia Europejska wydała dokument dotyczący
wykorzystania najlepszych technik spalania w dużych zakładach (Reference
Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants). Innym
dokumentem dotyczącym stosowania paliw alternatywnych z odpadów jest Raport
Unii Europejskiej dotyczący stosowania paliw z odpadów - Refuse Derived Fuel.
Current Practice and Perspectives. W dokumentach tych przedstawiono definicję
paliw alternatywnych, regulacje prawne, uwarunkowania techniczne ich stosowania.
Treść artykułu ujmuje: definicję paliw alternatywnych, regulacje prawne
dotyczące spalania i współspalania odpadów w Polsce oraz uwarunkowania
technologiczne stosowania paliw alternatywnych w elektrowniach węglowych.
Alternative fuels from wastes for power industry
KEY WORDS: alternative fuels, fuels from wastes, use in power industry
Alternative fuel derived from wastes is given different names, as: substitute
fuel, secondary fuel, waste-derived fuel, and so on. European Union has issued a
document concerning using the best combustion techniques in large plants (Reference
Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants). Another
document concerning the use of alternative waste-derived fuel is the European
Union Report dedicated to the use of alternative waste-derived fuel - "Refuse
Derived Fuel. Current Practice and Perspectives."Within these documents an
alternative fuel definition has been presented, along with legal regulations and
application technical conditions. The paper itself presents: alternative fuel
definition, legal regulations concerning waste combustion and co-combustion in
Poland, technical conditions of alternative fuel application in coal-based power
plants.
- Nagy Stanisław, Rychlicki Stanisław, Siemek Jakub
Import gazu a bezpieczeństwo energetyczne Polski
SŁOWA KLUCZOWE: zapewnienie bezpieczeństwa , dostawy gazy, import gazu do
Polski
Dywersyfikacja dostaw energii, lub nośników energii, do kraju jest nieodłącznie
związana z problemem bezpieczeństwa energetycznego państwa. Stąd też
poszczególne kraje dążą do zróżnicowania źródeł zakupu nośników
energii, włączając w to również własne zasoby surowców energetycznych. Na
ogół kraje dla zapewnienia sobie bezpieczeństwa dostaw starają się nie
kupować od jednego eksportera więcej niż 30% nośnika energii. W artykule
przedstawiono problemy związane z opracowaniem strategii w zakresie
dywersyfikacją dostaw gazu ziemnego do Polski w świetle istniejącej aktualnie
sytuacji i zawartych umów.
Import as assurance of security gas supply to Poland
KEY WORDS: assurance of security, gas supply, gas import to Poland
Diversification of energy supply sources or energy carriers is inherently
linked to the question of national energy security. Therefore individual
countries or supranational organisations such as the European Union are striving
to diversify sources of energy carriers, including their own energy resources.
Generally, in order to ensure security, the volumes purchased from a single
exporter do not exceed 30% of a specific energy carrier. In the paper are
presented problems connected with strategy of gas supply to Poland.
- Nikodem Waldemar
Spójność gospodarki energetycznej z gospodarką odpadami w gminie w zakresie
wytwarzania paliw formowanych
SŁOWA KLUCZOWE: gospodarka energetyczna, gospodarka odpadami, spójność,
odnawialne źródło energii, bezpieczeństwo energetyczne
Dotychczas gospodarka odpadami i gospodarka energetyczna w gminie traktowane
były oddzielnie. Taki stan rzeczy nie jest do utrzymania wobec nowych zmian i
uwarunkowań. Pojawiło się szereg przesłanek za spójnością obu gospodarek
ze względu na trudności w rozpowszechnianiu technologii odnawialnych źródeł
energii, konieczność poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju w skali
lokalnej i ogólnokrajowej, nowe rygorystyczne wymagania dla gospodarki
odpadami, jak i preferowane cele dla środków pomocowych unijnych. Zwornikiem
obu gospodarek okazało się paliwo formowane z odpadów komunalnych, biomasy i
paliw węglowych. W artykule omówiono powyższe kwestie oraz przedstawiono
zalecenia przydatne przy budowie takiej spójności na szczeblu gminnym w
obszarze planowania i programowania przedsięwzięć inwestycyjnych.
Conformability of power economy to commune waste management in the field of
formed fuels production
KEY WORDS: power economy, waste management, conformability, renewable energy
country power safety
As yet, power economy and waste management in commune were treated separately.
Such situation can not last because of changes and new conditions. Several
reasons appeared to achieve consistency of both economies in consequence of:
difficulties in implementing processes of renewable energy sources, a need to
improve country power safety at a national and local scale, new rigorous
requirements for waste management, as well as preferential objectives for Union
helping funds. Fuels formed from municipal wastes, bio-mass and coal proved a
keystone for both economies.In this paper the above problems are discussed, and
helpful remedies are presented to gain such conformability at commune level in
terms of planning and programming of investment undertakings.
- Olkuski Tadeusz
Światowy rynek LNG
SŁOWA KLUCZOWE: LNG, gaz, rynek
Światowy rynek LNG rozwija się bardzo dynamicznie, gdyż transport
tankowcami pozwala na uniezależnienie się od tradycyjnych dostawców.
Skroplony gaz zmniejsza swoją objętość około sześćset razy dzięki czemu
można go stosunkowo łatwo przechowywać i transportować. W artykule
przedstawiono produkcję LNG w ostatnich dwudziestu latach, głównych eksporterów
i importerów oraz ceny. Zwrócono uwagę na duże perspektywy rozwoju i
wykorzystania tej formy gazu.
International energy market
KEY WORDS: LNG, gas, market
International energy market develops dynamically. Gas cooled to temperature
-163oC changes its form into a liquid and can be stored and transported as a
boiling liquid in special tanks. As a liquid, natural gas occupies only 1/600th
the volume of its gaseous state. After regasification it can be used to the same
purposes as conventional natural gas. This article presents LNG production in
the last twenty years, main exporters and importers as well as prices. We can
predict that the LNG market will grow significantly in the next few years.
- Ozga-Blaschke Urszula
Aktualna sytuacja i prognozy międzynarodowego rynku węgla koksowego
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel koksowy, międzynarodowy rynek węgla, eksport węgla,
ceny węgla, prognozy
W artykule scharakteryzowano aktualną sytuację na międzynarodowym rynku węgli
stosowanych w przemyśle metalurgicznym. Przedstawiono dane dotyczące międzynarodowego
handlu węglem koksowym w roku 2004 oraz o informacje o kształtowaniu się cen
węgli w kontraktach FY (Financial Year) 2005/2006 między głównymi
eksporterami, a ich największymi odbiorcami. Wzrost globalnego zapotrzebowania
na stal, a tym samym na koks metalurgiczny w okresie ostatnich 3 lat spowodował
znaczny wzrost popytu na węgiel koksowy, który zderzył się z ograniczeniami
podaży ze strony czołowych światowych producentów - eksporterów węgla.
Kryzysowa sytuacja na międzynarodowym rynku węgla koksowego doprowadziła do
dynamicznego wzrostu cen węgli koksowych zarówno na rynku spot, jak i w
kontraktach długoterminowych. W artykule przedstawiono prognozy dotyczące podaży
i cen węgli koksowych w nadchodzących latach.
Up-to-date situation and forecasts of international coking coal market
KEY WORDS: coking coal, international coal market, coal export, coal prices,
forecasts
Paper characterises up-to-day situation on international market of coal used
in metallurgical industry. It presents also the data on international coking
coal trade in 2004 and information on coal prices in contracts between main
exporters and buyers for FY 2005/2006. Global increase in demand for steel, and
for metallurgic coke as well, during last three years, caused a significant
increase in coking coal demand, which encountered the limitation of supply from
main world producers - exporters of coal. Crisis on international coking coal
market resulted in dynamic increase of coking coals prices both in spot and
long-term contracts. Paper presents forecasts of coking coal supply and prices
for the years to come.
- Paździorek Grzegorz
Dyrektywa 94/22/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na
poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów oraz jej implementacja do
prawa polskiego
SŁOWA KLUCZOWE : Dyrektywa 94/22/WE, zezwolenie na poszukiwanie, badanie i
produkcje węglowodorów, implementacja, Prawo geologiczne i górnicze, użytkowanie
górnicze.
Dyrektywa 94/22/WE została przyjęta, aby ułatwić i zintensyfikować
prowadzenie poszukiwań oraz wydobycia węglowodorów na obszarze Wspólnoty,
poprzez zapewnienie równego i swobodnego dostępu do tej działalności w państwach
członkowskich. Dyrektywa 94/22/WE określa:procedury i kryteria udzielania
zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów,zasady udziału
państw członkowskich w tego rodzaju działalności, środki służące
zagwarantowaniu porównywalnego traktowania podmiotów państw członkowskich
prowadzących działalność regulowaną dyrektywą w państwach trzecich do
traktowania podmiotów państw trzecich w przedmiotowym zakresie we Wspólnocie.
Celem publikacji jest prześledzenie zmian w ustawie Prawo geologiczne i górnicze,
które spowodowane zostały dostosowywaniem do wymagań dyrektywy 94/22/WE.
Analizie poddano ponadto sposób wdrożenia do prawa polskiego wybranych przepisów
dyrektywy. Szczególną uwagę poświęcono problematyce wyłączeń od
stosowania procedury udzielania zezwoleń i przesłanek uzasadniających odmowę
udzielenia zezwolenia.
Directive 94/22/EC on conditions for granting and using authorizations for
prospecting, exploration and production of hydrocarbons and its implementation
to Polish law
KEY WORDS:authorizations for prospecting, exploration and production of
hydrocarbons, directive 94/22/WE, implementation, Geological and Mining Law.
Directive 94/22/EC provides for : procedures and criteria for granting
authorizations for prospecting, exploration and production of hydrocarbons,
principles of participation of Member States in the above mentioned activities,
measures ensuring comparable treatment of Member States' entities to that
enjoyed by third countries entities in the field of the activities covered by
this Directive. The implementation of the Directive 94/22/EC was one of the
purpose of the legislative works aiming at enactment of the act on the amendment
of the act of 27 July 2001 - The Geological and Mining Law (O. J. No 110, item
1190 ). This act changed the Article 11 paragraph 4 of the Geological and Mining
Law. The new Article 11 paragraph 4 obligates to initiate prior tender before
granting mining usufruct for prospecting, exploration or extraction of natural
gas, oil, their natural derivatives and methane from hard coal. Polish
legislator recognized the agreement for granting mining usufruct (Article 9 of
the Geological and Mining Law) as the equivalent of authorization defined in
Directive 94/22/EC. The act of 20 April 2004 on the change and repeal of some
laws in relation with the accession of Poland to the European Union (O. J. No
96, item 959) implemented to the Geological and Mining Law a reference informing
that it transposes Directive 94/22/EC. In 2005 once more the amendments were
introduced to the act on Geological and Mining Law. The act of 22 April 2005 on
the amendment of the act on Geological and Mining Law and the act on waste (O.
J. No 90, item 758) implemented to the Article 11 of the Geological and Mining
Law a new paragraph - 2a. It determines cases in which mining usufruct may be
granted without prior tender. This new provision is the equivalent of the
Article 3 of Directive 94/22/EC.
- Pierzak Andrzej, Gilecki Ryszard
Statystyka skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w świetle
dyrektywy UE o promocji kogeneracji
SŁOWA KLUCZOWE: energia elektryczna, ciepło, kogeneracja, statystyka
Referat przedstawia opis, metodykę i wyniki badania statystycznego
kogeneracji, wykonywanego dla Komisji Europejskiej na podstawie Dyrektywy
2004/8/WE. Dyrektywa zobowiązuje kraje członkowskie Unii do przygotowywania
corocznego zestawienia statystycznego o produkcji skojarzonej energii
elektrycznej i ciepła, wraz z informacjami o mocach wytwórczych i o zużyciu
paliw do produkcji skojarzonej. Polska wykonała dotychczas przedmiotowe badanie
statystyczne za lata 2002-2003, a opracowanie za rok 2004 jest w trakcie
realizacji. Referat opisuje: ogólną charakterystykę badania, metodykę
gromadzenia i przetwarzania danych, zawartość utworzonej bazy danych, trudności
w realizacji badania, liczbowe wyniki badania statystycznego, efekty prac i
przyszłe zadania. Referat zawiera także wynikowe tablice statystyczne za rok
2003, stanowiące szczegółowy obraz polskiego sektora kogeneracji w powiązaniu
z wymaganiami Dyrektywy 2004/8/WE.
Statistics on electricity and heat cogeneration in the light of the EU
directive on the promotion of cogeneration
KEY WORDS: Electricity, heat, cogeneration, statistics
The paper presents the description, methodology and results of the
statistical survey of cogeneration, prepared for the European Commission in
accordance with the Directive 2004/8/EC. The Directive obliges the EU Member
States to prepare annually the statistical information on national electricity
and heat production from cogeneration, including also the statistics on
cogeneration capacities and on fuels used for cogeneration. Poland already
implemented the required survey for the years 2002-2003, and the information for
the year 2004 is under preparation. The paper describes: general characteristics
of the survey, ethodology of data collection and aggregation, contents of the
created data base, difficulties in the implementation of the survey, numerical
results of the survey, project results and points for future work. The paper
contains also the result tables for the year 2003, which constitute the detailed
picture of Polish cogeneration sector in the light of the requirements of the
Directive 2004/8/EC.
- Radović Uroš
Promocja wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Polsce:
czy dodatkowy koszt systemowy jest uzasadniony?
SŁOWA KLUCZOWE: energia odnawialna, OZE-E, koszty zewnętrzne, korzyści środowiskowe
Rozwój energetyki odnawialnej jako istotny element zrównoważonego rozwoju
jest wśród priorytetów polityki energetycznej Unii Europejskiej celem, w którym
dąży się do podwojenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu
energii pierwotnej brutto z 6% w 1997 r. do 12% w roku 2010. W celu ułatwienia
osiągnięcia tego celu podjęto kilka inicjatyw legislacyjnych, włącznie z
dyrektywą 2001/77/EC promującej wytwarzanie "zielonej" energii
elektrycznej (OZE-E) poprzez zwiększenie produkcji z 15,2% w 2001 r. do 21% dla
UE-25 w 2010 r. Dyrektywa OZE-E ustala indykatywne (nieobowiązujące) cele dla
poszczególnych krajów członkowskich. Odnośnie Polski, udział OZE-E w łącznym
zużyciu energii elektrycznej brutto w kraju powinien zostać potrojony i osiągnąć
7,5% w roku 2010. Niestety, z powodu bariery kosztowej wytwarzanie OZE-E na
szerszą skalę w warunkach ekonomii rynkowej nie jest możliwie bez podjęcia
odpowiednich działań wspierających, zapewniających opłacalność jej
produkcji. Wspomaganie finansowe OZE-E uzasadnione jest jednak tylko wtedy,
kiedy wynikające korzyści, przede wszystkim w zakresie ochrony środowiska
naturalnego, przewyższają dodatkowy koszt systemowy nakładany na odbiorców.
W niniejszym referacie pokazano, że odpowiedź na postawione pytanie jest
pozytywna.
Support of the electricity generation from renewable energy sources in Poland:
is the additional system cost justified?
KEY WORDS: renewable energy, RES-E, external costs, environmental benefits
Development of renewable energy sources (RES) being the basis for a
sustainable development is among the priorities of EU energy policy - the goal
is to double the share of RES in the primary energy consumptions, from 6% in
1997 to 12% in 2010. To that end, several legislative initiatives have been
undertaken so far, including the directive 2001/77/EC, promoting the "green"
electricity (RES-E) by increasing its generation in EU-25 from 15,2% in 2001 to
21% in 2010. The RES-E directive sets indicative (non-obligatory) goals for
member states. For Poland the goal is to triple the present consumption of RES-E
achieving 7,5% in 2010. Unfortunately, because of the cost barrier the
generation of RES-E at a large scale in a competitive market economy is not
feasible unless it receives support securing its profitability. However, such a
support is justifiable only if the corresponding benefits, mainly environmental,
exceed the additional cost imposed onto the final consumers. In the present
article it has been shown that the answer to the posed question is positive.
- Rusak Helena
Efekty zewnętrzne wytwarzania energii w źródłach lokalnych na obszarach
cennych przyrodniczo
SŁOWA KLUCZOWE: obszary cenne przyrodniczo, zaopatrzenie w energię, efekty
zewnętrzne
Efekty zewnętrzne powstające w procesach wytwarzania energii na obszarach
cennych przyrodniczo charakteryzują się pewną specyfiką wynikającą ze
specyficznych warunków tych terenów. Lokalne planowanie energetyczne uwzględniające
w kryterium wyboru scenariusza rozwoju energetyki koszty zewnętrzne wymagające
w pierwszej kolejności identyfikacji efektów zewnętrznych. Należy brać pod
uwagę zarówno efekty zewnętrzne środowiskowe jak i społeczne. Zagadnienie
staje się jeszcze bardziej złożone, kiedy chce się uwzględnić pełny cykl
życia urządzenia lub efekty zewnętrzne ciągnione. Złożonym problemem jest
również rozdzielenie efektów zewnętrznych powodowanych przez lokalną
energetykę oraz inne przyczyny, lokalne i pozalokalne.
The external effects of energy production in local sources within areas of
valuable nature
KEY WORDS: Areas of valuable nature, energy supply, external effects
The external effects arising in the process of energy production within areas
of valuable nature are characterized by certain peculiarity resulting from
specific conditions of those terrains. Planning of local energy supply
requirement has to take into consideration in choice of criterion of the
scenario of power industry development, external costs required in the first
place in identification of external effects. Both environmental external effects
as well as social external effects have to be taken into consideration. The
issue becomes even more complex when appreciation of full cycle of life of an
appliance or external drag effect come into view.
Another complex problem is as well the separation of external effect caused by
local energy sources and other causes either local or global.
- Sobel Michał
Tradycyjne i perspektywiczne kierunki eksportu polskiego węgla
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel kamienny, eksport węgla, WĘGLOKOKS S.A.
Eksport węgla z Polski rozpoczął się jeszcze przed II wojną światową.
Utworzona w roku 1952 firma Węglokoks do początku lat dziewięćdziesiątych
ubiegłego wieku miała wyłączność na dostawy paliw stałych za granicę.
Rekordowy eksport polskiego węgla osiągnięto w roku 1984 (43 mln ton). Po
roku 1990 Węglokoks stracił pozycję monopolisty w eksporcie węgla z Polski,
jednak jego udział w tej działalności nigdy nie spadł poniżej 60%, a w
ostatnich latach utrzymuje się na poziomie przekraczającym 90 %. Głównymi
rynkami zbytu węgla z Polski były i są kraje rozszerzającej się Unii
Europejskiej. Decydującym czynnikiem w wyborze przyszłych kierunków dostaw
polskiego węgla będzie renta geograficzna, stąd rosnący udział dostaw drogą
lądową. Główne zagrożenia dla eksportu węgla z Polski związane są ze zwiększeniem
podaży ze strony głównych konkurentów i znaczącym spadkiem cen na rynkach
światowych.
Traditional and future markets for Polish coal
KEY WORDS: hard coal, coal export, Węglokoks S.A.
Export of Polish coal commenced before 2nd WW. Since its establishing in 1952
the sole exporter of Polish solid fuels was Węglokoks. 1984 was a record year
for coal exports from Poland with more than 43 million tonnes delivered abroad.
In early 90ties the company lost its monopolistic position but its share in
total coal export from Poland never dropped below 60% and in recent last years
exceeds 90%. European Community member countries have always been major markets
for Polish hard coal. Its future destinations will be concentrated on nearby
countries with increasing share of rail deliveries. The main threats for export
of Polish coal are increasing supply from Russian and overseas producers as well
as significant fall of international coal prices.
- Soliński Jan
Prognoza rozwoju energetyki regionu Centralnej i Wschodniej Europy do 2030
SŁOWA KLUCZOWE: sektor energii, stan i perspektywy rozwoju
Artykuł zawiera ocenę obecnego stanu gospodarki energetycznej krajów
Regionu Europy Środkowo-Wschodniej oraz prognozę rozwoju sektora energii w
tych krajach, tj. 8 krajach, które w 2004 r. uzyskały członkostwo w Unii
Europejskiej oraz 2 krajów (Bułgarii i Rumunii) które kandydują do tego członkostwa.
Przedstawiono różnice w zaopatrzeniu tych krajów w energię, podstawowe wskaźniki
charakteryzujące gospodarkę energetyczną tych krajów, a zwłaszcza narastającą
zależność od importu paliw. Dokonano również porównań podstawowych wskaźników
energetycznych Regionu ze wskaźnikami "starej" UE-15.
Forecast of energy sector development
Central East European region to 2030
KEY WORDS: energy sector, current state and perspectives of development
The report includes the assessment of the present situation in the fuels and
energy supply and the assumptions and forecast for the future energy sector
development in the Central-East European Region to 2030 with the particular
emphasis on: economic growth expressed by the value of Gross Domestic Product (GDP),
resources and reserves of the energy carriers, forecast of production and demand
(consumption) of primary energy and electricity, countries dependence of fuel
and energy import, directions of the development of energy subsectors i.e. hard
and brown coal mining, crude oil and gas industry, hydro and others renewable
energy resources, electricity and heat industry, comparison of the main energy
indicators with the old UE-15. The report has been elaborated basing on the
CENERG Report prepared with cooperation of the Polish Member Committee of the
World Energy Council.
- Stachowicz Stanisław
Zagadnienia wielkości produkcji i jakości węgla w planach rozwojowych
Lubelskiego Węgla Bogdanka S.A.
SŁOWA KLUCZOWE: węgiel kamienny, Lubelskie Zagłębie Węglowe,
eksploatacja podziemna, jakość węgla, kopalnia Bogdanka, rozbudowa kopani.
W artykule przedstawiono obecne zasoby węgla w obszarze górniczym kopalni
Lubelski Węgiel Bogdanka S.A., wskazując na potrzebę zwiększenia obszaru górniczego
poprzez przyłączenie części obszaru K-3 położonego na południu kopalni.
Związane jest to podjętą inwestycją polegającą na budowie trzeciego pola
Stefanów na bazie szybów 2.1 i 2.2 po wstrzymanej budowie kopalni K-2. Szyby
te były zatopione przez ponad 15 lat i obecnie jeden z nich jest już udrożniony.
Inwestycja ta pozwoli na zwiększenie zdolności wydobywczej kopalni do około
10 mln ton rocznie, a także udostępnienie zasobów węgla koksującego typu 34
w pokładach 389 i 391.
Problems of output largeness and quality of coal in development plans of
Lubelski Węgiel "BOGDANKA" S.A.
KEY WORDS: hard coal, Lublin Coal Basin, underground mining, Bogdanka Mine,
quality of coal, development of the mine.
The article presents the coal resources of Bogdanka mining area, indicating
requirement of increasing of mining area through affiliation of K-3 area located
on south of the Bogdanka Mine. It is related with undertaken investment of
development of third field Stefanów on the base of shafts 2.1 and 2.2 which
remains after delayed in 1988 year the K-2 Mine in Stefanów. These shafts were
sunken by over last 15 lat. The 2.2 shaft has been opened already. This
investment will allow increase of mining output ability from present 5,3 for
near 10 million tone a year in 2010. The article presents also exploited
recently coal seams no 382 and 385/2, and seams no 389 and 391 planned for
exploitation after year 2010. There are considerable resources of coking coal
type 34 in these seams. The article discusses recent output and participation of
coal from Bogdanka Mine in domestic market. It details main investment tasks
consisting on development of the mine and increasing of output from each seam.
- Stopa Jerzy, Kosowski Piotr
Wpływ sekwestracji geologicznej na koszty wytworzenia energii w elektrowniach węglowych
i gazowych
SŁOWA KLUCZOWE: sekwestracja, efekt cieplarniany, koszty energii,
Rosnące zagrożenie efektem cieplarnianym, związane z gwałtownym wzrostem
antropogenicznej emisji dwutlenku węgla staje się coraz poważniejszym
problemem. W przypadku potwierdzenia się hipotezy o znacznym wpływie dwutlenku
węgla na ocieplanie się klimatu, sekwestracja węgla stanie się koniecznością
i najprawdopodobniej zostanie wymuszona na drodze administracyjnej. Koszty tej
operacji poniosą konsumenci energii w postaci zwiększonych cen nośników
energii (forma podatku) lub samej energii (opłaty za emisję lub koszty jej
uniknięcia). Analiza przeprowadzona w artykule wskazuje na bardzo duży wzrost
cen nośników energii w przypadku wprowadzenia podatku uzależnionego od kosztów
sekwestracji. Opłata za emisję mają również duży wpływ na koszty
wytwarzania energii. Przy dużym wzroście kosztów nadzieją dla sektora
energetycznego opartego na węglu jest szybki rozwój technologii separacji i
przechwytywania dwutlenku węgla, rozwój nowatorskich technologii spalania np.
spalania w czystym tlenie oraz ścisła współpraca z sektorem naftowym np.
poprzez wykorzystywanie dwutlenku węgla w procesach ulepszonych metod
eksploatacji złóż ropy naftowej.
Influence of CO2 sequestration on energy production costs in coal and natural
gas fired power plants
KEY WORDS: sequestration, greenhouse effect, costs of energy
Nowadays increasing threat of global warming is one of the most important
problems. In the case of greenhouse effect hypothesis confirmation CO2
sequestration will be necessary and will be forced by administrative decision.
Prices of energy carriers will be higher or the emission fees will increase and
all consumers will bear the costs of sequestration. Analysis conducted in the
article proves that increase of prices of energy carriers will be heavy if
sequestration tax is introduced. Emission fees exert also a big influence on
cost of energy production. In that situation the fast development of new
technologies of separation and capture of carbon dioxide, new technologies of
combustion (e.g. combustion in a pure oxygen) is a big chance for energy sector.
The cooperation with the oil and gas industry may also be very useful. Oil and
gas companies have know-how about transportation and storage of gases and carbon
dioxide may be used in enhanced oil recovery processes.
- Stopa Jerzy, Wojnarowski Piotr, Kosowski Paweł
Prognoza efektywności ekonomicznej sekwestracji CO2 w złożu ropy naftowej
SŁOWA KLUCZOWE: sekwestracja, eksploatacja ropy naftowej, efekt
ekonomiczny, EOR
Problem zwiększonej, antropogenicznej emisji dwutlenku węgla staje się
coraz poważniejszy. Pomimo braku całkowitego potwierdzenia hipotezy o
globalnym ociepleniu, podejmowanych jest szereg prób ograniczenia emisji CO2. W
przypadku wprowadzenia administracyjnych nakazów znacznego ograniczenia emisji
producenci energii elektryczne staną przed koniecznością separacji,
przechwytywania i składowania dwutlenku węgla. W artykule przedstawiono wyniki
uproszczonego modelowania komputerowego zatłaczania całej emisji dwutlenku węgla
z jednej z polskich elektrociepłowni do złoża ropy naftowej, oparte na śledzeniu
zmian nasycenia gazem zatłaczanym wzdłuż linii prądu, otrzymując prognozę
wpływu zatłaczania CO2 na wydobycie ropy naftowej. Przedstawiono również wstępna
prognozę ekonomicznej efektywności takiego procesu. Wstępna analiza wskazuje
na potencjalną, wysoką efektywność ekonomiczną takiego przedsięwzięcia,
która jest jednak bardzo ściśle uzależniona od ceny ropy i kosztu wtłaczanego
dwutlenku węgla.
Forecast of economic effectivity of CO2 sequestration in oil reservoir
KEY WORDS: sequestration, oil exploitation, economic effectivity, EOR
Problem of anthropogenic emission of carbon dioxide becomes more and more
serious. The hypothesis of global warming is not fully confirmed but many
efforts are taken to decrease emission of CO2. In the case of administrative
decision of reduction of CO2 emission, energy producers will have to separate,
capture and storage carbon dioxide. The paper presents results of simplified
computer modeling based on the streamline model of CO2 injection into an oil
reservoir. During this simulation total emission from one of the polish heat and
power stations is being injected into an oil reservoir. Basic economic
evaluation of the simulation results shows that such project may be profitable
and the feasibility of such projects depends mainly on the crude oil price and
the costs of injected carbon dioxide.
- Szurlej Adam
Krajowy rynek LPG na tle wybranych państw
SŁOWA KLUCZOWE: LPG, autogaz, propan - butan, rynek
Rynek gazu płynnego w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie. W 1999 r.
sprzedano 1 mln ton gazu płynnego, a w 2004 r. - 2,1 mln ton. Gaz płynny
odgrywa ważną rolę jako alternatywne paliwo w Polsce. W artykule
przedstawiono podstawowe właściwości gazu płynnego, strukturę importu LPG
do Polski oraz strukturę jego wykorzystania w Polsce i na świecie.
Zaprezentowano także dynamiczny rozwój rynku autogazu w Polce na tle wybranych
państwach świata, omówiono ceny autogazu w skali kraju i Europy, a także
ukazano perspektywy rozwoju rynku LPG.
National LPG market on the background of selected countries
KEY WORDS: LPG, Autogas, propane - butane, market
The LPG market in Poland develops in a very dynamic way. In 1999 1 million
tones of LPG was sold in Poland and in 2004 - 2,1 million tones. LPG plays a
great role as road-transport-fuel in Poland. The paper presents basic properties
of LPG, the directions of LPG import to Poland in 2004, as well as the structure
of LPG consumption in Poland and in the world. The paper also demonstrates the
dynamic market development of Autogas (it is LPG when used as an automotive fuel)
in Poland on the background of selected countries and the Autogas prices in
Poland and Europe are discussed. Finally, the paper shows the perspective of the
development of LPG market.
- Ściążko Marek, Tramer Alfred
Zintegrowana karbo-energo-chemia
SŁOWA KLUCZOWE: wytwarzanie energii elektrycznej, czyste technologie węglowe,
zgazowanie węgla, zintegrowane systemy energetyczne
Podstawą zawansowanych technologii wykorzystania węgla jest jego
zgazowanie, które obecnie stosowane jest dość powszechnie w chemii oraz ciągle
demonstracyjnie w energetyce. Rozważając kierunki rozwoju systemów wytwarzających
"czystą" energię obydwa kierunki są często integrowane i rozważa
się koncepcję tzw. "energopleksów" wiążących wytwarzanie energii
elektrycznej oraz produktów chemicznych z węgla, głównie paliw płynnych
silnikowych, metanolu lub wodoru. W pracy scharakteryzowano i przeanalizowano
pod względem zmian efektywności energetycznej i ekonomicznej dwa główne
kierunki czystych technologii węglowych, które rozwijają się niezależnie. Są
to: zaawansowane spalanie, wykorzystywane głównie w energetyce zawodowej jako
technologie pyłowe i fluidalne realizowane pod ciśnieniem atmosferycznym względnie
wyższym; oraz zgazowanie, w szczególności zintegrowane układy gazowo-parowe
(Inegrated Gasification Combined Cycle - IGCC) dające możliwości
ukierunkowania na produkcję energii elektrycznej i chemicznej skumulowanej w
czystych substancjach chemicznych (metanol, paliwa silnikowe, wodór).
Integrated carbo-energy and chemistry
KEY WORDS: power generation, clean coal technology, coal gasification,
integrated energy systems
Gasification is regarded as a basic process for advanced concepts of future
coal conversion technologies. At present the process is widely used in chemical
industry mainly for petrochemical by-products conversion but only occasionally
for power generation as demonstration plants. Considering different options for
clean energy production both directions are integrated to take advantage of
synergy effect and so called "energyplexes" are analysed. They combine
power generation with chemicals production, namely methanol, liquid fuels or
hydrogen. Two main directions of coal conversion technologies were characterised
and analysed in respect of thermal efficiency and investment cost. Subcritical
coal combustion technology was chosen as a reference plant including two
additional cases with carbon dioxide removal and oxygen blown combustion. Those
were compared with three cases of gasification systems integrated with combined
cycle power generation. Finally two different arrangements of gasification
combined with methanol production and power generation were evaluated. It might
be concluded that the latter cases open new opportunity for clean and carbon
free energy production using coal at relatively high energy efficiency and
chipper investment cost. Integrated carbo-energy and chemistry can be regarded
as a environmentally sound option for coal based energy generation both for
direct grid supplying and indirect dispersed sources feeding using methanol as a
chemically clean fuel for fuel cells.
- Tarkowski Radosław, Uliasz-Misiak Barbara
Struktury geologiczne perspektywiczne do składowania CO2 w Polsce
SŁOWA KLUCZOWE: podziemne składowanie CO2, złoża węglowodorów, poziomy
wodonośne, energetyka
Analiza głębokich struktur geologicznych oraz złóż węglowodorów
pozwoliła stwierdzić, że w Polsce są warunki do podziemnego składowania CO2
z punktowych źródeł emisji z elektroenergetyki zawodowej. Najlepiej nadają
się do tego głębokie poziomy wodonośne dolnej kredy, dolnej jury i dolnego
triasu Niżu Polskiego. Występują w nich skały o dobrych własnościach
kolektorskich, znacznej miąższości i rozciągłości horyzontalnej, posiadające
w stropie pakiet skał nieprzepuszczalnych o znacznej miąższości, dobrze spełniające
warunki podziemnego składowania CO2. W obrębie głębokich poziomów K1, J1,
T1 wskazano 8 głębokich wymienionych struktur (struktury antyklinalne i rowy
tektoniczne) proponowane jako miejsca do podziemnego składowania CO2. Znajdują
się one w pobliżu 11 dużych emitentów tego gazu z sektora
elektroenergetycznego. Analiza złóż węglowodorów (ropy naftowej i gazu
ziemnego) pozwoliła wskazać 4 złoża ropy naftowej oraz 19 złóż gazu
ziemnego jako perspektywiczne miejsca dla składowania CO2.
Geological structures perspective for CO2 storage in Poland
KEY WORDS: underground storage CO2, hydrocarbons deposits, aquifers, power
engineerig
Deep geological structures' analysis has led to conclusion that in Poland
exist conditions for geological storage of CO2 from point sources in
professional electrical power engineering. The most appropriate for this are
deep aquifers of Lower Cretaceous, Lower Jurassic and Lower Triassic from Polish
Lowlands. There appear rocks with good collector properties, large thickness and
horizontal strikes, with thick, packet of impermeable rocks at formation's top
and this fulfills conditions of underground storage of CO2. Within deep aquifers
K1, J1, T1 there were indicated 8 deep structures (anticlines and tectonic
trenches) suggested as places for underground storage of CO2. They are located
near large emission sources of this gas in electrical power engineering sector.
Hydrocarbons deposits' analysis (oil and natural gas) enabled to indicate 4 oil
deposits and 19 natural gas deposits as potential places for CO2 storage.
- Tarkowski Radosław, Uliasz-Misiak Barbara
Wybrane aspekty prawne podziemnego składowania dwutlenku węgla
SŁOWA KLUCZOWE: aspekty prawne, dwutlenek węgla, podziemne składowanie CO2
Celem artykułu jest przegląd wybranych zagadnień dotyczących aspektów
prawnych podziemnego składowania CO2. Wskazano, że podziemne składowanie CO2
w kontekście prawnym jest problemem międzynarodowym, przedstawiono tło prawne
geologicznej sekwestracji CO2. W oparciu o wybrane zagadnienia scharakteryzowano
wymagania prawne związane z podziemnym składowaniem tego gazu. Nie istnieją
międzynarodowe, europejskie lub krajowe ramy prawne, które obejmowałyby
wszystkie, a przynajmniej większość zagadnień dotyczących podziemnego składowania
dwutlenku węgla. Zaakceptowanie podziemnego składowania dwutlenku węgla jako
opcji redukcji tego gazu do atmosfery w celu zapobieżenia zmianom klimatu będzie
wymagało od społeczności międzynarodowej ustanowienia nowych i odwołania się
do istniejących regulacji prawnych związanych z tym przedsięwzięciem.
Selected legal aspects of underground storage of carbon dioxide
KEY WORDS: legal aspects, carbon dioxide, underground storage of CO2
The aim of this paper is a review of problems concerning legal aspects of
underground storage of CO2. It was pointed that CO2 underground storage in legal
context is an international problem. Legal background of CO2 sequestration was
presented. Based on selected problems, legal requirements connected with
underground storage of this gas were characterized. There are no international,
European or national legal frameworks, which include all, or even most of
aspects concerning underground storage of carbon dioxide. Accepting underground
storage of carbon dioxide as an emission of this gas to atmosphere mitigation
option in order to prevent climate change will require from international
community creating new legal standards connected with this activity and
canceling the old ones.
- Zaporowski Bolesław
Efektywność energetyczna i ekonomiczna skojarzonego wytwarzania energii
elektrycznej i ciepła w elektrociepłowniach opalanych gazem ziemnym
SŁOWA KLUCZOWE: elektrociepłownie gazowe i gazowo-parowe, efektywność
energetyczna, efektywność ekonomiczna
W artykule przedstawiono koncepcje podstawowych układów technologicznych
skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w elektrociepłowniach
gazowych i gazowo-parowych opalanych gazem ziemnym oraz analizę efektywności
energetycznej i ekonomicznej tych układów. Analizowano układy technologiczne
elektrociepłowni gazowych: a) z silnikiem gazowym i b) z turbina gazową pracującą
w obiegu prostym oraz elektrociepłowni gazowo-parowych: a) z turbiną parową
upustowo-kondensacyjną i b) z turbiną parową przeciwprężną. Dla poszczególnych
rodzajów układów technologicznych elektrociepłowni gazowych i
gazowo-parowych przedstawiono wyniki analizy ich efektywności energetycznej i
ekonomicznej.
Energy and Economic Effectiveness of Electricity and Heat Cogeneration in
Natural-Gas Fired Combined Heat and Power Plants
KEY WORDS: gas and gas-steam combined heat and power plants, energy
effectiveness, economic effectiveness
The paper presents the energy and economic analyses of various kinds of
technological systems of natural gas fired gas and gas-steam combined heat and
power (CHP) plants. Multivariant simulation calculations were performed for the
following technological systems of gas and gas-steam CHP plants: (1) gas CHP
plant using gas engine, (2) gas CHP plant using simple gas turbine cycle, (3)
gas-steam CHP plant with two-pressure heat recovery steam generator (HRSG) and
extraction-condensing steam turbine and (4) gas-steam CHP plant with
two-pressure HRSG and back-pressure steam turbine. For particular kind of
technological systems of gas and gas-steam CHP plants were determined the
following quantities characterizing their energy effectiveness: annual average
efficiency of electric energy generation, annual average efficiency of heat
production in cogeneration, annual energy efficiency (energy utilization factor)
and annual average cogeneration index (power to heat ratio) and primary energy
savings (PES). In the second part of the paper is presented the analysis of the
following quantities characterizing the economic effectiveness of natural gas
fired gas and gas-steam CHP plants: net present value (NPV), net present value
ratio (NPVR), internal rate of return (IRR) and discounted pay-back (DPB). The
results of performed calculations are presented in the tables and on figures. On
the basis of the results of performed calculations were formulated conclusions
determining the conditions required to obtain positive economic effectiveness (positive
NPV) of various type of natural gas fired CHP plants.
- Zuwała Jarosław, Hrycko Piotr
Analiza efektów energetycznych i ekologicznych procesu współspalania węgla i
biomasy w kotle pyłowym OP-230
SŁOWA KLUCZOWE: współspalanie biomasy, sprawność kotła, efekty
energetyczne i ekologiczne, energia odnawialna.
W referacie przedstawiono analizę efektów energetycznych i ekologicznych
towarzyszących procesowi współspalania biomasy w kotle pyłowym OP-230.
Podstawą analizy były badania energetyczno - emisyjne przeprowadzone przez
Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu w jednej z krajowych elektrowni
systemowych. Omówiono wpływ współspalania biomasy drzewnej i stanowiących
biomasę odpadów z przemysłu spożywczego z węglem kamiennym. Przedstawiono
charakterystyki porównawcze zmian poszczególnych elementów bilansu
energetycznego kotła, odnosząc proces współspalania biomasy do spalania węgla
bazowego. Wyznaczono wskaźniki emisji zanieczyszczeń do powietrza, wykazując,
że współspalanie biomasy prowadzi do obniżenia wielkości emisji substancji
szkodliwych. Z uwagi na możliwość zaliczenia części energii bezpośredniej
(energii elektrycznej i ciepła) powstającej w procesie współspalania do
energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii, referat zawiera opis
procedury bilansowania energii odnawialnej w rozważanej elektrowni, wraz z
przykładem obliczeniowych ilustrującym metodykę bilansowania energii
odnawialnej.
Energy and ecological effects of biomass co-firing in OP-230 pulverised coal
boiler
KEY WORDS: co-firing of biomass, boiler efficiency, energy and ecological
effects, renewable energy.
Paper presents the analysis of energy and ecological effects of biomass
co-firing in pulverized coal boiler OP-230 type. The analysis was based on the
results of energy and emission co-firing tests carried out in one of Polish
power plants. The influence of biomass co-firing on the individual elements of
boiler energy balance (e.g. stack losses and boiler thermal efficiency) was
discussed comparing to combustion of coal alone. The emission indices during
coal combustion were calculated and compared to the emission indices for biomass
co-firing. It was shown, that biomass co-firing leads to decreasing of CO and
SO2 emissions. Due to the possibility of considering a part of energy generated
during co-firing as renewable energy, the procedure for renewable energy share
calculation was presented and illustrated with an example.
- Zuwała Jarosław
Analiza optymalizacyjna doboru mocy nominalnej turbozespołu i wielkości
zasobnika dla elektrociepłowni z turbiną upustowo-kondensacyjną
SŁOWA KLUCZOWE: akumulacja ciepła, zasobnik gorącej wody sieciowej,
elektrociepłownia z turbiną upustowo - kondensacyjną, efektywność
ekonomiczna.
Jako podstawę doboru optymalnej mocy turbiny upustowo - kondensacyjnej dla
elektrociepłowni komunalnej zaproponowano wykres uporządkowany zapotrzebowania
ciepła dla odbiorców zasilanych z elektrociepłowni. Poszukiwaną wielkością
(zmienną decyzyjną) jest czas trwania obciążenia nominalnego determinujący
moc nominalną turbozespołu. Funkcję celu stanowi zysk wyrażony wielkością
wartości bieżącej netto NPV inwestycji polegającej na budowie elektrociepłowni.
Równoczesne zastosowanie w elektrociepłowni zasobnika ciepła w celu zwiększenia
produkcji szczytowej energii elektrycznej powoduje zmianę położenia optimum
oraz wpływa na zmianę efektywności ekonomicznej pracy elektrociepłowni. W
artykule przedstawiono algorytm optymalizacji oraz przykład równoczesnego
doboru optymalnej mocy turbiny upustowo - kondensacyjnej i optymalnej objętości
zasobnika ciepła.
Determination of the optimum turbine power rating and a hot water storage
tank volume for condensing turbine based CHP plant with thermal storage
KEY WORDS: thermal storage, hot water storage tank, extraction condensing
based CHP plant, economical effectiveness.
Paper presents the results of the studies of evaluation of the nominal power
rating of a steam turbine and a hot water storage tank volume for municipal CHP.
Net Present Value (NPV) of an investment including the turbine and hot water
tank was used as an objective function in the calculations. The algorithm of the
simultaneous evaluation of the optimal power rating of the turbine and the
volume of hot water tank was described. It has been proved that hot water tank
operation influences an optimal turbine power rating and that final result is
sensitive to electrical energy selling prices and to the fuel price as well.
|
pliki do pobrania
Jednostki
Strona główna Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią