- Roman Ney: Problem regionalizacji polityki energetycznej
(zarys problemu)
Słowa kluczowe: polityka energetyczna, globalizacja, regionalizacja, energia odnawialna
Obecnie w świecie występują równolegle dwa procesy, są to proces globalizacji i proces regionalizacji. W referacie przedstawiono główne cele polityki energetycznej ze szczególnym uwzględnieniem regionalnych możliwości wykorzystania zasobów energii odnawialnej. Ponadto podano założenia metodyczne wyodrębnienia w kraju określonych regionów energetycznych. Referat kończy się konkluzją opracowania i ustanowienia z tego zakresu określonego programu badawczego w ramach Komitetu Badań Naukowych.
The regionalisation of energy policy
(problem description)
Key words: Energy policy, globalisation, regionalisation, renewable energy
Currently two processes take place in the world - globalisation and regionalisation. In this paper the main goals of energy policy are presented with particular focus on the local possibilities of use of energy from renewable sources. Additionally, methodical assumptions for creation specific energetic regions were described. The paper concludes with the proposal of creation dedicated research program in the competence of Scientific Research Committee.
- Marek Jaczewski: Rozwój sektora energii w Polsce w drugiej połowie XX wieku
Słowa kluczowe: energia pierwotna, energetyka, zużycie paliw i energii
Przedstawiono w ujęciu historycznym zużycie paliw i energii w Polsce w latach 1950 - 2000 opierając się na najlepszych możliwych do uzyskania danych. Za zweryfikowane można uważać dane od roku 1970 począwszy. Wcześniejsze dane mogą być niedokładne z przyczyn omówionych w tekście. Podano zużycie energii pierwotnej wyrażone w Mtoe zgodnie z metodyką OECD. Przy omawianiu wybranych nośników energii podano także odpowiednie jednostki naturalne (tony węgla kamiennego i brunatnego, dla gazu przelicznik z MJ na m3, dla energii elektrycznej TWh i GW). Podano informacje o datach uruchomienia niektórych obiektów energetycznych, oraz dla porównania niektóre dane o energetyce w Polsce przed 1939 rokiem. Podano informacje o dochodzie narodowym i jego energochłonności. W posumowanie skomentowano szersze tło rozwoju sektora paliw i energii i jego przemian. Niektóre tabele przeniesiono do załącznika.
Energy Sector Development in Poland in the Second Half of the XXth Century
Key words: Primary energy, power industry, consumption of fuels and energy in Poland
The consumption of fuels and primary energy in Poland from 1950 to 2000 is presented, basing on best statistical data. The data can be regarded as veryfied from 1970 an above. Earlier data may be not accurate because various statistical reasons. The Primary energy use is presented following the OECD methodology. For some energy carriers the natural units are given too (metric tons for coal and lignite, cubic meters for gas, TWh and GW for electricity). The commissioning dates for important energy objects are listed and for comparison some information on energy in Poland before 1939. Some information on GDP (gross national product and energy intensity is also given. In chapter 7 some comments to the energy sector development are presented. Some tables are moved to annex.
- Stefan Chwaszczewski: Energetyka jądrowa XXI wieku
Słowa kluczowe: energetyka jądrowa, energia elektryczna, reaktory wysokotemperaturowe, reaktory powielające, odpady promieniotwórcze
PW pracy przedstawiono argumenty uzasadniające prognozę przyrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce w okresie najbliższych dwudziestu - trzydziestu lat. Przyrost ten - w pewnych granicach - będzie pokryty poprzez zwiększenie wytwarzania energii elektrycznej z paliw organicznych. Jednakże ograniczenia ekonomicznie opłacalnych zasobów kopalnych w Polsce, ograniczenia związane z ochroną środowiska spowodują potrzebę uzupełnienia bilansu surowców energetycznych Polski paliwem jądrowym, po przekroczeniu zapotrzebowania na poziomie około 220 TWh energii elektrycznej rocznie.
W okresie najbliższych dwudziestu - trzydziestu lat należy się liczyć ze wzrostem zapotrzebowania na energetykę jądrową na świecie. Kryzys energetyczny w Kalifornii i zapowiedzi budowy nowych elektrowni jądrowych w USA, plany rozwoju energetyki jądrowej w Federacji Rosyjskiej, w Europie i w Azji, prognozy wzrostu zapotrzebowania na energię - wszystkie te fakty przemawiają za renesansem energetyki jądrowej na świecie. Jaka będzie światowa energetyka jądrowa w latach dwudziestych i trzydziestych XXI wieku?
Energetyka jądrowa, aby stać się znaczącym źródłem w zrównoważonym rozwoju świata musi spełnić następujące wymagania:
Znacząco bardziej efektywne wykorzystanie uranu i toru w produkcji energii. W obecnie eksploatowanych reaktorach jądrowych do produkcji energii wykorzystuje się około 1% dobywanego uranu. Paliwo cyklu torowego nie jest wykorzystywane;
Zwiększenie temperatury czynnika chłodzącego w reaktorze tak, aby można było stosować konwencjonalne turbiny parowe, jeszcze lepiej turbiny gazowe oraz wykorzystanie energii wytwarzanej w reaktorze do zasilania procesów chemicznych, w tym do zgazowania węgla i wytwarzania wodoru;
Realizacja cyklu paliwowego przerobu materiału paliworodnego i wytwarzania paliwa powinna być prowadzona tak, aby w tym procesie nie pojawiały się materiały przydatne do celów militarnych lub terrorystycznych;
Konsekwencje środowiskowe gospodarki odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym muszą być zredukowane do społecznie akceptowalnego poziomu.
Takie wymagania zostały postawione przed konstruktorami i naukowcami nowych technologii energetyki jądrowej, zarówno w USA, Francji i Wielkiej Brytanii, które utworzyły Generation IV International Forum. Wymienione powyżej problemy zostały zaproponowane do współpracy w zakresie energii atomowej w VI Programie Ramowym koordynowanym przez EURATOM. Podobny kierunek rozwoju energetyki jądrowej jest proponowany przez Ministerstwo Energii Atomowej Federacji Rosyjskiej.
W pracy przedstawiono nowe rozwiązania oraz opracowywane projekty modułowych reaktorów wysokotemperaturowych chłodzonych helem, charakteryzujących się wyjątkowym bezpieczeństwem eksploatacji, wysokim stopniem wykorzystania paliwa jądrowego oraz wysoką temperaturą pracy. Zbudowane i uruchomione w ostatnich latach reaktory wysokotemperaturowe uzyskują temperaturę chłodziwa do 900°C.
Przedstawiono również projekty reaktorów powielających chłodzonych ciekłym metalem. Reaktory te umożliwiają wykorzystanie toru do wytwarzania paliwa jądrowego oraz wykorzystania nierozszczepialnego izotopu uranu do wytwarzania paliwa. Reaktory tego typu wytwarzają ciepło o wysokiej temperaturze (od 500°C do 800°C), co umożliwia wykorzystanie ich do zasilania procesów chemicznych lub produkcji energii elektrycznej z dużą efektywnością. Reaktory te umożliwiają również prowadzenie transmutacji jądrowej transuranowców, co znacznie skraca okres toksyczności wypalonego paliwa jądrowego.
W pracy przedstawiono konsekwencje ekonomiczne zastosowania różnych technologii gospodarki odpadami promieniotwórczymi, wypalonym paliwem i likwidacji elektrowni jądrowych. Zaprezentowano nowe technologie jądrowej transmutacji długożyciowych izotopów promieniotwórczych w odpadach promieniotwórczych.
Nuclear power plants in the XXI century
Key words: Nuclear power plants, electricity, high temperature reactors, breeder reactors, radioactive waste
In the article the prognoses of growth of electricity consumption in Poland in the nearest twenty - thirty years have been presented. This growth can be covered, to some extent, by production of electric energy from organic fuels. However, if the level of electricity consumption exceeds 220 TWh per year, limitation of remunerative mineral resources in Poland and environmental protection will cause the need of supplementing the balance of raw fuel materials in Poland with nuclear fuel.
In the next twenty - thirty years the increase of application of nuclear power in the world should be expected. Electric power crisis in California and announcements on construction of new nuclear power plant in USA, the schedules of nuclear plant construction in Russian Federation, proposals of development of nuclear power in Europe and Asia, prognosis of world energy consumption - all these facts bear witness of renaissance of nuclear power in the world.
Thus the question arises what types of nuclear power plants will be used in the first quarter of the XXI century?
Nuclear power, to become a significant source in sustainable development of world energy balance has to meet the following requirements:
Significantly more effective utilisation of uranium and thorium in production of energy. At present nuclear power reactors utilise only about 1% of uranium present in the core. Thorium fuel has not been exploited;
Increase of the temperature of the cooling medium in a reactor, so that conventional steam turbines or, yet better, gas turbines could be used. High temperature heat carrier could be also used in chemical processes e.g. for carbon gasification or production of hydrogen;
Improvements in the technology of fuel reprocessing and fuel production assuring that in these process materials useful to military or terrorist purposes do not appear;
Environmental consequences of radioactive waste and spent fuel management will be socially accepted.
Such requirements were defined for constructors and developers of new technology in nuclear plants in USA, France and Great Britain during Generation IV International Forum. These requirements were proposed as the basis of co-operation in the frame of nuclear energy in EU VI Framework - Programme, co-ordinated by EURATOM. Similar directives in the development of nuclear plants were proposed by the Ministry of Atomic Energy of Russian Federation.
In the present paper new solutions and projects of the modular high temperature reactors cooled with helium have been presented. The reactors are characterised by exceptional safety of operation, high degree of utilisation of nuclear fuel and high temperature of the cooling medium.
In addition, the status and projects of breeder reactors cooled with liquid metal were presented. These reactors use thorium to produce of U-233 i.e. nuclear fuel and convert non fissile isotope of uranium for production of fuel. These reactors operate at high temperatures (from 500°C to 800°C), which makes it possible to utilise the heat produced in chemical processes and increases efficiency of electricity production. They can be also used for nuclear transmutation of long lived radioactive isotopes present in the spent fuel, what considerably reduces the period of its radiotoxicity.
The technologies and economical impact of radioactive waste and spent fuel management were presented. It has been shown, that there exist technologies of safe management and storage of radioactive waste, technologies of safe reprocessing and storage of spent fuel and technologies of economically sound decommissioning of nuclear power facilities. The new technologies of nuclear transmutation of long lived isotopes present in the radioactive waste were also presented.
- Ryszard Nodzyński: Kierunki i problemy polityki energetycznej Polski w pierwszej połowie XXI wieku
Słowa kluczowe: Polityka energetyczna, strategia długookresowego rozwoju, prognozy energetyczne, tendencje światowe, Unia Europejska, Polska, XXI wiek
W zmieniających się uwarunkowaniach wewnętrznych i zewnętrznych naszego kraju, celowe jest przedyskutowanie podstawowych problemów polityki energetycznej Polski, rysujących się w pierwszej połowie XXI wieku, na tle strategicznych kierunków rozwoju naszego kraju oraz światowych tendencji w gospodarce energetycznej. Wskazano główne czynniki wpływające na wielkość i strukturę zapotrzebowania energii, oraz sytuację w zakresie zaopatrzenia kraju w poszczególne nośniki energii. Zwrócono szczególną uwagę na: konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, wykorzystanie krajowych surowców energetycznych, koordynację polityki energetycznej Polski z Unią Europejską oraz konsolidację poszczególnych subsektorów energii. Dyskusyjnie odniesiono się do niektórych aktualnie "obowiązujących" poglądów na temat zarówno samej gospodarki energetycznej, jak też restrukturyzacji, prywatyzacji i wprowadzanych reform. Zamieszczono informacje o kierunkach gospodarki energetycznej w świecie, w tym zwłaszcza w krajach Unii Europejskiej. Na tle powyższych zagadnień wyrażono opinię o perspektywicznych kierunkach i problemach polityki energetycznej w Polsce.
Trends and problems of poland's energy policy during
The first half of XXI century
Key words: Energy policy, strategy of long term development, energy prognosis, world-wide trends, European Union, Poland, XXI century
Under Poland's changing internal and external, against the background of Poland's strategic development directions and world-wide trends in the energy management. It was mainly factors that have impact on the volume and the structure of the demand for energy that were pointed out, as well as the country's condition concerning its supply with individual types of fuel. Special attention was paid to: the need to provide for energy security, the use of domestic energy sources, the co-ordination of Poland's energy policy with the European Union, and the consolidation of individual energy sub-sectors. The discussion has also referred to some currently "binding" opinions concerning both the energy management itself, as well as the restructuring, privatising, and the implemented reforms. Information about world-wide directions for energy management was provided, especially about those in the European Union member states. In relation to the above issues, opinions were expressed about prospect directions and problems concerning the energy policy in Poland.
- Andrzej Karbownik, Marian Turek: Podstawowe aspekty metodologiczne
prywatyzacji przemysłu
Słowa kluczowe: transformacja, komercjalizacja, prywatyzacja, metodologia prywatyzacji, akcje
Procesowi przechodzenia do gospodarki rynkowej towarzyszą konieczne przekształcenia w sferze własności. Etapem wstępnym do prywatyzacji przemysłu jest komercjalizacja jego podmiotów. W tym okresie prowadzone są procesy restrukturyzacyjne mające na celu przygotowanie skomercjalizowanego podmiotu do właściwej prywatyzacji.
Prywatyzacja gospodarki, czyli przekształcenie sektora państwowego w sektor prywatny, jest kluczem do poprawy gospodarowania poprzez przekazanie własności państwowej w ręce prywatnych właścicieli, którzy zarządzając organizacjami gospodarczymi wykonują te działania w sposób bardziej efektywny. Bardzo ważnym aspektem prywatyzacji jest metodologia jako narzędzie prowadzące do osiągnięcia określonego celu.
Istotną cechą prywatyzacji w Polsce jest to, że odbywa się ona według ściśle określonych procedur prawnych - ścieżek prywatyzacyjnych i jest kontrolowana przez upoważnione organy państwowe.
Z uwagi na znaczenie społeczne i gospodarcze, prywatyzacja niektórych sektorów gospodarki odbywa się na podstawie rządowych lub sektorowych programów. Przykładowo dotyczy to sektora górnictwa węgla kamiennego. Strategia prywatyzacji górnictwa opracowana przez
Ministerstwo Gospodarki określa cel, zakres i etapy prywatyzacji górnictwa oraz zakłada określony sposób i harmonogram działań prywatyzacyjnych.
Basic methodological aspects of
the industry's privatisation
Key words: transformation, comercialistaion, privatisation, methodology of privatisation, shares
The process of transfer to a market economy is accompanied by necessary changes in the ownership sphere. Commercialisation of economic entities is an initial stage for privatisation of the industry. At that stage the restructuring processes are carried out focused on preparation of the commercialised economic entity for privatisation.
Privatisation of the economy or the transfer of a public sector into a private one is a key for improvement of management via transfer of state ownership in the hand of private owners who managing the economic entities execute these operations in a more efficient way. Methodology as a tool leading to achievement of a determined target is a very important aspect of privatisation.
The essential trait of privatisation in Poland consists in that it is taking place according to strictly determined legal procedures - privatisation paths and that authorised state bodies monitor it.
Because of social and economic importance privatisation of some of the economic sectors takes place on the basis of government of sectoral programmes.
For instance that regards the hard coal industry. The privatisation storage of hard coal industry prepared by the Ministry of Economy determines the objective, scope and stages of hard coal industry's privatisation and assumes a determined way and time schedule of privatisation activities.
- Marian Turek: Konsolidacja w procesie transformacja przemysłu
(na przykładzie sektora górnictwa węgla kamiennego)
Słowa kluczowe: konsolidacja, transformacja, integracja gospodarcza, strategia konsolidacji, restrukturyzacja, koncern, holding, konsorcjum, konglomeraty
Przejście od gospodarki planowej do gospodarki rynkowej wymaga wielu radykalnych zmian w jej funkcjonowaniu, zarówno jako całości jak i poszczególnych podmiotów gospodarczych. Transformacja górnictwa węgla kamiennego dokonywała się od struktury scentralizowanej w systemie zarządzania nakazowo-rozdzielczym przez strukturę zdecentralizowaną do zarządzania kapitałowego, po przeprowadzeniu komercjalizacji przedsiębiorstw w 1993 r. Warunkiem efektywnej transformacji jest zrealizowanie restrukturyzacji technicznej, finansowej oraz zatrudnienia w sektorze celem między innymi jego przygotowania do prywatyzacji.
Korekta programu rządowego reformy górnictwa węgla kamiennego zakłada przeprowadzenie określonych zmian w organizacji sektora górnictwa węgla kamiennego. Rozważono możliwość utworzenia dwóch, a potem trzech koncernów węglowych grupujących wszystkie kopalnie wydobywające węgiel kamienny. Przeprowadzone analizy wykazały, że konsolidacja organizacyjna sektora węgla kamiennego powinna doprowadzić do obniżenia kosztów jego działalności. Prognozy te przemawiały za wdrożeniem projektów zmierzających do utworzenia dwóch lub trzech koncernów węglowych. Przedstawiony przez Ministerstwo Gospodarki projekt konsolidacji sektora górnictwa węgla kamiennego pomimo pozytywnych wyników analiz ekonomicznych z powodu braku akceptacji społecznej nie został wdrożony w praktyce.
Consolidation in the process of the
industry's transformation (on the example of the hard coal mining sector)
Key words: transformation, comercialistaion, privatisation, methodology of privatisation, shares
Transfer from a centrally planned economy to a market economy requires many radical changes in its functioning both with regard to the whole economy and in particular economic entities. Transformation of hard coal industry was being accomplished from the centralised structure in the centrally planned order-distribution management system via a decentralised structure to capital management after commercialisation of the state -owned enterprises in 1993. The condition of effective transformation rests with implementation of technical, financial and employment restructuring in the sector to, among others, prepare it for privatisation.
Correction of the government programme of the hard coal industry's reform assumes conductance of determined organisational changes in hard coal sector. Establishment of two and then three coal concerns was being considered, grouping all the active hard coal mines. The analyses carried out indicated that organisational consolidation of the sector should lead to reduction of costs of its operation. The forecasts were supporting the implementation of the projects aimed at establishment of two or three coal concerns. The project presented by the Ministry of Economy of hard coal sector's consolidation, irrespective of positive economic analyses results was not implemented into practice because of the lack of social acceptance.
- Marian Turek: Zmiany struktury kopalń zaistniałe w latach 1989 - 2000
wskutek prowadzonej restrukturyzacji górnictwa
Słowa kluczowe: struktura kopalń, restrukturyzacja, parametry techniczno-technologiczne, wskaźnik koncentracji przestrzennej, wydajność ogólna
Analizując wskaźniki techniczne osiągnięte na przestrzeni ostatnich 12 lat, można stwierdzić, że zmiany w strukturze technicznej kopalń przebiegały z różnym nasileniem i obejmowały wszystkie najważniejsze elementy tej struktury.
Znaczący postęp w sferze restrukturyzacji technicznej obserwujemy od 1994 roku, od kiedy kopalnie funkcjonują w ramach spółek węglowych.
W tym okresie wystąpiły zmiany mające na celu dostosowanie zdolności kopalń do potrzeb rynku widoczne w obniżaniu kosztu jednostkowego sprzedanego węgla, wzroście wydajności ogólnej, zmniejszeniu zatrudnienia. Przedstawione zmiany struktury kopalń były efektem prowadzonej restrukturyzacji.
Dominacja kryterium ekonomicznego w produkcji oraz istniejąca nadpodaż węgla kamiennego wymusiły na podmiotach sektora podejmowanie działań dla zwiększenia ich konkurencyjności na rynku węglowym. Doświadczenia z restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 1989-2000 wskazują, że proces ten jest procesem dynamicznym. Oznacza to, że wieloletnie prognozy i zamierzenia mogą ulegać istotnym zmianom w czasie realizacji.
Structural changes of the mines that took place in 1989-2000
due to implemented resctructuring of hard coal industry
Key words: Structure of the mine, restructuring, technical-technological parameters, space concentration index, total productivity
Analysing the technical indices achieved in the course of the recent 12 years one can state that changes in the structure of the mine were taking place with various intensity and covered all most important elements of the structure.
Significant advance can be observed in technical restructuring of the mines since 1996 when the individual mines are functioning with the structure of Coal Companies.
During that period changes occurred focused on adjustment of production capacity of the mines to demand of the market manifested by reduction of a unit cost of sold coal, increase in total productivity and employment reduction. Presented changes in the structure of the mines were the effect of restructuring of hard coal sector.
Dominating role of economic criteria in production and existing oversupply of hard coal necessitated the actions by the economic entities in the sector to be undertaken in order to increase their competitiveness on coal market. Experiences gained from restructuring have had coal sector in 1998-2000 show that the process is a dynamic one. That means that long-term forecasts and intentions can undergo meaningful changes during realisation of such restructuring.
- Stanislaw Rychlicki, Jakub Siemek, Jerzy Stosur: Energetyczne surowce płynne na tle struktury energii
w Świecie - teraźniejszość i przyszłość
Słowa kluczowe: Energia, pierwotne nośniki energii, energia jądrowa, energia odnawialna, złoża gazu ziemnego.
W artykule przedstawiono prognozy globalnego zużycia energii w Świecie w najbliższym stuleciu uwzględniając prognozy w odniesieniu do zużycia poszczególne nośników i rodzaje energii( do roku 2050 ) . W szczególności omówiono problem zasobów i dalszych możliwości odkryć nowych złóż gazu ziemnego w tym, a może przede wszystkim złóż niekonwencjonalnych. węglowych.
Liquid raw materials in relation to structure of energy
in the world - actual situation and the prognosis
Keywords: Energy, liquid raw materials, nuclear energy, renewal energy, gas deposits
In the paper are presented the global prognosis of total energy utilisation in XXI century. The authors give also the prognosis of the some liquid raw material utilisation until 2050. Specially is presented the problem of actual gas reserves and also possibility of gas supply from unconventional hydrocarbon deposits.
- Urszula Lorenz, Zbigniew Grudziński: Pozarynkowe czynniki wpływające na ceny
surowców energetycznych
Słowa kluczowe: ceny ropy naftowej, ceny gazu ziemnego, ceny węgla energetycznego
W referacie przedstawiono zmiany cen podstawowych surowców energetycznych: ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla energetycznego, jakie miały miejsce w latach 1990-2000 na rynkach międzynarodowych. Autorzy pragnęli pokazać związki pomiędzy cenami tych surowców, ale również zwrócić uwagę na pewne czynniki o charakterze pozarynkowym, które w sposób istotny, choć często trudny do przewidzenia, wpływają na ich ceny. Porównania przeprowadzono metodą graficzną.
Out-of-market factors influencing fossil
fuels prices
Key words: crude oil prices, natural gas prices, steam coal prices
Paper presents changes of fossil fuel prices: crude oil, natural gas and steam coal, in the international markets in 1990-2000. Authors wanted to show the relations between fossil fuels prices, but also pay attention to some out-of-market factors influencing the prices, sometimes in the way difficult to predict. Comparison was made graphically.
- Piotr Przewrocki, Karol Koneczny: Eliminacja niekorzystnych skutków wahań kursów walutowych
występujących przy eksporcie polskiego węgla - systemowe zarządzanie ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie
Słowa kluczowe: Eksport węgla, zarządzanie ryzykiem walutowym, pozycja walutowa, instrumenty pochodne, hedging naturalny
W artykule przedstawiono systemowe ujęcie zarządzania ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwach eksportujących bądź wydobywających węgiel kamienny w celu dalszej odsprzedaży za granicę. Zaprezentowano sposoby identyfikacji źródeł oraz bilansowe metody zarządzania ryzykiem walutowym, a także metody transferu ryzyka walutowego przy pomocy finansowych instrumentów pochodnych. Zaproponowano również uniwersalne zasady projektowania i implementacji systemów zarządzania ryzykiem walutowym w przedsiębiorstwie.
Elimination of the currency exchange unfavourable changes impact caused by Polish hard coal exporter - Systemic approach of currency risk management in corporation.
Keywords: Coal export, currency risk management, currency position, derivatives, natural hedging
The paper presents systemic approach in corporation currency risk management system. It shows methods of currency exposure identification, natural hedging, and hedging with derivatives. Universal rules considering designing and implementation of currency risk management system has been presented.
- Zbigniew Kozłowski: Aktualna rola węgla brunatnego w polskiej energetyce
oraz potencjalne możliwości wykorzystania tego paliwa w planowanym rozwoju energetyki do roku 2030
Słowa kluczowe: węgiel brunatny, energetyka, wydobycie, zasoby
Aktualnie w czterech polskich kopalniach węgla brunatnego wydobywa się około 60 mln Mg węgla rocznie głównie na potrzeby energetyki, gdzie udział węgla brunatnego w produkcji energii elektrycznej wynosi około 40%. Wg aktualnych szacunków zapotrzebowanie na energię elektryczną w Polsce w ciągu najbliższych 20 lat w stosunku do roku 2000 wzrośnie w zależności od scenariusza gospodarczego w granicach 40-60%. Równocześnie w tym okresie nie przewiduje się w Polsce budowy elektrowni jądrowych, a więc dominująca rola jaką w naszej energetyce odgrywają paliwa stałe jak węgiel kamienny i brunatny będzie nadal utrzymana.
Co prawda w założeniach Polityki Energetycznej Polski do roku 2020 zakłada się, że pokrycie planowanego zwiększenia produkcji energii elektrycznej będzie osiągnięte poprzez zwiększony import gazu, lecz założenia te nie mają żadnego uzasadnienia ekonomicznego i będą musiały być zweryfikowane.
Pracujące kopalnie węgla brunatnego mogą zapewnić wydobycie na poziomie 65 mln Mg rocznie i takie założenia w planie rozwoju energetyki do roku 2020 zostały przyjęte.
Z uwagi na wyczerpywanie się zasobów w latach 2015-2037 zaniknie zupełnie wydobycie we wszystkich czynnych kopalniach, gdzie prowadzi się eksploatację w oparciu o niespełna 15% udokumentowanych zasobów geologicznych w Polsce. Polska jest zasobna w złoża węgla brunatnego nadające się do ekonomicznej eksploatacji jeszcze przez dziesiątki lat lecz wymaga to określenia odpowiedniej gospodarki energetycznej oraz ustalenia form realizacji na szczeblu rządowym.
Current role of lignite in Polish energetics and potential possibilities of use this fuel in the energy engineering development planned up to 2030
Key words: lignite, energetics, excavation, resources
Presently, ca 60 mill ton of lignite is obtained per year in four Polish lignite mines, mainly to energy production needs. About 40% of energy is produced on the base of lignite. According to current evaluations, energy demand in Poland will become higher by 40% to 60% depending on an economy scenario within the nearest 20 years in relation to 2000. For this period there is not provided erection of a nuclear power station in Poland. Therefore, the dominating role of solid fuel such as black and brown coal in our energy production will be maintained.
Indeed, Polish Energetic Policy Assumptions include a possibility to cover the planned electric energy production increase up to 2020 by an increase of gas import but such assumption has not an economic reason and should be verified.
Working lignite mines may ensure excavation at a level 65 mill ton per year and such assumption has been accepted in the energetic development plan up to 2020.
Taking into consideration the fact that lignite resources are running low, excavation realized now in all four operating mines wherein excavation is based on Polish geological resources documented in 15% only, will decay within 2020 - 2037 period. Poland has big lignite deposits suited to an economic exploitation through tens of years but it requires to determine
proper energetic economy and to establish suitable realization forms on the level of government.
- Kazimierz Czopek: Wykorzystanie analizy kosztów stałych i zmiennych do prognozowania efektywności wydobycia węgla brunatnego
Słowa kluczowe: Koszty stałe, koszty zmienne, zysk, dźwignia operacyjna
Efektywność wydobycia węgla brunatnego zależy od warunków geologiczno - górniczych , przyjętego modelu kopalni oraz od systemu zarządzania. Czynniki te oddziałują przede wszystkim na koszty wydobycia węgla. Nie możemy zapominać, że prognozowanie efektywności wydobycia węgla brunatnego wymaga znajomości nie tylko kosztów całkowitych, ale również ich struktury, z podziałem na koszty stałe i zmienne.
Koszty można potraktować jako koszty stałe, czyli takie, które muszą być ponoszone bez względu na to, czy wydobycie ma miejsce czy też nie (typowym przykładem jest amortyzacja),i jako koszty zmienne, które zależą od wielkości wydobycia i sprzedaży (typowym przykładem są koszty robocizny i materiałów).
Analiza kosztów stałych i zmiennych, sprzedaży, zysku; umożliwia wyznaczenie podstawowych wskaźników ekonomicznych:
- zysku operacyjnego,
- wielkości granicznych; wielkości sprzedaży, ceny ,kosztów,
- marginesów bezpieczeństwa dla wielkości granicznych,
- dźwigni operacyjnej.
Application of analysis fixed and variable costs to prognosis
of effectiveness brown coal output
Key words: Fixed costs, variable costs, profit, operation leverage
The effectiveness of brown coal output depend on geological and mining conditions, mining model and management system. This factors have had an cost of brown coal. We must'n forgef that prognosis of brown coal output need of global costs and of structure of fixed and variable costs. The costs can be stated as fixed costs, those that must be met whether output is taking place or not ( typically depreciation) and as variable costs, those which very
depending on volume produced and sold (typically labor and material).
The analysis of fixed and variable costs , volum , profit make possible establishing of basic economical parameters:
- operation profits,
- boundary parameters, break -even-point, price, costs,
- safety margins for boundary parameters,
- operation leverage.
- Tadeusz Olkuski: Energetyka a konwencje międzynarodowe
dotyczące ochrony środowiska
Słowa kluczowe: emisje, tlenki siarki, tlenki azotu, tlenki węgla, konwencje międzynarodowe
Energetyka zawsze postrzegana jest jako przemysł odpowiedzialny za zanieczyszczanie środowiska. Obok górnictwa, hutnictwa i przemysłu chemicznego jest to branża generująca największe szkody w środowisku przyrodniczym. Dotyczyło to nie tylko naszego kraju ale również krajów wysoko rozwiniętych. Z tego powodu podjęto wiele kroków w kierunku ograniczenia emisji. Podpisano szereg porozumień międzynarodowych, protokołów i konwencji. Ich celem była ochrona środowiska i zapobieżenie katastrofalnej degradacji przyrody. W referacie przedstawiono niektóre zagadnienia związane z tym tematem oraz dane obrazujące jakie korzystne zmiany nastąpiły w latach 90-tych w tym zakresie.
Energy sector and international environmental conventions
Key words: emissions, sulphure dioxide, nitrogen dioxide, carbon dioxide, international conventions
This paper presents environmental problems caused by energy sector. Air pollution emission rates in Poland and in UE was also presented. Compared emission in Poland in 1990 - 1997 years for sulphur dioxide, nitrogen dioxide, carbon dioxide, non-methanous compounds, ammonia and dust. Environment is a global problem. Every country should participate in international effort to solve environment problems. For this reason United Nations Environmental Program was created. Other convention: Montreal Protocol on Substances that Deplate the Ozone Layer, Convention on Long Range Transboundary Air Pollution, Sulphur Protocol, NOx Protocol, VOC Protocol, Framework Convention on Climate Change and other.
- Anna Marzec: Nadmierna emisja dwutlenku węgla towarzysząca spalaniu kopalnych surowców energetycznych i możliwości jej redukcji
Słowa kluczowe: emisja dwutlenku węgla; prognozy zużycia paliw kopalnych; gazy cieplarniane; gazy spalinowe; wydzielanie CO2; depozycja CO2; depozycja podziemna; depozycja w oceanach.
Przedstawiono przegląd literatury, dotyczącej prognoz światowej emisji dwutlenku węgla do atmosfery, metod jego wydzielania z gazów spalinowych oraz możliwości deponowania dwutlenku w podziemnych zbiornikach i w wodach oceanów. Prognozy do 2020 r. przewidują wzrost emisji CO2 do ok. 10,4 miliardów ton C, co stanowi 80 %-wy wzrost w porównaniu z emisją w 1990 r. W celu zahamowania tego wzrostu lub całkowitej eliminacji emisji CO2 do atmosfery, zachodzi konieczność wydzielania dwutlenku ze spalin, najprawdopodobniej na drodze chemicznej absorpcji. Wydzielony dwutlenek, w ilości kilkuset milionów - kilku miliardów ton C /rok, należało by deponować w podziemnych zbiornikach. Koszty wydzielania i deponowania dwutlenku ocenia się na 100 do 300 USD/ tona C. Bez znacznego obniżenia kosztów, ten sposób walki z wzrastającą emisją CO2 wydaje się niezbyt realny.
Excessive carbon dioxide emission from fossil fuel combustion and possibilities of its reduction
Keywords: carbon dioxide emission; forecast of fossil fuel use; greenhouse gases; combustion flue gas; CO2 separation; CO2 sequestration; underground sequestration; ocean sequestration
A review has been presented that refers to:
- world projections of carbon dioxide emissions;
- future technologies of CO2 separation from flue gas and
- Sequestration into terrestrial ecosystems, underground reservoirs and oceans.
According to projections, world carbon emissions in 2020 (ca. 10,4 gigatons C / year) would exceed 1990 levels by 80 %. With the aim to slow the increase significantly or to eliminate the emissions, the separation of CO2 from flue gas would be inevitable; most likely, chemical absorption methods would be used. Hundreds of megatons or a few gigatons of the separated carbon dioxide should be deposited each year in underground reservoirs. Present estimates of separation and sequestration costs range from 100 to 300 USD per ton of carbon. Significant reduction of the costs is necessary - otherwise, the methods in question of emission reduction seem to be rather not realistic.
- Mariusz Kudełko: Handel pozwoleniami zbywalnymi
- teoria i praktyka
Słowa kluczowe: ochrona środowiska, handel pozwoleniami zbywalnymi
W artykule przedstawiono teoretyczne zasady funkcjonowania handlu pozwoleniami zbywalnymi. Szczególną uwagę zwrócono na wykorzystywany przez ten instrument mechanizm efektywnościowy. Dokonano także przeglądu najważniejszych funkcjonujących w świecie systemów handlu pozwoleniami zbywalnymi oraz scharakteryzowano czynniki wpływające na ich organizację.
Emission trading system - theory and practical approach
Keywords: environmental protection, emission trading
The presented analysis covers theoretical and practical framework of the emission trading system. The effectiveness mechanism was especially examined. The paper describes the main existed emission trading systems in the world. The main issues influencing the organisation of these systems were characterised.
- Mariusz Kudełko, Jacek Kamiński: Możliwości racjonalizacji sprzedaży węgla w spółce węglowej
Słowa kluczowe: górnictwo, model optymalizacyjny, efektywność
Celem artykułu było przedstawienie możliwości racjonalizacji sprzedaży węgla kamiennego w spółce węglowej w oparciu o wyniki modelu optymalizacyjnego. W pracy dokonano opisu modelu, w tym scharakteryzowano dane wykorzystane w obliczeniach, podstawowe założenia budowy modelu oraz równania modelu. Wyniki przeprowadzonych obliczeń przedstawiono w odniesieniu do ustalonych scenariuszy badawczych.
Sales management in the coal mining company
Keywords: coal mining, optimisation model, effectiveness
The paper describes the economic conditions improvement of the coal mining company by implementing the model-based approach. Description of the model, including data used in computations, the economic parameters of the considered coal mines and structure of the model are presented. The results were analysed in relation to different scenarios of coal sales organisation.
- Zbigniew Koszowski, Stanisław Rymaszewski: System zarządzania dostawami węgla dla energetyki
Słowa Kluczowe: Energetyka, logistyka, dostawy węgla, XML, SCM
W artykule przedstawiono ogólne założenia oraz funkcjonalną charakterystykę systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie dostawami węgla dla energetyki. Podano technologię opracowania, warunki systemowo-narzędziowe dla realizacji tego systemu oraz źródła efektywności jego zastosowania.
The management of coal supplies for power industry
Keywords: Power industry, logistics, coal supplies, XML, SCM
The article presents the main assumptions and concepts of the IT system, supporting the management of coal supplies for power plants. It gives a general overview of the system emphasizing its role as an important efficiency factor. Some technological details, hardware and software requirements, that have to be fulfilled to implement it successfully, have been presented as well.
- Marek Ściążko, Grażyna Winnicka, Monika Kosewska: Perspektywiczna baza węglowa krajowego koksownictwa
z uwzględnieniem węgli importowanych
Słowa kluczowe: węgiel krajowy i importowany, mieszanka wsadowa, koks, właściwości
Obecnie Polska obok Chin jest głównym eksporterem koksu. W związku z tym, że Chiny będą zmuszone zmniejszyć produkcję koksu ze względów ekologicznych, przewidywany jest światowy deficyt koksu sięgający ok. 10%. Eksport koksu z Polski stoi zatem przed perspektywą utrzymania rynków zbytu na poziomie ok. 3,5 mln Mg/rok. Poziom ten został osiągnięty w roku 2000, czego powodem było podwyższenie cen chińskiego koksu na rynku światowym.
Wdrażanie nowoczesnych technologii w procesie wielkopiecowym wymaga stosowania koksu o bardzo wysokiej jakości. Wytworzenie koksu o takich właściwościach uzależnione jest w znacznej mierze od jakości surowca węglowego, przy jednoczesnym ograniczeniu wahań jego parametrów jakościowych. Obecnie jedynym w kraju producentem węgli ortokoksowych, stosowanych do produkcji wysokiej jakości koksu wielkopiecowego, są kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Węgiel z tych kopalń charakteryzuje się dobrymi właściwościami koksotwórczymi przy stosunkowo wysokiej zawartości fosforu i alkaliów (za wyjątkiem węgla z KWK Jas-Mos).Przewidywana w 2010 roku likwidacja KWK Jas-Mos będzie powodem braku w kraju producenta węgla ortokoksowego typu 35.2. Spośród wszystkich kopalń produkujących węgiel ortokoksowy typu 35., w najpóźniejszym okresie przewidywana jest likwidacja KWK Pniówek (lata 3030 - 2035), produkującej węgiel ortokoksowy o najniższym stopniu metamorfizmu. W związku z powyższym, w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, przeprowadzono badania nad możliwością zastosowania zagranicznych węgli koksowych jako komponentów mieszanek wsadowych stosowanych do produkcji wysokiej jakości koksu wielkopiecowego. Na podstawie oceny właściwości węgli i mieszanek węglowych oraz testów koksowania i analizy jakościowej uzyskanych koksów, określono przydatność węgli importowanych jako komponentów mieszanki wsadowej stosowanej do produkcji koksu wielkopiecowego wysokiej jakości.
Perpective sources of coal for domestic coke making
industry including imported coal
Key words: domestic and imported coal, coal, charge blend, coke, properties
Actually Poland apart from China is the main coke supplier. China is obliged to decrease the coke production because of ecological reason resulting in world coke shortage to 10%. This is perspective for Poland to increase markets for exported coke to approximately 3,5 million ton annually. This level was achieved in 2000 resulting in increasing of Chinese coke price over the world market.
Implementation of new modern technologies to blast furnace causes demand for very high quality coke. Manufacturing of such coke depends of coal properties and limits coal properties fluctuation. Actually only Jastrzebska Coal Companyproducces orthocoking coal for high quality metallurgical coke. Coal coming from Jastrzębska Coal Company coal mines has good coking properties and high phosphorus and alkalies content ( excluded coal from Jas- Mos mine). Jas - Mos mine is planed to be closed in 2010. It means that there will not be coal mine producing orthocoking coal 35.2 type. The coal mine Pniówek is planed to be closed as the last coal mine producing orthocoking coal 35.1 type (in years 2030 - 2035). Taking above into account in Institute for Chemical Processing of Coal in Zabrze there were performed investigations on possibillities of use some imported coking coals as components of coal blends for production of high quality metallurgical coke. Taking into concentration coals and coal blends properties as well as coking tests results and obtained cokes analysis the usefulness of imported coals as coal blends components for high quality metallurgical coke was determinated.
- Alfred Tramer, Monika Kosewska, Krystyna Wróbelska: Niekonwencjonalne metody w technologii przygotowania
wsadu węglowego do koksowania
Słowa kluczowe: koks wielkopiecowy, jakość, technologia koksowania
Polski przemysł koksowniczy eksportuje rocznie ponad 30 % całkowitej ilości produkowanego koksu. Korzystne prognozy dla popytu na koks, wynikające z jego deficytu na międzynarodowym rynku, stwarzają realną szansę na utrzymanie dotychczasowego poziomu eksportu lub nawet jego zwiększenia. W najbliższej przyszłości poważną barierą w zrealizowaniu zagranicznej sprzedaży koksu będą rosnące wymagania importerów w odniesieniu do parametrów jakościowych koksu. Brak na krajowym rynku węgli koksujących, o jakości wyższej od obecnie stosowanych w polskich koksowniach do produkcji koksu eksportowego, znacznie ogranicza możliwość dalszej poprawy jego parametrów jakościowych poprzez wprowadzenie do koksowanego wsadu komponentów węglowych o lepszych właściwościach. Niewykorzystane są natomiast możliwości podwyższenia jakości koksu poprzez poprawę właściwości wsadu węglowego w wyniku wprowadzenia niekonwencjonalnych metod do technologii jego przygotowania do procesu koksowania. Należy tu wymienić : stosowanie dodatków do wsadu, selektywny przemiał, olejowanie, podgrzewanie, podsuszanie i częściowe brykietowanie wsadu. Zastosowanie wymienionych technik prowadzi między innymi do zwiększenia gęstości nasypowej wsadu, jednego z czynników mających istotny wpływ na wskaźniki wytrzymałościowe koksu oraz wydajność baterii koksowniczych. Przedstawiono rezultaty badań przeprowadzonych w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla, dotyczących możliwości poprawy jakości koksu w efekcie zastosowania w technologii przygotowania wsadu węglowego różnych metod zwiększających jego gęstość nasypową.
Non - conventional methods of coal charge
pre-treatment for coking process
Key words: Blast Furnace Coke, Quality, Cokemaking Technology
Polish cokemaking industry exports above 30 % of total coke production. Advantageous prognosis for coke demand, caused by some coke shortage over the international coke market, create prospect to keep on the same level, or even exceed, the coke production in Poland. A real barrier in nearest future for coke exporters is increasing demands for coke quality. There is a shortage in Poland of coking coals with advantageous parameters comparing to actually use in coking plants. It is why that is limited possibility to introduce better coal components to the coal charge for coking. On the other hand it is possible to increase the coke quality by performing of non - conventional methods of coal charge treatment before coking. These methods are as follow: adding some additives to charge, selective milling, oiling, preheating, drying and partly briquetting. Performing of above-mentioned methods course increases of coke oven output as well as charge bulk density, resulting in increasing of coke mechanical resistance. Results of investigation conducted in Institute for Chemical Processing of Coal are shown in this paper concerning possibilities of coke quality improving by us of various methods for charge bulk density increase.
- Kazimierz Gatnar: Poprawa efektywnośći wykorzystania metanu pokładów węgla
na przykładzie realizacji skojarzonego układu
energetyczno-chłodniczego centralnej klimatyzacji KWK "Pniówek"
Słowa kluczowe: metan pokładów węgla, silnik gazowy, klimatyzacja, skojarzony układ energetyczno-chłodniczy.
Referat przedstawia zasoby metanu pokładów węgla w obszarze górniczym JSW SA, specyfikę występowania, wielkość ujęcia oraz kierunki wykorzystania tak w instalacjach własnych jak eksploatowanych przez inne podmioty gospodarcze. Na przykładzie realizacji dotychczasowych zadań pokazano dynamikę wzrostu wykorzystania metanu w latach 1998-2000. Zaprezentowano doświadczenia uzyskane w zakresie wdrożenia do praktyki skojarzonego układu energetycznego zrealizowanego na bazie silnika gazowego TBG 632 V 16 wykorzystującego metanu z ujęcia kop. "Krupiński" - pierwszej tego typu realizacji w górnictwie polskim.
Przedstawiono dane dotyczące kop. "Pniówek" tak w zakresie pozyskania i wykorzystania metanu jak warunków temperaturowych w wyrobiskach dołowych oraz omówiono przesłanki do podjęcia decyzji o realizacji skojarzonego układu energetyczno-chłodniczego. Dokonano przedstawienia przebiegu budowy, zasady działania a także cyklu inwestycyjnego w aspekcie współpracy pomiędzy inwestorem a firmami wykonawczymi w zakresie wdrożenia do praktyki szeregu rozwiązań stanowiących nowość w polskim górnictwie. W referacie omówiono wyniki pracującego skojarzonego układu energetyczno-chłodniczego tak w aspekcie osiąganych parametrów technicznych, występujących problemów regulacyjnych jak osiąganej sprawności.
W podsumowaniu zostały zawarte dotychczasowe doświadczenia związane z realizacją skojarzonego układu energetyczno-chłodniczego w kop. "Pniówek" tak w aspekcie technicznym jak ekonomiczno-finansowym.
Improvement of coal - bed methane utilisation effectiveness on the
example of combined energy - cooling cycle of central
conditioning system of coal mine "Pniowek"
Key words: coal-bed methane, gas engine, central conditioning, combined energy-cooling
The paper presents reserves of coal -bed methane in minefield of Jastrzębska Coal Company. The amount of methane captured and used in own and other companies' installations is given. The increase of methane use in 1998 - 2000 is shown. Experiences of "Krupiński" mine in application of gas engine for combined energy cycle based on coal-bed methane are shown.
The data concerning condition of coal - bed methane occurrence in "Pniowek" mine are given and entire cycle of investment of combined energy - cooling cycle is described.
Technical parameters of the cycle are presented and the technical problems of efficiency regulation that have arisen are described.
The experiences gained are summarised as well as technical and economic results of the investment.
- Mieczysław Kobylarz, Andrzej Jastrząb: Wybrane aspekty pracy Instalacji odsiarczania
spalinw Elektrowni Połaniec
energetyczno-chłodniczego centralnej klimatyzacji KWK "Pniówek"
Słowa kluczowe: odsiarczanie spalin, redukcja emisji zanieczyszczeń
Problem ochrony środowiska we współczesnej energetyce opartej na spalaniu węgla, oprócz wysokiej sprawności przetwarzania energii elektrycznej, dyspozycyjności i niezawodności pracy, stał się jednym z podstawowych zagadnień techniczno-ekonomicznych. Biorąc pod uwagę obowiązujące i przyszłe normy emisji, a także perspektywę bliskiego wstąpienia do Unii Europejskiej, energetyka krajowa musi podejmować działania dla redukcji emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
Prezentowany referat zawiera krótką charakterystykę Instalacji Odsiarczania Spalin zrealizowany w 1998 roku w Elektrowni Połaniec, w celu trwałego zmniejszenia emisji dwutlenku siarki do atmosfery. W referacie określono skutki wprowadzenia i eksploatacji instalacji odsiarczania w Elektrowni w aspekcie wpływu na środowisko. W dalszej części, referat traktuje o poniesionych kosztach na budowę, próbie optymalizacji kosztów eksploatacji IOS oraz o ich wpływie na koszty wytwarzania.
Selected aspects of the flue gas desulfurization
plant in Połaniec power station
Key words: flue gas desulphurization, reduction of pollution emissions
Environmental protection related problem in modern power industry which is based on coal-fired processes, apart from high efficiency of electric power processing, availability as well as operation reliability has become one of the fundamental technical-economical issues. Taking the valid and future emission standards into considerations, and perspective of close joining the European Union the domestic power industry sector has to take actions in order to reduce pollution emissions into the atmosphere.
The paper being presented covers a short characteristic of Flue Gas Desulphurization Plant /FGD Plant/ constructed in 1998 in Połaniec Power Station in order to reduce sulphur dioxide in a permanent way into the atmosphere. The above paper covers the effects of implementation as well as operation of Flue Gas Desulphurization Plant in Power Station in the aspect of influence of the above into the environment. In its further part the paper also describes the costs incurred for its construction, attempt related to operation cost optimization for the FGD Plant as well as influence on the production costs.
- Eugeniusz Markowski: Energetyczne i ekologiczne aspekty
Eksploatacji EC Lublin Wrotków po rozbudowie o blok gazowo - parowy
Słowa kluczowe: produkcja i dystrybucja energii, układ gazowo - parowy
Przedstawiono informacje dotyczące eksploatacji EC Lublin - Wrotków w latach 1997- 2000 ze szczególnym uwzględnieniem produkcji i kosztów użytkowania środowiska naturalnego. Omówiono również zapotrzebowanie i sprzedaż energii elektrycznej na obszarze działania spółki dystrybucyjnej LUBZEL S.A. W związku z bliskim zakończeniem budowy bloku gazowo - parowego zaprezentowano propozycje wykorzystania istniejących obiektów energetycznych oraz nowej jednostki produkującej ciepło i energię elektryczną. Wymieniono korzyści energetyczne i ekologiczne w skali lokalnej i krajowej jakie będzie można uzyskać w EC Lublin - Wrotków po jej rozbudowie. EC Lublin - Wrotków w nowej konfiguracji może być przykładem regionalnej polityki energetycznej.
Energetistic and ecological aspects of EC Lublin-Wrotków
operation after rebulding gas and steam unit
Key words: energy production, cogeneration power plant, demand and selling of energy
The paper presents up to date information concerning the developmental activities of LUBZEL SA and EC Lublin-Wrotków in the area of demand and selling of electrical and thermal energy. The present technical, economic and ecological aspects of the Lublin-Wrotków Heating Power Plant and the future after building Combined Heat and Power unit are presented, too. Some activities concerning the reduction in polluting gases per unit of energy converted and the wide environmental implications the paper goes to discuss to investigate the environmental benefits of such as reduced carbon dioxide emissions. It is stressed that in the future the ability of a producer to operate in a competitive environment, which will force rationalisation of generation costs, will mainly determine the market position of a district heat generator.
- Jerzy Sobota: Wpływ własności spalanego węgla na koszt zapewnienia
wymaganej dyspozycyjności i awaryjności urządzeń kotłowych
Słowa kluczowe: spalanie węgla, parametry jakościowe węgla, remonty urządzeń kotłowych
Dobrze rozeznany jest wpływ podstawowych parametrów węgla, takich jak wartość opałowa, zawartość popiołu, wilgoci i siarki, na koszty zmienne produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Większość dużych elektrowni na węgiel kamienny dysponuje programami do optymalizacji doboru węgla, tak by łączne koszty zakupu i transportu paliwa, emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych oraz utylizacji odpadów paleniskowych, były jak najniższe. Wymienione składniki kosztów spalania węgla kamiennego stanowią ponad połowę kosztów zmiennych produkcji energii.
Znacznie trudniejsze jest określenie wpływu własności spalanego węgla na koszty stałe, do których zaliczane są koszty remontów. Spalanie węgla powoduje pewne, działające w trakcie eksploatacji, niepożądane skutki w postaci skrócenia trwałości eksploatacyjnej (żywotności) urządzeń bądź elementów urządzeń kotłowych. Mogą to być np. procesy korozji lub erozji powierzchni ogrzewalnych. Doprowadzenie tych urządzeń do właściwego stanu technicznego odbywa się w trakcie prowadzonych okresowo, planowych remontów.
Duże nasilenie procesów degradujących stan techniczny urządzeń kotłowych lub wystąpienie szczególnie niekorzystnych własności węgla może prowadzić do wystąpienia awarii lub powodować konieczność zmniejszenia wydajności urządzeń.
Niniejszy referat stanowi próbę rozeznania zależności pomiędzy własnościami spalanego paliwa, a awaryjnością, dyspozycyjnością oraz kosztami remontów urządzeń kotłowych.
An influence of the burnt coal properties on the costs necessary
to ensure the required availability and failure frequency of the boiler apparatus
Key words: Steam coal, burning of coal, properties of coal, repair of the boiler apparatus
An influence of primary parameters of coal such as its heating value and the content of ash, moisture and sulphur on variable costs of electric energy and heat production is commonly known. At majority of big coal-fired power plants the programs for coal selection optimisation are used so that total costs of fuel purchase and transport, emissions of dust & gaseous pollution and furnace waste utilisation can be possibly low. These components of the costs of hard coal combustion form over half of variable costs of energy production.
It is much more difficult to determine an impact of the burnt coal properties on fixed costs, which include repair costs. Coal combustion results in some undesirable effects during operation that take the form of shortening the operating life of the boiler apparatus or its parts. These can be, for instance, processes of corrosion or erosion of heating surfaces. A proper technical state of the equipment is achieved during planned routine repairs.
High intensity of processes degrading technical state of the boiler apparatus or an occurrence of particularly disadvantageous properties of coal can lead to a breakdown or cause a necessary decrease in the capacity of the equipment.
The paper is an attempt to determine the dependence between the burnt coal properties and availability, failure frequency and repair costs of the boiler apparatus.
- Roman Łój, Leon Kurczabiński, Roman Regulski: Zastosowanie nowoczesnych kotłów węglowych w lokalnych, małych i średnich źródłach wytwarzania ciepła na przykładzie Zakładów Energetyki Cieplnej KHW SA
Słowa kluczowe: węgiel energetyczny, kocioł węglowy typu Stocker, kotłownie
W artykule omówiono aspekty techniczne, ekologiczne i ekonomiczne stosowania automatycznych kotłów węglowych z paleniskami retortowymi, przeznaczonych zarówno dla gospodarstw domowych jak i dla małych i średnich kotłowni funkcjonujących jako źródła rozproszone o mocy do 2,5 - 3,5 MW. Urządzenia te pozwalają na produkcję najtańszej energii cieplnej przy jednoczesnym spełnieniu wymagań ochrony środowiska. Mogą być ważnym atutem w utrzymaniu niektórych segmentów rynku węgla.
Omówiono również podjęte przez Katowicki Holding Węglowy i ZEC - Katowice działania promujące te technologie, uzyskane efekty tych działań i doświadczenia z zakresu dotychczasowego wykorzystania tych technologii.
Application of modern coal boilers in local small and medium size heat generating plants based on example of Heating Plants of KHW SA
Key words: steam coal, coal boilers, heating plant.
The article discusses technical, ecological and economic aspects of coal boilers Stocker type operating both in individual households and in small and medium size heating plants functioning as distributed sources of heating power ranging to 2,5 - 3,5 MW.
These installations enable to produce the cheapest heat energy and to meet environmental protection requirements. The installations can be also important in securing some sectors of the coal market.
The article presents also the activities undertaken by Katowicki Holding Węglowy and ZEC - Katowice to promote these technologies, the effects obtained and experience acquired in applying of these technologies.
- Krzysztof Czajka: Energia z odpadów w strategii rozwoju
energetyki odnawialnej
Słowa kluczowe: energia odnawialna, energia z odpadów
W referacie przedstawiono zagadnienia związane z energetycznym zagospodarowaniem odpadów w kontekście przyjętej przez Sejm RP "Strategii rozwoju energetyki odnawialnej". Autor przedstawił niespójność pojęć związanych z pozyskiwaniem energii z odpadów, nawiązując do uchwalonych przez Sejm dokumentów i Ustawy o odpadach. W podsumowaniu referatu zwrócono uwagę na istotną rolę energetycznego wykorzystania odpadów w produkcji paliw nowej generacji oraz odzysku energii, która zawarta jest w odpadach. Szczególnie został podkreślony brak jednoznacznego zdefiniowania "energii z odpadów" w odniesieniu do energii odnawialnej, to znaczy energii czystej.
Energy from wastes in the renewable
energy development strategy
Keywords: renewable energy, energy from wastes
In the paper were presented the issues concerning the acquisition of power from wastes in the context of accepted by Polish parliament "Development strategy of energy from renewable sources". Author presented lack of consistency in terms related to energy acquisition from wastes under the regulations of documents and acts accepted by Polish parliament. The paper summary focused on production of new generation fuels from wastes and the recovery of energy contained in wastes. Particular attention were drawn to the deficiency of unequivocal definition of " energy from wastes" in the context of renewable energy i.e. clean energy.
- Eugeniusz Mokrzycki, Alicja Uliasz-Bocheńczyk: Paliwa alternatywne z odpadów dla cementowni
- ograniczenia w stosowaniu
Słowa kluczowe: Przemysł cementowy, paliwa alternatywne z odpadów, ograniczenia technologiczne, emisja.
Paliwa zastępcze z odpadów są stosowane od kilkunastu lat. Zakładami przemysłowymi szczególnie predysponowanym do tego celu są cementownie. W referacie przedstawiono podstawowe ograniczenia w stosowaniu paliw alternatywnych w przemyśle cementowym.
Alternative fuels from wastes for cement plants
- limitations in usage
Key words: Cement industry, alternative fuels from wastes, technology limitations, discharge.
Substitute fuels from wastes are used over ten years. Industrial plants especially to this aim are cement plants. This paper presented basic limitations in usage of alternative fuels in cement industry.
- Anetta Wójcik, Agata Wdowiarz - Kowalczyk: Pirolityczna utylizacja odpadów komunalnych
jako lokalne źródło energii
Słowa kluczowe: odpady komunalne, piroliza, emisja, źródło energii, toksyczność.
Piroliza polega na odgazowaniu odpadów, a następnie spaleniu produktów gazowych procesu. Metoda ta jest szczególnie zalecana do utylizacji jednorodnych i wysokokalorycznych odpadów wytwarzanych przez ludność powiatu lub kilku gmin. Przeprowadzone badania pozwoliły określić stężenie produktów spalania komponentów gazowych dla wybranych grup odpadów.
Pyrolitlcal utilisation of communal wastes as a local sources energy
Key words: communal wastes, pirolitic, emission, energy source, toxicity.
Pyrolitical gasification consist of gasous porification of wastes and after that thermal decomposition gasous products of process. This specific method is especially useful during utilisation of highcabric wastes produced by people of local regions. Conducted researches enabled the determination of concentration of combusting process products gasous components for selected groups of wastes.
- Jan Hycnar: Ekologiczne paliwo węglowe: suspensje węglowo-wodne
Słowa kluczowe: węgiel, paliwa węglowe, suspensje węglowo-wodne
Od wielu lat obserwujemy tendencje wzrostu cen na gaz ziemny i ropę. Dla krajów nie dysponujących tymi paliwami, a posiadających węgiel, sytuacja ta powinna być inspiracja do szukania możliwosci produkcji paliw ekologicznych na bazie węgla .
Dotychczasowe znaczące działania na rzecz poprawy jakości paliw węglowych nie wyczerpują możliwosci zwiększenia racjonalnego wykorzystania węgla.
Wśród wielu sposobów wytwarzania ekologicznych paliw węglowych na szczególną uwagę zasługują procesy demineralizacji węgla i produkcji suspensji węglowo-wodnych.
Bogate doświadczenia Włoch, Szwecji i USA, zakończone instalacjami demonstracyjnymi, potwierdzają mozliwość i celowość produkcji suspensji weglowo-wodnych dla celów energetycznych. Przeprowadzone prace eksploatacyjne potwierdziły przydatność suspensji węglowo-wodnej do opalania kotłów energetycznych, jako paliwa ekonomicznego i ekologicznego oraz jako zamiennika olejów opałowych. W USA bardzo zaawansowane są badania nad wdrożeniem suspensji węglowo-wodnych do zasilania silników spalinowych dużej mocy w zastępstwie olejów napędowych.
Z dostępnych źródeł wynika że suspensje węglowo-wodne w najwyższych ilościach stosowane są w energetyce.
W przypadku naszego kraju, dysponującego węglem i technologiami jego wzbogaceia, istnieją warunki do rozszerzenia palety paliw węglowych o produkcje suspensji węglowo-wodnej.
Wcześniej koniecznym jest zweryfikowanie technologii produkcji i stosowania suspensji w naszych warunkach - inicjatorem i wiodącym tych działań powinno być górnictwo.
The ecological coal fuel: coal-water suspensions
Keywords: coal, coal fuel, coal slurry fuel
We have noticed from many years the upward tendency of prices for such fuels as natural gas and petroleum.
For countries where these fuels are not naturally available it should be an inspiration to search for the possibility of production of ecological fuels on the base of coal.
The considerable actions for the improvement of coal fuels which have been made so far haven't exhausted all the possibilities of increase of rational coal utilization.
From many existing methods of producing of ecological coal fuels the most interesting are the processes of coal demineralization and of the production of the coal-water suspensions.
Rich experiences in Italy, Sweden and USA accomplished succesfully with the demonstration plants confirm the possibility and the usefulness of the production of coal-water suspensions for energetistic purposes.
The works on exploitation have also confirmed the usefulness of coal-water suspension for combustion boilers, as an economical and ecological fuel and as alternative fuel for heating oils.
In the USA the researches on the initiation of coal-water suspensions in the supply of high-power gas engines as an alternative to heating fuels are far advanced.
From available sources one can read that coal-water suspensions are extremely used in the Japanese energetics.
In the case of our country, which dispose of coal and the technologies of its preparing there are good conditions to extend the range of coal fuels by the production of coal-water suspensions.
Earlier however one needs to verify the technologies of the production and of the application of the suspensions in our conditions - the iniciator and the leader should be the mining industry.
pliki do pobrania
Jednostki
Strona główna Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią