|
XVIII Konferencja Zakopane 2004
Główni Partnerzy Konferencji:
Patronat honorowy:
Sekcja Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Komitetu Górnictwa PAN
Komitet Problemów Energetyki PAN
Patronat medialny:
Na temat:
Racjonalne użytkowanie paliw i energii
Wnioski z XVIII Konferencji
Wykaz referatów przedstawionych na konferencji
- Borsucki Daniel
Optymalizacja zarządzania mediami energetycznymi kopalń KHW S.A.
- Chmiel Piotr, Lubryka Mieczysław, Kutkowski Jan
Koncepcja eksploatacji zasobów w filarach ochronnych miasta Jastrzębie
w obszarze górniczym KWK Jas-Mos.
- Chmiel Piotr, Lubryka Mieczysław, Kutkowski Jan
Ograniczenie emisji CO2 do atmosfery z wyrobisk poeksploatacyjnych na
terenach zlikwidowanej kopalni.
- Dźwigoł Henryk
Zarządzanie przedsiębiorstwem górniczym w procesie
restrukturyzacji.
- Gajos Stanisław, Kurczabiński Leon, Łój Roman
Konkurencyjność polskiego węgla w świetle uwarunkowań unijnych.
- Gatnar Kazimierz
Racjonalizacja zużycia paliw i energii w Jastrzębskiej Spółce Węglowej
SA.
- Gawlik Lidia
Koszty bieżącej produkcji węgla według rozporządzeń Unii
Europejskiej a koszty sprzedanego węgla według dotychczasowych
statystyk górnictwa.
- Grudziński Zbigniew
Produkcja i ceny węgla energetycznego w świecie
- Hycnar Jan J., Bugajczyk Mariusz
Kierunki racjonalnego zagospodarowania drobnoziarnistych odpadów węglowych.
- Karcz Aleksander
Racjonalne wykorzystanie procesów przygotowania wsadu węglowego i
obróbki pozapiecowej koksu do kształtowania jego jakości.
- Kolon Stefan, Gniza Dariusz, Pitura Dariusz
Możliwości automatyzacji systemów tworzenia mieszanek
energetycznych na przykładzie istniejących instalacji
- Kołacz Andrzej
Rola Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. w tworzeniu koncernu węglowo-koksowego
- Krowiak Andrzej
Analiza porównawcza wybranych relacji ekonomicznych górnictwa i
energetyki w latach 1994 - 2002.
- Kurp Jan, Strzelec-Łobodzińska Joanna, Debudaj Alojzy
Miejsce i rola Południowego Koncernu Energetycznego S.A. w krajowym
systemie elektroenergetycznym.
- Kwiatkowski Mieczysław, Pacek Zbigniew, Wawrzyszczuk Marek
Identyfikacja wpływu regulacji ekologicznych na krajowy podsektor
wytwarzania energii elektrycznej w planowaniu rozwoju sieci przesyłowej
- Lorek Elżbieta
Ocena dostosowania polskiego sektora elektroenergetycznego do
funkcjonowania na rynku europejskim.
- Lorenz Urszula
Rosyjski węgiel energetyczny na rynkach międzynarodowych.
- Maciejewski Zygmunt
Straty energii w krajowym systemie elektroenergetycznym.
- Malko Jacek
Energetyka rozproszona - uwarunkowania i perspektywy.
- Marzec Anna
Światowe prognozy produkcji energii, bezpieczeństwo energetyczne UE
a polskie górnictwo węglowe.
- Mazurkiewicz Maciej, Uliasz-Bocheńczyk Alicja, Mokrzycki Eugeniusz,
Piotrowski Zbigniew
Utylizacja dwutlenku węgla poprzez mineralną karbonatyzację.
- Mirowski Tomasz, Wielgosz Grzegorz
Wykorzystanie węgla i biomasy w elektrowni Stalowa Wola SA.
- Mokrzycki Eugeniusz, Szurlej Adam, Skoczek Artur
Energetyka wodna jako podstawowe odnawialne źródło energii
elektrycznej
- Mokrzycki Eugeniusz, Uliasz-Bocheńczyk Alicja
Możliwości ograniczenia emisji CO2 w przemyśle cementowym.
- Ney Roman
Rola krajowych zasobów surowców energetycznych w bezpieczeństwie
energetycznym Polski.
- Ochab Bogusław, Kaliś Henryk
Optymalizacja kosztów energii elektrycznej w Zakładach Górniczo-Hutniczych
SA w Bukownie.
- Olkuski Tadeusz
Analiza produkcji ciepła scentralizowanego w Polsce.
- Ozga-Blaschke Urszula
Możliwości zabezpieczenia dostaw węgla koksowego dla krajowego przemysłu koksowniczego.
- Piekorz Jan
Rola polskiego węgla kamiennego we wzmocnieniu bezpieczeństwa
energetycznego Polski i Unii Europejskiej.
- Rychlicki Stanisław, Siemek Jakub
Kierunki handlu węglowodorami w świecie.
- Skoczkowski Tadeusz, Wnuk Ryszard
Potencjał oszczędności energii w Polsce.
- Stachowicz Stanisław
Rola samodzielnej kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka SA w górnictwie węglowym.
- Stopa Jerzy, Rychlicki Stanisław, Wojnarowski Paweł, Kosowski
Piotr
Prognoza efektywności wtłaczania gazu do złoża ropy naftowej.
- Suwała Wojciech, Kudełko Mariusz, Kamiński Jacek
Modelowanie rozwoju technologii czystego węgla.
- Szczepanek Krzysztof
Modernizacja układu doprowadzenia powietrza pierwotnego do kotłów OP 650k w PKE SA Elektrownia Łaziska.
- Ściążko Marek, Zuwała Jarosław
Założenia systemów bilansowania i certyfikacji dla instalacji wytwarzających energię odnawialną.
- Śmiejek Zygmunt
Rola przesiewaczy w procesach wzbogacania węgla kamiennego w
osadzarkach.
- Tarkowski Radosław, Uliasz-Misiak Barbara
Instalacje podziemnego magazynowania dwutlenku węgla.
- Tarkowski Radosław
Możliwości redukcji emisji CO2 z procesów przemysłowych w Polsce poprzez podziemne składowanie.
- Tomczyk Piotr
Wodór - paliwo jutra.
- Uberman Ryszard
Racjonalne wykorzystanie węgla brunatnego czynnikiem determinującym bezpieczeństwo energetyczne kraju.
- Uliasz-Misiak Barbara
Handel uprawnieniami do emisji CO2.
- Włodarczyk Krystyna, Stolecki Janusz
Analiza aktualnie stosowanego systemu wyceny węgla energetycznego na przykładzie KWK "Piast". Propozycja wyceny węgla w oparciu
o jego wartość użytkową.
- Daniel BORSUCKI
OPTYMALIZACJA ZARZĄDZANIA MEDIAMI ENERGETYCZNYMI KOPALŃ KHW S.A.
Słowa kluczowe: media energetyczne, konkurencyjny rynek energii,
Katowicki Holding Węglowy S.A.
Na wstępie scharakteryzowano Katowicki Holding Węglowy S.A. -
jednego z większych odbiorców mediów energetycznych w Polsce, który
wszedł w 2002 roku na konkurencyjny rynek energii i prowadzi od
szeregu lat proces optymalizacji ich zużycia. Następnie omówiono
poszczególne etapy racjonalizacji zużycia mediów energetycznych. Dużo
uwagi poświęcono wdrożonemu programowi dotyczącego mediów
energetycznych w aspekcie "dobowego controllingu ilościowo -
jakościowego" i "miesięcznego controllingu
kosztowo-finansowego". Pokazano jego misję, cele, specyfikę
dotyczącą jego funkcjonowania w branży górnictwa węgla
kamiennego. Zwieńczeniem opisu programu restrukturyzacji zarządzania
mediami energetycznymi jest pokazanie poziomu zużycia i osiągniętych
efektów w latach 1996 - 2003 dla poszczególnych mediów
energetycznych. Udowodniono, że aktywne zarządzanie mediami
energetycznymi przynosi pozytywne wyniki finansowe.
OPTIMISING OF ENERGETIC MEDIA MANAGEMENT FOR MINES OF KATOWICE COAL
HOLDING STOCK COMPANY
Key words: energetic media, competitive electrical energy market,
Katowice Coal Holding Stock Company
On the beginning, there had been characterised Katowice Coal Holding
Stock Company - one of the largest consumers of energetic media in
Poland, which, in second part of 2002 year entered a competitive
electrical energy market and for a number of years carries on process
of optimising of its consumption.
Subsequently there was talked over particular stages of
rationalization of energetic media consumption. Much attention was
dedicated to initiated program that refers to aspect of "daily
quality and quantity controlling" and "monthly cost and
financial controlling". There was shown its mission, objectives
and peculiarity of its working in hard coal mining craft.
The description of the energetic media management program is crowned
with presentation of consumption level and gained effects in years
1996-2003 for particular energetic media. There has been proved that
active management of energetic media returns positive financial
results. Summation of Katowice Coal Holding, Stock Company activity in
the field of media management in years 1996-2003 gives following
reduction for one ton of produced coal:
in unitary consumption of electrical energy by ~ 16,8 %,
in unitary consumption of thermal energy by ~ 46 %,
in unitary consumption of compressed air by ~ 29 %,
in unitary consumption of drinkable water by ~ 38,2 %.
- Piotr CHMIEL, Mieczysław LUBRYKA, Jan KUTKOWSKI
KONCEPCJA EKSPLOATACJI ZASOBÓW W FILARACH OCHRONNYCH MIASTA JASTRZĘBIE
W OBSZARZE GÓRNICZYM KWK JAS - MOS
Słowa kluczowe: węgiel kamienny, górnictwo, filary ochronne
Artykuł przedstawia możliwości częściowego zagospodarowania złoża
w granicach obszaru górniczego KWK Jas-Mos" w celu przedłużenia
żywotności kopalni. Aktualnie kopalnia Jas-Mos praktycznie całkowicie
zrezygnowała z eksploatacji pod miastem Jastrzębie Zdrój w
granicach jego filara ochronnego, głównie ze względu na stosowany
system eksploatacji - ścianowy z zawałem stropu. Wielkość zasobów
w wyżej wspomnianych filarach ochronnych miasta, stanowi równoważność
11-letniego wydobycia, dlatego należy się zastanowić, czy i jak sięgnąć
do tych zasobów?
THE CONCEPT OF RESERVES EXPLOITATION IN PROTECTIVE PILLARS OF
JASTRZĘBIE CITY IN THE KWK JAS-MOS MINING AREA
Key words: hard coal, mining, protective pillars
The paper presents the possibilities of partial exploitation of coal
deposit in the borders of the Jas-Mos mining area with the aim to
extend the life time of the mine. At present Jas-Mos coal mine have
practically abandoned the exploitation within the protection pillar
under the Jastrzębie city, mainly because of the applied longwall
exploitation system was inappropriate.
The reserves within the protective pillars are equivalent to 11-years
output, so how to get those reserves is worth consideration.
- Piotr CHMIEL, Mieczysław LUBRYKA, Jan KUTKOWSKI
OGRANICZENIE EMISJI CO2 DO ATMOSFERY Z WYROBISK POEKSPLOATACYJNYCH NA
TERENACH ZLIKWIDOWANEJ KOPALNI
Słowa kluczowe: emisja gazów, likwidacja kopalń, bezpieczeństwo
powszechne.
Obserwacje na zlikwidowanych częściach obszarów górniczych
sygnalizują możliwości pojawiania się gazów kopalnianych przy
powierzchni terenu. Analiza zależności pojawiających się stężeń
gazów podglebowych wskazuje na pewną zależność wielkości stężeń
CO2 a pojawianiem się wolnego metanu i wodorowęglanów w wodach.
Artykuł przedstawia możliwości ograniczenia emisji CO2 na
powierzchnię obszaru górniczego.
LIMITATION OF CO2 EMISSION TO ATMOSPHERE FROM WORKINGS AFTER
EXPLOITATION ON TERRAIN OF LIQUIDATION MINES
Key words: emission of gases, liquidation of coal mine, general
safety
The observations of liqudated parts of mining areas indicate the
possibilities of appearing mine gases at a surface of terrain. The
analysis of dependence of appearing undersoil gases concentrations
shows some dependence of CO2 concentrations and appearing free methane
and in waters. The article describes possibilitis of limitation of CO2
emission on surface of mining area.
- Henryk DŹWIGOŁ
ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM GÓRNICZYM W PROCESIE RESTRUKTURYZACJI
Słowa kluczowe: kluczowe obszary działalności (efektywności),
podsystemy zarządzania, "skrzynka morfologiczna".
Badanie i diagnozę systemu zarządzania w procesie restrukturyzacji
zaproponowano zastąpić diagnozą przeprowadzoną w wytypowanych
kluczowych obszarach działalności decydujących o pozycji
konkurencyjnej i możliwościach rozwojowych przedsiębiorstwa.
Kluczowe obszary działalności lub efektywności są to te elementy
danej organizacji, które muszą efektywnie funkcjonować, aby cała
organizacja mogła w pełni osiągnąć swe cele. Zazwyczaj obszary
zarządzania obejmują główne działania i zadania lub grupy
pokrewnych działań występujących w całej organizacji.
Lista kluczowych obszarów działalności jest różna w poszczególnych
sektorach przemysłu i ulega zmianom z upływem czasu. Zazwyczaj
zawiera od kilku do kilkunastu pozycji. W zależności od typu i
przedmiotu działania przedsiębiorstwa lub fazy jego rozwoju należy
uwzględniać różne kluczowe obszary działania.
Uwzględniając specyfikę i istotę działalności przedsiębiorstw górnictwa
węgla kamiennego oraz stosowane w nich rozwiązania z zakresu
organizacji i zarządzania jako kluczowe obszary efektywności
proponuje się wyróżnić:
Procesy marketingu i sprzedaży - sukces ekonomiczny przedsiębiorstwa
jako producenta węgla, jest w głównej mierze uzależniony od
efektywnej sprzedaży.
Procesy produkcji węgla - produkcja i wzbogacanie węgla oraz związane
z nimi procesy zaopatrzenia i pomocnicze stanowią podstawową działalność.
Zasoby ludzkie - od ludzi, ich wiedzy, doświadczenia, umiejętności
i dostosowania poziomu zatrudnienia do potrzeb produkcyjnych zależą
bezpośrednio wyniki ekonomiczne i perspektywy rozwojowe przedsiębiorstwa.
Zasoby rzeczowe działania polegające na gospodarowaniu składnikami
rzeczowego majątku trwałego i właściwym dostosowaniu jego wielkości
do potrzeb funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Zasoby finansowe działania polegające na racjonalnym pozyskiwaniu,
gospodarowaniu, wykorzystywaniu i inwestowaniu własnych i obcych środków
finansowych oraz prowadzeniu procesów oddłużeniowych.
Zasoby organizacyjne działania polegające na tworzeniu odpowiedniej
struktury organizacyjnej oraz przekazywaniu kompetencji oraz obszarów
decyzyjnych na poszczególne jednostki struktury organizacyjnej.
Zasoby informacyjne - od jakości, ilości, sposobu i szybkości
dostarczania informacji do organizacji z otoczenia, jak również
obiegu informacji wewnątrz przedsiębiorstwa zależy sprawność jej
funkcjonowania.
Wyróżnione obszary działalności przedsiębiorstw górnictwa węgla
kamiennego decydują o efektywnym funkcjonowaniu i rozwoju tych
przedsiębiorstw. W takim ujęciu system zarządzania w przedsiębiorstwie
można zdefiniować jako realizację działań kierowniczych obejmujących
pełny cykl procesu zarządzania, z zamiarem osiągnięcia
wyznaczonych celów.
Kluczowe obszary działalności można rozpatrywać jako oddzielne
podsystemy, jednak należy uwzględnić wzajemne zależności zachodzące
pomiędzy nimi. W związku z tym podsystemy są tylko do pewnego
stopnia autonomiczne. I tak procesy związane np. z zarządzaniem
produkcją są ściśle skorelowane z innymi obszarami działalności
przedsiębiorstwa górnictwa węgla kamiennego. Oznacza to, że
sprawność i efektywność całego systemu zarządzania przedsiębiorstwem
górniczym jest wynikiem funkcjonowania poszczególnych obszarów działalności,
ale przede wszystkim efektów ich współdziałania.
MANAGING A MINING ENTERPRISE IN THE PROCESS OF RESTRUCTURING
Key words: key activity areas (efficiency), management subsystems,
"morphological box"
The present paper presents the idea of substituting examination and
diagnosis of a management system in the process of restructuring with
a diagnosis carried out in some specified, key activity areas which
play a decisive role in terms of competitive standing and development
opportunities. The key activity or efficiency areas include those
elements of a particular organisation that must function effectively
so that the whole organisation can fully achieve their objectives.
Customarily, management areas cover the main activities and tasks or
chunks of related activities present in the entire organisation.
The list of major activity areas varies in different branches of
industry and changes with time. It usually consists of several items.
It is necessary to distinguish various key activity areas depending on
the type and scope of business activity or development stage of an
enterprise.
Taking into consideration the specific nature and essence of the coal
mining enterprises' operations as well as the organisation and
management solutions involved, the following key efficiency areas are
distinguished:
Marketing and sale processes - the economic success of the enterprise
as a coal producer depends mainly on effective sales.
Coal production processes - the production and cleaning of coal as
well as related supply and auxiliary processes constitute the major
operations of the company.
Human resources - the economic outcomes and development prospects are
closely linked with the very employees, their expertise, experience,
skills as well as the adjustment of employment level to the production
requirements.
Resources of tangibles - consisting in managing the tangibles and
proper adjustment of their volume to the enterprise's needs.
Financial resources - consisting in efficient acquiring, managing,
utilising and investing its own and foreign funds and handling the
debt redemption processes.
Organisational resources - include operations involving the. creation
of a proper organisational structure as well as transferring
responsibility and decision areas to individual units of the
organisational structure.
Information resources - the operational efficiency of a company
depends on the quality, quantity, manner and pace of providing the
organisation with information from the outside as well as distributing
information within the company.
The operation areas of coal mining companies distinguished above prove
crucial for their efficiency and development. Consequently, the
management system in a company might be defined as the performance of
managerial operations involving the entire cycle of management process
aiming at the achievement of set objectives.
The key activity areas might be handled as separate subsystems but
interdependencies must also be taken into consideration. As a result,
the subsystems are autonomous only to a certain extent. Therefore, the
processes related to production management are closely connected with
other operations of a coal mining company. The efficiency of the whole
management system of a coal mining enterprise depends on the
operations in individual activity areas. Mostly, however, it is based
on the effects of their co-operation.
- Stanisław GAJOS, Leon KURCZABIŃSKI, Roman ŁÓJ
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA W ŚWIETLE UWARUNKOWAŃ UNIJNYCH
Słowa kluczowe: polski węgiel, konkurencyjność, rentowność,
ceny zbytu węgla, ceny w imporcie
W artykule omówiono warunki kształtujące konkurencyjność węgla
na rynku krajowym w stosunku do innych paliw oraz w odniesieniu do
uwarunkowań wynikających z Rozporządzenia Rady UE 1407/2002 w
sprawie zasad świadczenia pomocy publicznej dla górnictwa w latach
2002 - 2010.
COMPETITIVENESS OF POLISH COAL IN THE LIGHT OF THE EU CONDITIONS
Key words: Polish coal, competitiveness, profitability, selling
prices, import prices
Paper presents the conditions forming the competitiveness of coal on
the domestic market in relation to other fuels and referring to the
conditions resulted from Council Regulation (EC) 1407/2002 on state
aid to the coal industry in the years 2002-2010.
- Kazimierz GATNAR
RACJONALIZACJA ZUŻYCIA PALIW I ENERGII W JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁCE WĘGLOWEJ
S.A.
Słowa kluczowe: zużycie energii, racjonalizacja, efekty
ekonomiczne
W artykule przedstawiono Jastrzębską Spółkę Węglową S.A. i jej
kopalnie w aspekcie specyfiki tak wielkości i kierunków zużycia
energii jak źródeł zasilania poszczególnych zakładów
produkcyjnych. Podając źródła zasilania w energię elektryczną,
sprężone powietrze i ciepło omówiono wielkość źródeł oraz
udział w zaspokajaniu potrzeb kopalń JSW S.A. Na przykładzie
realizowanych programów racjonalizacji zużycia paliw i energii
dokonano analizy uzyskanych efektów tak w zakresie obniżenia zużycia
jak zahamowania nadmiernego wzrostu kosztów w sytuacji permamentnego
wzrostu cen. W zakresie energii elektrycznej, która stanowi
podstawowy nośnik energetyczny w procesie wydobycia węgla,
przedstawiono działania, które umożliwiły uzyskanie znaczących
efektów w latach istnienia JSW S.A. Działania techniczne to: poprawa
sprawności urządzeń, zmiana parametrów w punkcie pracy i parametrów
znamionowych, oraz realizacja elektronicznych układów, których
zadaniem jest wykorzystanie możliwości, które stwarza taryfa Spółki
dystrybucyjnej. Obszernie zostały omówione efekty, które uzyskano w
wyniku realizacji wspólnego (dla wszystkich kopalń JSW S.A.) układu
pomiarowo-rozliczeniowego energii elektrycznej a także zasady
rozliczeń energii pobieranej z Elektrociepłowni zgrupowanych w Spółce
Energetycznej Jastrzębie S.A. (100 % akcji JSW SA). Artykuł omawia
działania i ich efekty w zakresie sprężonego powietrza, ciepła i
pozostałych paliw zużywanych w procesie produkcyjnym. Przedstawiono
również zmiany jednostkowego kosztu zużywanej energii, a także
zmiany procentowego udziału w strukturze kosztów przedsiębiorstwa.
Całość działań w zakresie racjonalizacji gospodarki energetycznej
przedstawia wskaźnik energochłonności. Wnioski końcowe są próbą
podsumowania dotychczasowych działań i oceny możliwości dalszej
racjonalizacji dla osiągnięcia celu, którym jest pełne zarządzanie
energią w procesie produkcyjnym.
RATIONALIZATION OF FUEL AND ENERGY CONSUMPTION IN JASTRZĘBIE COAL
COMPANY
Key words: energy consumption, rationalization, economical effects
The paper presents the consumption of energy carriers: electricity,
compressed air, heat, and fossil fuels in the Jastrzębie Coal Company
S.A. (JSW) and its mines. The energy sources and their share in energy
consumption of JSW S.A. units are given. The effects resulting from
implemented programmes of rational use of fuel and electric energy are
analysed in the aspect of energy consumption reduction and the
prevention of excessive increase of production costs related to
constant increase of energy prices. Electric energy is crucial for the
process of coal mining. The paper presents the activities that enabled
to reduce considerably the energy consumption. There were some
technical improvements applied like: efficiency improvement of devices,
changes of working and nominal parameters, application of new
electronic systems, etc. Joint measure circuit and accounting system
for electricity was implemented for all JSW S.A. mines, and its
effects are widely discussed in the paper. Besides the electricity,
the paper examines also the activities undertaken and the results
obtain in improvement of other energy carriers utilization in the
production process. The changes of unit cost of consumed energy and
the changes of its share in company production cost structure are also
presented. Energy-consumption indicator used in analyses shows the
overall action taken to rationalize energy management. Final
conclusions try to sum up previous activities and evaluate
possibilities of further rationalization. The main objective is the
complete energy management in production process.
- Lidia GAWLIK
KOSZTY BIEŻĄCEJ PRODUKCJI WĘGLA WEDŁUG ROZPORZĄDZEŃ UNII
EUROPEJSKIEJ A KOSZTY WŁASNE SPRZEDANEGO WĘGLA WEDŁUG
DOTYCHCZASOWYCH STATYSTYK GÓRNICTWA
Słowa kluczowe: górnictwo węgla kamiennego, efektywność,
koszty produkcji
W niniejszym artykule omówiono pojęcie kosztów bieżącej produkcji
węgla w rozumieniu rozporządzeń Unii Europejskiej. Porównano je ze
stosowanym w Polsce, w analizach ekonomicznych wyników górnictwa,
pojęciem kosztów własnych sprzedanego węgla. Zdefiniowano oba pojęcia
oraz wskazano elementy je różniące. Zaproponowano sposoby
dostosowania zbierania danych statystycznych o wynikach górnictwa w
taki sposób, by w sposób możliwie najprostszy i bez dramatycznych
zmian w systemach księgowych i informatycznych możliwe było określenie
bieżących kosztów produkcji węgla zgodnie ze standardami unijnymi.
COSTS CONNECTED WITH CURRENT PRODUCTION OF COAL ACCORDING TO
REGULATIONS OF THE EUROPEAN UNION AND THE COSTS OF SOLD COAL ACCORDING
TO APPLIED IN POLAND STATISTICS OF COAL MINING
Key words: hard coal mining, efficiency, production cost
The notion of the "costs connected with current production of
coal" as defined in the regulation of the European Union are
described in the paper. It is compared with "the cost of sold
coal" - the notion used in Polish economic analyses of coal
mining. Both notions are defined and the elements that differ them are
pointed out. The papers proposes the way of adaptation the Polish
system of economic and statistical data gathering that allow for
evaluation the costs connected with current production according to
the European standards without substantial changes in the accountant
and informatics systems.
- Zbigniew GRUDZIŃSKI
PRODUKCJA I CENY WĘGLA ENERGETYCZNEGO W ŚWIECIE
Słowa kluczowe: węgiel kamienny energetyczny, ceny węgla, rynki
międzynarodowe, prognozy cen
Produkcja węgla kamiennego w świecie w 2002 roku wyniosła 3 837 mln
ton i była wyższa niż w roku poprzednim o około 36 mln ton (0,9%).
Dwa podstawowe rynki zbytu węgla kamiennego to region Azji i Pacyfiku
oraz Europa. Import węgla na rynki Azji i Pacyfiku wyniósł w 2002
roku 394 mln ton i wzrósł w stosunku do roku poprzedniego o 9 mln
ton. Począwszy od roku 1980 morski handel węglem energetycznym
wzrastał w tempie około 8% rocznie. Węgiel w dalszym ciągu zajmuje
czołowe miejsce wśród surowców do wytwarzania energii elektrycznej
(38,7% w roku 2001), chociaż jego udział zmniejszył się nieco w
stosunku do 2000 r. (39,1%). Ceny węgla energetycznego po dużym
spadku w 2002 roku utrzymują się na nie notowanych dotychczas
poziomach. Prognozy do roku 2005 przewidują niewielki spadek tych
cen. Ceny CIF dla rynku europejskiego przewidywane są na poziomie
ponad 70 USD/Mg.
PRODUCTION AND PRICES OF STEAM COAL IN THE WORLD
Key words: hard coal, steam coal, coal prices, international
markets, price forecast
The production of hard coal in the world in 2002 amounted to 3 837
million tons, 36 million tons or 0.9% more than in the preceding year.
The two prime main coal markets are the Asia-Pacific region and Europe.
The imports of coal by the Asia-Pacific markets amounted to as much as
394 million tons in 2002 growing by 9million tons from the 2001 level.
Beginning from 1980, the sea trade of the hard coal increased at the
pace of some 8% annually. The coal continues to occupy the top of the
list of fuels for electricity generation (38.7% in 2001), however its
importance diminished a little compared to 2000 year's data (39.1%).
Steam coal prices, after significant reduction in 2002, now stay at
extremely high levels. Forecasts for 2005 predict their little
decrease. CIF prices for the European market are foreseen at some 70
USD/t.
- Jan HYCNAR, Mariusz BUGAJCZYK
KIERUNKI RACJONALNEGO ZAGOSPODAROWANIA DROBNOZIARNISTYCH ODPADÓW WĘGLOWYCH
Słowa kluczowe: odpady węglowe, muły węglowe, odpady
poflotacyjne, koksik, popioły zawęglone, koncentraty węglowe, koks
naftowy
Drobnoziarniste frakcje węglowe z procesów wydobywania, wzbogacania
i wykorzystania węgla kamiennego i brunatnego stanowią znaczący
udział w bilansach produkcji i zagospodarowania węgla. Do
drobnoziarnistych frakcji węglowych należą muły węglowe, odpady
poflotacyjne, ściery, pyły koksownicze, koksik z procesów
zgazowania i wysoko zawęglone stałe produkty spalania paliw. W zależności
od własności energetycznych muły węglowe, ściery, pył
koksowniczy i koksik często są zagospodarowywane jako paliwa
samodzielne oraz jako jeden ze składników wytwarzanych mieszanek
paliwowych. Odpady poflotacyjne w znacznie mniejszym stopniu są
energetycznie zagospodarowywane. W tych to warunkach, znaczne ilości
drobnoziarnistych frakcji węglowych stają się odpadem i są składowane
w osadnikach lub w wyrobiskach górniczych.
Duża ilość i wysokie rozdrobnienie omawianych frakcji węglowych
uzasadniają potrzebę zmiany dotychczasowych praktyk i zwiększenia
ich zagospodarowania jako paliwa podstawowego i uzupełniającego dla
określonych obiektów energetycznych oraz opanowania produkcji
wysokojakościowych koncentratów węglowych i mieszanek paliw
alternatywnych. W szeregu przypadków, drobnoziarniste frakcje mogą
być wzbogacane metodami fizycznymi i fizykochemicznymi, uzyskując
wysokoenergetyczne koncentraty węglowe. Proponowane rozwiązania
pozwalają na pełne zagospodarowanie, nawet niskoenergetycznych,
drobnoziarnistych frakcji węglowych.
DIRECTIONS OF RATIONAL UTILIZATION OF FINE GRAINED COAL WASTES
Key words: coal wastes, slurries, flotation tailings, fly ash,
coaled dust, coal concentrates, pet coke
The fine grained coal fractions from processes of hard coal and
lignite extraction, enrichment and utilization have their important
share in the production balance and the coal utilization. The fine
grained coal fractions include the slurries, flotation tailings, coke
dust, fly ash from gasification process and high coaled solid products
from fuels combustion. Depending on energetical properties the
slurries, coke dust and fly-ash are often utilized as autonomic fuels
and as one of components of produced fuel mixtures. The flotation
tailings are utilized in minor scale. In these conditions, big
quantities of fine grained coal fractions become a waste and are
stocked in sediment traps or in excavations.
The great number and high size reduction of said coal fractions
justify the need of changes in up till now practice and the increase
of their utilization as a basic and supplementary fuel for
determinated power objects and the management of the production of
high quality coal concentrates and alternative fuel mixtures. In many
cases, the fine coal fractions can be enriched by physical and
physical-chemical methods, obtaining high energy coal concentrates.
The proposed solutions enable the full utilization of even low energy,
fine grained coal fractions.
- Aleksander KARCZ
RACJONALNE WYKORZYSTANIE PROCESÓW PRZYGOTOWANIA WSADU WĘGLOWEGOI OBRÓBKI
POZAPIECOWEJ KOKSU DO KSZTAŁTOWANIA JEGO JAKOŚCI
Słowa kluczowe: jakość koksu, sporządzanie mieszanek węglowych,
obróbka koksu
Zestawiono grupy czynników kształtujących jakość koksu, a następnie
dokonano analizy możliwości oddziaływania dwóch spośród nich związanych
z przygotowaniem koksowniczej mieszanki węglowej oraz obróbką
pozapiecową koksu. Przy omawianiu działań wchodzących w skład
pierwszej grupy skoncentrowano się na problematyce: homogenizacji
wsadu węglowego, optymalnej recepturze mieszanki i właściwym jej
uziarnieniu oraz obróbce mechanicznej i termicznej wsadu przed załadunkiem
do komory koksowniczej. W drugiej grupie przedstawiono możliwości
poprawy jakości koksu w operacjach chłodzenia, wstępnej
stabilizacji mechanicznej, sortowania, magazynowania i ekspedycji
koksu.
RATIONAL UTILIZATION OF THE PROCESSES OF COAL CHARGE PREPARATION
AND COKE TREATMENT FOR INFLUENCING COKE QUALITY
Key words: coke quality, coal blending, coke treatment
Groups of factors characterizing coke quality were listed and,
subsequently, an analysis of the possible influence of two of them -
connected with coal blend preparation and coke treatment - was
conducted. Discussion of the actions concerning the first group
focused on the problems relating to homogenization of the coal charge,
optimum composition of the coal blend, its proper grain size
distribution as well as mechanical and heat treatment of the coal
charge prior to its loading into the coking chamber. In the second
group presented were the possibilities of coke quality improvement
during the processes of coke quenching, preliminary mechanical
stabilization, screening, storage and dispatch.
- Stefan KOLON, Dariusz GNIZA, Dariusz PITURA
MOŻLIWOŚCI AUTOMATYZACJI SYSTEMÓW TWORZENIA MIESZANEK
ENERGETYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE ISTNIEJĄCYCH INSTALACJI
Słowa kluczowe: mieszanki energetyczne, system automatyki,
sterowanie
Konieczność dostosowania się do rosnących wymagań odbiorców węgla,
w zakresie jakościowym i sortymentowym, związanych z wprowadzeniem
zaostrzonych norm dotyczących emisji substancji szkodliwych dla środowiska
oraz potrzeba osiągania wysokich sprawności procesu przetwarzania
energii, wymusza podjęcie na etapie produkcji węgla odpowiednich
przedsięwzięć, zapewniających wytwarzanie produktu o ściśle określonych,
założonych z góry parametrach jakościowych. Tak postawione zadanie
wymaga jednak pełnej informacji o bieżącym stanie pracy urządzeń,
śledzenia ważnych dla procesu produkcyjnego parametrów jakościowych
i ilościowych, lokalizacji i przyczynie ewentualnej awarii w celu
podjęcia natychmiastowych działań minimalizujących koszty
zatrzymania czy nieprawidłowej pracy ciągu technologicznego. Pełna
kontrola nad procesem produkcyjnym pozwala więc na ewentualne
zapobieganie lub podjęcie niezbędnych działań korygujących, które
są odpowiedzą na pojawiające się w trakcie procesu produkcyjnego
zakłócenia na poziomie technicznym i technologicznym.
POSSIBILITY TO MAKE ENERGETIC COAL BLEND PRODUCTION AS AN EXAMPLE
OF EXISTING INSTALLATION
Key words: Energy blends, automation system, steering
Necessity of adjustment to increasing coal customers needs, in scope
of quality and assortment, connected with strict proclamation in
accordance to emission to the environment bad substances and need to
achieve a high position in energy transformation, obligate to take
some special move in coal production in scope of technical and
organizational, what assure manufacturing product with known quality
parameters.
To provide such a production we need some information about current
devices work, we have to follow the quality and quantity parameters,
we need to know where the eventual failure would show up - in case of
reduction cost of tie-up or incorrect technological process.
The complex control allows to coordinate and react against appearing
during the technological process failure circumstances.
- Andrzej KOŁACZ
ROLA KOKSOWNI PRZYJAŹŃ SP. Z O.O. W TWORZENIU KONCERNU WĘGLOWO -
KOKSOWEGO
Słowa kluczowe: węgiel koksowy typu 35, skorelowana polityka
inwestycyjna, Koncern Węglowo - Koksowy
Na światowych rynkach, od mniej więcej roku, utrzymuje się
niespotykana koniunktura na koks i wyroby stalowe, głównie wywołana
pobudzeniem rynku wewnętrznego w Chinach. Znajduje to
odzwierciedlenie w wynikach finansowych polskich producentów koksu,
dotychczas w większości borykających się z trudnościami. Obecnie
koksownie planują inwestycje rozwojowe (zwiększające moce wytwórcze)
a nie tylko odtworzeniowe.
Powyższe plany inwestycyjne - w warunkach funkcjonowania jedynego
polskiego producenta węgla koksowego typu 35 - Jastrzębskiej Spółki
Węglowej S.A., wskazują na duże prawdopodobieństwo wystąpienia w
przyszłości niedoboru węgla koksowego typu 35. Taka sytuacja
oznaczać może zagrożenie bezpieczeństwa surowcowego Polski w
zakresie tego typu węgla. W związku z powyższym, niezmiernie
istotne jest skorelowanie polityki inwestycyjnej w koksownictwie z
polityką inwestycyjną w górnictwie węgla koksowego.
Optymalnym kierunkiem działań w polskim koksownictwie i górnictwie
węgla koksowego będzie utworzenie Koncernu Węglowo-Koksowego.
Oprócz koordynacji przedsięwzięć inwestycyjnych w koksowniach i
kopalniach, sprzedawane produkty (koks i węglopochodne)
charakteryzować się będą wyższą wartością dodaną od
sprzedawanego węgla koksowego - co jest korzystne z punktu widzenia
gospodarki narodowej.
Sprywatyzowana z dniem 1 stycznia 2004 r. Koksownia Przyjaźń Sp. z
o. o. w Dąbrowie Górniczej, finalizująca procesy restrukturyzacyjne
i oddłużeniowe, będzie istotnym ogniwem przyszłego Koncernu Węglowo
- Koksowego.
THE ROLE OF KOKSOWNIA PRZYJAŹŃ SP. Z O.O.
IN FORMATION OF THE COAL-AND-COKE CONCERN
Key words: coking coal type 35, combined investment policy,
Coal-and-Coke Concern
For about a year, there has continued an extraordinary boom on the
world markets in the field of coke and steel products, mainly caused
by the quick development of internal Chinese market. This has strong
influence on the economic situation of Polish coke producers, that
mainly have wrestled with many difficulties so far. At present, the
coking plants plan investments aiming at development (increasing
production capacitiy), not only at regeneration.
The above mentioned investment plans - with the sole producer of
coking coal type 35 - which is Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. -
make future shortage of coking coal type 35 possible. Such situation
may cause a threat to Poland's safety in the field of raw materials
and especially coking coal type 35. In this connection, it is
extremely important to combine the investment policies both in
cokemaking and coking coal industry.
The formation of Coal-and-Coke Concern shall be an optimal direction
for Polish cokemaking and coking coal extraction industry.
Apart from co-ordination of investment undertakings in coking plants
and coal mines, the sold products shall be characterized by higher
added value than in the case of sold coking coal - what is profitable
for national economy.
Koksownia Przyjaźń Sp. z o. o. in Dąbrowa Górnicza, which was
privatized on January 1st, 2004, is finalizing the processes of
restructuring and debts clearing. The plant shall constitute an
important link of the future Coal-and-Coke Concern.
- Andrzej KROWIAK
ANALIZA PORÓWNAWCZA WYBRANYCH RELACJI EKONOMICZNYCH GÓRNICTWA I
ENERGETYKI W POLSCE W LATACH 1994 - 2002
Słowa kluczowe: ekonomika, górnictwo, energetyka, przedsiębiorstwo,
porównanie, ocena.
W artykule dokonano porównania wybranych relacji ekonomicznych sektorów
górnictwo węgla kamiennego i brunatnego; wydobywanie torfu oraz
wytwarzania i zaopatrzenia w energie elektryczną, gaz, parę wodną i
gorącą wodę. W szczególności badano relacje: zyskowności, udziału
kosztów w przychodach, udziału inwestycji w przychodach oraz zmian
wydajności pracy.
COMPARATIVE ANALYSE OF CHOSEN ECONOMIC RELATIONS IN MINING INDUSTRY
AND ENERGETIC OF POLAND IN 1994 - 2002 YEARS
Key words: economy, mining industry, energetics, enterprise,
comparison, evaluation
Since many years, in mining environments there is an exchange of
opinion about low economic efficiency of mining industry in
transformation period in context of very good condition of energetic.
Author of article, on base of Statistic Office's data, decided check
and verifies this argument. Basing on spectral distribution use by
GUS, performed comparison of chosen economic rates of two sectors:
hard coal and lignite mining industry; peat mining (called "mining"
in this article) and fabrication and provisions to electric power, gas,
hot water and steam (called "energetic").
It research especially economic rates from 1994 to 2002: profitable,
participation of investment in income, participation of cost presents
in income and changes of work capacity.
Hard coal and lignite are raw materials for energetic, but its price
has fundamental influence on sector yield. Hard coal is sold in three
directions: professional energetic, internal market and export. Price
rates, especially 2 last direction has great influence on sector yield.
Additionally coke coal is sold to cocking plants.
Analyses show that mining sector almost all the period has very bad
economic rates - main cause is hard coal mining industry. Energetic
sector has better economic rates, but not too good (especially from
1998). Gained results, according to author, show that economic rates
are caused by wrong economic and macroeconomic policy of Government.
- Jan KURP, Joanna STRZELEC - ŁOBODZIŃSKA, Alojzy DEBUDAJ
MIEJSCE I ROLA POŁUDNIOWEGO KONCERNU ENERGETYCZNEGO S.A. W KRAJOWYM
SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM
Słowa kluczowe: Południowy Koncern Energetyczny, krajowy system
elektroenergetyczny, wytwarzanie energii
Południowy Koncern Energetyczny S.A. w Katowicach, do niedawna największy
z podmiotów funkcjonujących na polskim rynku wytwórców energii
elektrycznej i ciepła, w obecnym kształcie organizacyjnym
funkcjonuje już od niespełna czterech lat.
Świadomość roli, jaką odgrywa w krajowym systemie
elektroenergetycznym w okresie głębokich przeobrażeń
restrukturyzacyjnych, jakie zachodzą w całości polskiej gospodarki,
nakazuje mu wzięcie na siebie ciężaru poszukiwania modelu
funkcjonowania energetyki w Polsce, uwzględniającego zapewnienie
bezpieczeństwa energetycznego kraju z jednej strony, z drugiej zaś
wypracowanie takich kierunków prywatyzacji energetyki, które będą
sprzyjać jej dynamicznemu rozwojowi w perspektywie, co najmniej
najbliższych kilkudziesięciu lat.
Pełna realizacja strategii Południowego Koncernu Energetycznego,
przewidującej powstanie na bazie PKE S.A. nowoczesnego,
skonsolidowanego pionowo, podmiotu multienergetycznego, skupiającego
w ramach jednej struktury zakłady sektora paliwowego, wytwarzanie
energii oraz jej zbyt, a także całość towarzyszącego jej zaplecza
przesyłu ciepła, remontów i kompleksu zagadnień z grupy multi -
utility, da gwarancję, że PKE na europejskim rynku zdobędzie właściwą
pozycję w gronie innych podmiotów.
THE POSITION AND ROLE OF THE POŁUDNIOWY KONCERN ENERGETYCZNY S.A.
ON DOMESTIC POWER GENERATION SYSTEM
Key words: Południowy Koncern Energetyczny, domestic power,
generation system, power generation
Południowy Koncern Energetyczny S.A. in Katowice, until recently the
biggest entity functioning on Polish power industry electrical and
heat market, has been functioning in the existing organizational shape
for less than four years.
Awareness of the role, which it is playing in the domestic power
generation system, in a time of deep restructuring transformation that
are taking place in Polish economy, fell upon it the weight of
responsibility for looking of power industry functioning model in
Poland, providing safety of power supply from one side, and
development of such directions of power industry privatisation from
another side, which would facilitate its dynamic development in
prospect of minimum the next a few dozen of years.
The complete realization of Południowy Koncern Energetyczny S.A.
strategy, predicting rise on PKE S.A. basis modern, consolidated
vertically multi-energetic entity, concentrating in the frame of one
structure fuel supplying companies, power generation, sale and also
the whole accompanying its heat distribution, maintenance and complex
issue from multi-utility group gives guarantee, that PKE on European
market will win a right position in group of other entities.
- Mieczysław KWIATKOWSKI, Zbigniew PACEK, Marek WAWRZYSZCZUK
IDENTYFIKACJA WPŁYWU REGULACJI EKOLOGICZNYCH
NA KRAJOWY PODSEKTOR WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W PLANOWANIU
ROZWOJU SIECI PRZESYŁOWEJ
Słowa kluczowe: Unia Europejska, elektroenergetyka, ochrona środowiska,
emisja zanieczyszczeń, standardy
Jednym z podstawowych uwarunkowań rozwoju Krajowej Sieci Przesyłowej
(KSP) w długim okresie czasowym jest rozwój strony podażowej
energii elektrycznej. Rozwój ten jest obarczony dużą niepewnością
zarówno w zakresie dużych, jak i małych źródeł wytwarzania.
Najistotniejszym czynnikiem determinującym rozwój dużych źródeł
wytwarzania, poza rozwojem zapotrzebowania na energię elektryczną, są
regulacje ekologiczne oraz sposób ich implementacji w krajowym
sektorze elektroenergetycznym (KSE).
Niniejszy referat prezentuje, dla najbardziej prawdopodobnych
scenariuszy implementacji wspomnianych regulacji, zmiany struktury
paliw wykorzystywanych do produkcji energiielektrycznej. Przedstawiono
również propozycje powiązania efektów wynikających z regulacji
ekologicznych z długoterminowym rozwojem KSP.
IDENTIFICATION OF ENVIRONMENTAL REGULATION IMPACT ON NATIONAL
ELECTRICITY GENERATION SUBSECTOR IN TRANSMISSION GRID LONG-TERM
PLANNING
Key words: European Union, power sector, environmental protection,
pollutant emission, standards
One of key issues of National Transmission Grid development in long
time horizon is an expansion of the electricity supply side. That
expansion is burdened with a great uncertainty, both in the scope of
big, and as well as small generating sources.
The most important factor determining the development of big
generating sources, apart of an electricity demand growth, are
environmental regulations and their implementation in the Polish power
sector.
Presented paper shows long-term consequences of current domestic
environmental regulations on fuels consumption for selected scenarios
of mentioned regulation implementation. The possibilities of worked
out scenarios connection with the National Transmission Grid
development is also discussed.
- Elżbieta LOREK
OCENA DOSTOSOWANIA POLSKIEGO SEKTORA ELEKTROENERGETYCZNEGO DO
FUNKCJONOWANIA NA RYNKU EUROPEJSKIM
Słowa kluczowe: rynek energii, integracja europejska, prawo
energetyczne, ochrona środowiska
W artykule podjęto próbę identyfikacji podstawowych problemów w
pierwszym okresie praktycznego wdrażania nowych instrumentów w
przedsiębiorstwach sektora elektroenergetycznego. Zwrócono szczególną
uwagę na problematykę praktycznego stosowania dyrektyw UE w obszarze
elektroenergetyki, zwłaszcza tych wpływających na poprawę jakości
środowiska. Omówiono perspektywy rozwoju polskiego sektora
elektroenergetycznego w aspekcie wprowadzanych do gospodarki nowych
instrumentów i mechanizmów ekonomicznych, jak również zasad, celów
zapisanych w polityce ekologicznej i energetycznej państwa. Oceniono
praktyczne efekty dostosowywania się polskich przedsiębiorstw
elektroenergetycznych do wymogów stawianych przez prawodawstwo
unijne. Zaprezentowano szanse i zagrożenia dostosowania się do wymogów
UE przedsiębiorstw sektora elektroenergetycznego na przykładzie Południowego
Koncernu Energetycznego S.A..
EVALUATION OF POLISH POWER SECTOR ADAPTATION TO EUROPEAN MARKET
Key words: power market, European integration, energetic law,
environmental protection
Identification trial of power sector enterprises basic problems during
first period of new instruments implementation has been taken in the
article. Special attention has been turned on practical implementation
of EU directives (especially those with environmental quality
influence) by polish power sector. Perspectives of polish power sector
development depending on new tools and economic mechanisms introduced
to economies and polish ecological and energetic policy rules and
targets have been presented. Practical effects of polish power
industry enterprises adaptation to European law requirements have been
judged. Chances and threats connected with adaptation to European
requirements of power industry enterprises on case South Power Concern
have been presented.
- Urszula LORENZ
ROSYJSKI WĘGIEL ENERGETYCZNY NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
Słowa kluczowe: węgiel kamienny energetyczny, Rosja, eksport węgla,
rynki międzynarodowe
W artykule przedstawiono podstawowe informacje o górnictwie węgla
kamiennego w Rosji, podano także dane o zasobach węgla, produkcji i
eksporcie. W wyniku restrukturyzacji przemysłu węglowego,
prowadzonej przy finansowym wsparciu Banku Światowego, zlikwidowano
nierentowne kopalnie, a pozostałe sprywatyzowano. Polityka władz
rosyjskich nakierowana jest na zmniejszenie zużycia ropy i gazu w
energetyce i zachęcenie krajowych wytwórców energii do spalania węgla.
Niezwykle korzystna koniunktura na węgiel na świecie sprzyja zwiększaniu
eksportu. Pozycja Rosji w eksporcie węgla umacnia się, gdyż
eksporterzy znacząco poprawili jakość węgla oraz terminowość
dostaw, oferując przy tym korzystniejsze ceny niż tradycyjni
dostawcy na rynki europejskie (jak RPA czy Kolumbia). Rośnie też
rola Rosji jako dostawcy na rynki azjatyckie (głównie do Japonii). W
przyszłości jednak ilość węgla rosyjskiego w eksporcie może się
jednak zmniejszyć ze względu na spodziewany znaczny wzrost
zapotrzebowania na rynku krajowym. Kluczowym zagadnieniem dla rozwoju
górnictwa w Rosji, a zwłaszcza potencjału eksportowego jest poprawa
infrastruktury transportowej, zarówno jak chodzi o rozwój transportu
kolejowego, jak i rozbudowę portów morskich.
RUSSIAN STEAM COAL ON INTERNATIONAL MARKETS
Key words: hard steam coal, Russia, coal export, international
markets
Paper presents basic information on hard coal mining in Russia, with
the data on coal reserves, production and export. As a result of coal
mining restructuring, unprofitable mines were closed and the rest were
privatised, with financial support of World Bank. Russian government
policy is aimed at decreasing of oil and gas consumption in power
sector and to encourage the domestic generators to burn the coal.
Unusually beneficial conditions for coal in the world favour the
export increase. Russia's position in coal export strengthens because
the exporters have significantly improved the coal quality and deliver
the coal on time, offering better prices then traditional suppliers of
coal to the European market (like South Africa and Colombia). Russia's
role as a coal supplier to the Asian market (esp. to Japan) also grows.
However, the volume of Russian export coal can be lesser in the future
because of the projected increase in domestic demand. The key problem
of Russian coal mining development, especially its export potential,
is transport infrastructure improvement, both railways and sea ports.
- Zygmunt MACIEJEWSKI
STRATY ENERGII W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM
Słowa kluczowe: system elektroenergetyczny, energia elektryczna,
straty energii elektrycznej, straty w sieci i różnica bilansowa
W pracy dokonano analizy strat energii elektrycznej i różnic
bilansowych w krajowym systemie elektroenergetycznym. Określono
wielkość strat technicznych w sieci 400 i 220 kV oraz w sieci 110 kV.
Oszacowano różnice bilansowe w sieciach średnich i niskich napięć.
Zaproponowano sposoby ograniczenia strat i różnic bilansowych.
LOSSES OF ELECTRICITY AT THE POWER SYSTEM OF POLAND
Key words: power system, electricity, losses of electricity,
distribution losses and statistical difference
The analysis is done in the paper of losses of electricity and
statistical difference in the power system of Poland. Magnitudes of
technical losses of electricity at the grid 400, 220 and 110 kV are
definited. Statistical differences are estimated at the grid of
medium-voltage and low-voltage. Some methods of limitation of
distribution losses and statistical differences are proposed.
- Jacek MALKO
ENERGETYKA ROZPROSZONA - UWARUNKOWANIA I PERSPEKTYWY
Słowa kluczowe: energetyka rozproszona, uwarunkowania, wyzwania,
perspektywy
Przedstawiono perspektywy rozwoju rozproszonych systemów
energetycznych (łącznie z technologiami wykorzystującymi zasoby
odnawialne) jako nieodzownego elementu kształtowania europejskiej
strategii rozwoju zrównoważonego i warunku rozpowszechnienia na
wielką skalę czystych technologii wytwórczych - kogeneracji, ogniw
paliwowych i skutecznych technik zarządzania popytem. Szczególnie ważne
są działania w obszarze pełnej integracji zasobów rozproszonych w
istniejących strukturach przesyłu i dystrybucji oraz przekształcenie
tradycyjnych sieci elektroenergetycznych w interaktywne struktury usługowe.
DISTRIBUTED ENERGY SYSTEMSCONSTRAINTS AND PROSPECTS
Key words: distributed energy resources, constraints, challenges,
prospects.
The expansion of distributed energy resources - DER (including
renewable electricity generation technologies - RES) is essential to
achieving the EU strategy for sustainable development of clean
technologies as CHP, fuel cells and effective DSM techniques. Two
actions are especially important: full and effective integration of
DER in transmission and distribution networks and triggering the
traditional electric grid into a interactive service network.
- Anna MARZEC
ŚWIATOWE PROGNOZY PRODUKCJI ENERGII, BEZPIECZEŃSTWO
ENERGETYCZNE UE A POLSKIE GÓRNICTWO WĘGLOWE
Słowa kluczowe: prognoza 2025, światowa produkcja energii,
paliwa kopalne, udział węgla, import węgla w UE, terroryzm morski,
bezpieczeństwo energetyczne UE
Przedstawiono do 2025 roku prognozy światowego zapotrzebowania na
energię oraz zużycia surowców energetycznych do produkcji wzrastającej
ilości energii. Nieuchronny wydaje się wysoki udział paliw
kopalnych (~87 %) w światowej produkcji energii, w tym przewidywany
udział węgla około 20-22 %. Nieuchronna staje się także konieczność
wydzielania dwutlenku węgla ze spalin oraz jego deponowania pod ziemią.
Ewentualny rozwój produkcji energii z wodoru, a przede wszystkim -
technologii jego użytkowania na masową skalę, wymaga kilku dziesiątków
lat i nie może zapobiec wzrostowi produkcji energii z paliw kopalnych
w prognozowanym okresie.
Unia Europejska (stan UE przed rozszerzeniem w maju 2004) importuje
niemal trzykrotnie więcej węgla kamiennego (220 mln Mg/rok) niż
sama wydobywa (85 mln Mg/rok). Zdecydowana większość tego importu
pochodzi z odległych obszarów i dokonuje się drogą morską. Zarówno
wątpliwa w przyszłości stabilność międzynarodowych rynków -
naftowego i węglowego, jak i wypadki terroryzmu morskiego przemawiają
za tym, iż bezpieczeństwo energetyczne Unii jest iluzją. Bezpieczeństwo
to mogłoby ulec poprawie, gdyby w UE zastąpiono zamorski węgiel
importowany, węglem z Polski.
FUTURE WORLD ENERGY PRODUCTION - ENERGY SAFETY OF THE EUROPEAN
UNION - COAL MINING IN POLAND
Key words: 2025 energy prognosis, future energy demand, fossil
fuels share, coal share, EU coal import, marine terrorism, EU energy
safety
The International Energy Outlook (by Energy Information Administration,
Washington D.C., 2003) shows continuing significant growth of
worldwide energy demand, at least by 2025. High contribution of the
fossil fuels (~ 87%) in energy production seems to be inevitable. Coal
will represent 22-23 % share in the energy production. The separation
of carbon dioxide from flue gases and its underground sequestration is
essential for the present and near future energy system. According to
the Hydrogen Economy Report (by the National Research Council,
Washington D.C., 2004), new hydrogen-based technologies will require a
transition period of several decades during which the old and new
energy system must operate simultaneously. Therefore, a wide usage of
coal cannot be excluded, at least by 2025.
The import of coal (220x106 t/y) in the European Union is almost
3-fold higher compared with the Union own coal mining production (data
of 2001). Majority of the import is derived from distant world regions
via marine transport. The energy safety of EU seems to be questionable
because of a future instability of the international coal (as well as
petroleum) market and of marine terrorism activities. The
circumstances in question indicate, an increase of coal production in
Poland and its usage within the European Union (in place of the
imported coal) would significantly contribute to the energy safety of
the EU.
- Alicja ULIASZ-BOCHEŃCZYK, Maciej MAZURKIEWICZ, Eugeniusz
MOKRZYCKI, Zbigniew PIOTROWSKI
UTYLIZACJA DITLENKU WĘGLA POPRZEZ MINERALNĄ KARBONATYZACJĘ
Słowa kluczowe: oddzielanie CO2, wychwytywanie CO2, sekwestracja
CO2, mineralna karbonatyzacja
Jednym z najważniejszych zagadnień związanych z szeroko pojętą
ochroną środowiska jest ograniczenie emisji CO2. Zobowiązanie
zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych nakłada na Polskę protokół
z Kyoto. Sekwestracja (działania związane z ograniczeniem emisji
CO2) wymaga najpierw oddzielenia CO2 ze strumienia gazów odlotowych (SEPARATION)
i jego wychwytu (CAPTURE). Jedną z możliwości sekwestracji CO2 jest
mineralna karbonatyzacja. Mineralna karbonatyzacja polega na reakcji
dwutlenku węgla z minerałami takimi jak np.: oliwin, serpentyn lub
odpadami takimi jak np.: popioły lotne. W wyniku mineralnej
karbonatyzacji dwutlenek węgla jest trwale wiązany.
W artykule zostały krótko omówione metody oddzielania i wychwytu
CO2 oraz rodzaje mineralnej karbonatyzacji.
CARBON DIOXIDE UTILIZATION BY MINERAL CARBONATION
Key words: CO2 capture, CO2 separation, CO2 sequestration, mineral
carbonation
The limitation of carbon dioxide emission is one of the most important
problems connected with broadly understood environmental protection.
The Kyoto Protocol obligates countries to decrease the emission of
greenhouse gases of about 5% below the emission level in 1990 year, in
period from 2008 to 2012.
Sequestration (activities connected with limitation of CO2 emission)
requires, first of all, CO2 capture and separation from the flue gas.
Mineral carbonation is one of the possibilities of CO2 sequestration.
Mineral carbonation consists in CO2 reaction with minerals (e.g.
oliwine or serpentynite) or wastes (e.g. fly ashes). Carbon dioxide is
stable bonded as a result of the mineral carbonation process.
Carbon dioxide separation and capture methods, as well as types of
mineral carbonation are presented in this article.
- Tomasz MIROWSKI, Grzegorz WIELGOSZ
WYKORZYSTANIE WĘGLA I BIOMASY W ELEKTROWNI STALOWA WOLA S.A.
Słowa kluczowe: energia odnawialna, biomasa, współspalanie węgla
i biomasy
W artykule przedstawiono uwarunkowania prawne dotyczące możliwości
wykorzystania biomasy w energetyce zawodowej, krótką charakterystykę
biomasy jako paliwa oraz wyniki przeprowadzonych prób współspalania
biomasy z węglem w Elektrowni Stalowa Wola S.A.
UTILISATION OF COAL AND BIOMASS IN ELECTRIC POWER PLANT
"STALOWA WOLA" JOIN STOCK COMPANY
Key words: renewable energy, biomass, co-combustion of coal with
biomass
The article (paper) presents general outline of legislation in aspect
conditions of biomass utilization in power industry, short
characteristic of biomass such, and results of the co-combustion of
biomass and coal in the Electric Power Plant "Stalowa Wola".
- Eugeniusz MOKRZYCKI, Adam SZURLEJ, Artur SKOCZEK
ENERGETYKA WODNA JAKO PODSTAWOWE ODNAWIALNE ŹRÓDŁO ENERGII
ELEKTRYCZNEJ
Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, energia wody,
energetyka wodna, małe elektrownie wodne
Przedstawiono podstawowe informacje dotyczące produkcji i zużycia
zasobów energii pierwotnej i odnawialnej na świecie i w Polsce.
Szczególną uwagę zwrócono na energetykę wodną, jako jedną z
odnawialnych źródeł energii, która wytwarza ponad 17% ogółu
energii elektrycznej świata. Podkreślono rolę energetyki wodnej w
sektorze wytwarzania energii elektrycznej w wybranych krajach świata.
Scharakteryzowano stan i perspektywy krajowej energetyki wodnej,
zwracając uwagę na bariery dalszego jej rozwoju. Omówiono również
wpływ energetyki wodnej na środowisko przyrodnicze,
HYDROELECTRICITY AS THE BASIC RENEWABLE SOURCE OF ELECTRICITY
Key words: renewable energy sources, hydroenergy, hydropower
industry, small hydropower
The article presents the basic information concerning primary and
renewable energy generation and consumption in the world and in Poland.
It also shows the role of hydropower industry as the renewable energy
source generating above 17% of total global electricity. The paper
also deals with the role of hydropower industry in power generating
sector in selected countries of the world. Furthermore, it
characterises the present situation and the perspectives of hydropower
industry in Poland, taking into account the development barriers.
Moreover, the paper shows the influence of hydropower industry on the
environment.
- Alicja ULIASZ-BOCHEŃCZYK, Eugeniusz MOKRZYCKI
MOŻLIWOŚCI OGRANICZENIA EMISJI CO2 W PRZEMYŚLE CEMENTOWYM
Słowa kluczowe: przemysł cementowy, emisja CO2, ograniczenie
emisji
Przemysł cementowy jest jednym z największych emitentów dwutlenku węgla,
gdzie emisja wynosi około 5% światowej emisji tego gazu. W związku
z tym przemysł ten stara się ograniczyć emisję dwutlenku węgla
poprzez m.in.: poprawę (udoskonalenie) procesów produkcyjnych,
modernizację cementowni w celu redukcji zużycia energii
elektrycznej, "waloryzację" odpadów w procesach
produkcyjnych oraz optymalizację składu cementu. Zagadnienia te
stanowią treść artykułu.
THE POSSIBILITIES OF LIMITATION OF CO2 EMISSION FROM THE CEMENT
INDUSTRY
Key words: cement industry, CO2 emission, limitation of CO2
emission
The cement industry is one of the largest sources of CO2 emission. CO2
emission from the cement industry is approximately 5% of global
manmade emission.
As a result of above mentioned data, the cement industry aims at
reduction of CO2 emission by: improving productions process, "valorising"
wastes in the production process, optimising the composition of
cement, improved products.
This paper deals with above mentioned problems.
- Roman NEY
EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTANIA ENERGII WAŻNYM ZADANIEM POLITYKI
ENERGETYCZNEJ
Słowa kluczowe: efektywność energetyczna, polityka energetyczna
Na tle sytuacji energetycznej w świecie przedstawiono problemy związane
z koniecznością zwiększenia efektywności energetycznej ze
specjalnym uwzględnieniem energetyki polskiej. W Polsce pomimo wyraźnego
postępu w efektywności wykorzystania energii w dalszym ciągu są
jeszcze znaczne rezerwy energii, która może być wykorzystana. W tym
celu należy ograniczyć energochłonność PKB i zwiększyć
produktywność energii. Zwiększenie efektywności wykorzystania
energii jest ważnym zadaniem polityki energetycznej, które wynika z
konieczności zrównoważonego rozwoju.
EFFECTIVENESS OF ENERGY UTILISATION AS AN IMPORTANT TASK OF ENERGY
POLICY
Key words: energy efficiency, energy policy
Against the background of the status of energy in the world, the
problems related to the necessity of energy efficiency improvement
have been presented with the special consideration taken to Polish
power sector. Despite distinct progress in effective energy
utilisation in Poland, significant reserves of energy to be utilised
still exist. For that purpose it is necessary to reduce GDP's
energy-consumption and to increase energy productivity. Improvement of
energy efficiency is an important task of energy policy, resulting
from sustainable development necessity.
- Bogusław OCHAB, Henryk KALIŚ
OPTYMALIZACJA KOSZTÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ZAKŁADACH GÓRNICZO -
HUTNICZYCH BOLESŁAW S.A. W BUKOWNIE
Słowa kluczowe: rudy cynkowo - ołowiowe, wzbogacanie rud, zużycie
energii, koszty energii
Zakłady Górniczo-Hutnicze Bolesław S.A. są Spółką Akcyjną
Skarbu Państwa, której przedmiotem działania jest wydobywanie rud
cynkowo-ołowiowych, ich przerób na koncentraty oraz produkcja cynku
elektrolitycznego. Ponieważ udział kosztów ponoszonych na energię
elektryczną w kosztach ogólnozakładowych, znacznie przekracza 20%,
ograniczenie zarówno jej zużycia, jak i kosztów zakupu stało się
w ZGH Bolesław S.A. celem priorytetowym. Realizując założony cel
podjęto szereg działań o charakterze technicznym, ekonomicznym i
organizacyjnym.
Działania techniczne polegały na zabudowie maszyn i urządzeń o zwiększonej
w stosunku do stosowanych wcześniej sprawności i wydajności takich
jak pompy głównego odwodnienia i sprężarki, oraz modernizacji ciągów
technologicznych które miały bezpośredni wpływ na zużycie energii
elektrycznej.
W ramach działań ekonomicznych odstąpiono od zakupów energii na
zasadach taryfowych, i wykorzystując posiadane uprawnienia do sieci
przesyłowej zastąpiono dotychczasową Umowę sprzedaży energii
elektrycznej, Umową przesyłową w wersji dla odbiorców
uprawnionych. Uzyskano w ten sposób możliwość zakupu energii
elektrycznej w oparciu o kontrakty rynkowe zawierane z oferującymi
najlepsze warunki partnerami handlowymi.
Niezależnie od powyższych działań, w zakresie organizacyjnym powołano
samodzielne stanowisko Pełnomocnika Zarządcy ds. Zarządzania Energią
Elektryczną nadając mu rangę Kierownika Działu. Utworzono również,
podległy Pełnomocnikowi zespół pracowników realizujący wspólnie
z nim zadania wynikające z uczestnictwa w rynku energii elektrycznej.
Przeprowadzone przez kilka ostatnich lat przedsięwzięcia dały
wymierne efekty w postaci rocznego zmniejszenia zużycia energii
elektrycznej o około 100 000 MW·h oraz ograniczenia kosztów
jej zakupu, odniesionych do cen taryfowych, o 4 mln zł w 2003 r. i 7
mln zł w 2004 r.
W wyniku ich realizacji oraz wielomilionowych inwestycji, Zakłady Górniczo-Hutnicze
Bolesław S.A. stały się przedsiębiorstwem dorównującym poziomem
techniczno-technologicznym i organizacyjnym europejskim standardom, w
pełni przygotowanym do konkurowania na światowym rynku metali nieżelaznych.
OPTIMIZATION OF ELECTRIC ENERGY COSTS AT
ZGH BOLESLAW IN BUKOWNO
Key words: zinc and lead ores, processing ores, consumption energy,
energy costs
Zakłady Górniczo-Hutnicze Bolesław S.A. is a State Treasury company
mining zinc and lead ores, processing them into concentrates and
producing electrolytic zinc. Since energy costs exceed 20% of overhead
costs, the limitation of energy consumption and its purchase costs
became a priority objective for ZGH Bolesław S.A. A number of
activities in technical, economical, and organizational fields have
been undertaken in order to perform this objective.
Technical activities have consisted of installation of machines and
equipment of higher (in relation to older ones) efficiency and
capacity; like, for instance, the replacement of main dewatering pumps,
air compressors, the modernization of technological lines directly
interfered in energy consumption.
In the range of economical activities, purchase of energy on tariff
payments was abandoned, and Purchase Contract for Electric Energy was
changed into the Energy Transfer Contract in accordance with received
permissions. Thus, a possibility of electric energy purchase was
created on the basis of market contracts, signed with partners
submitting the best offers. Independently from teh activities
mentioned above, in the organizational field, an independent position
of Board Proxy for Electric Energy Managing was created, holding the
rank of Department Manager. Personnel responsible for carrying out
tasks connected with participation in electric energy market was
created and has acted under his leadership.
The activities performed during last several years has resulted in the
decrease of energy consumption by about 100 000 MW·h annually
and the reduction of energy costs, in relation to tariff energy costs,
by 4 million in 2003 and 7 million in 2004. As an outcome of these
activities, and due to projects estimated at millions zlotys, Zakłady
Górniczo - Hutnicze Bolesław S.A. has become an enterprise meeting
technical, technological and organizational European standards,
capable of competition in world's non-ferrous metal market.
- Tadeusz OLKUSKI
ANALIZA PRODUKCJI CIEPŁA SCENTRALIZOWANEGO W POLSCE
Słowa kluczowe: energia, ciepło, produkcja ciepła
W artykule przedstawiono produkcję ciepła scentralizowanego w Polsce
w latach 1999-2003. Przeanalizowano jego rozkład w poszczególnych
województwach oraz zmiany, jakie zaszły w kolejnych latach badanego
okresu. Podano wielkość ciepła przypadającą na km2 powierzchni
województw oraz na mieszkańca.
ANALYSIS OF CENTRALISED HEAT PRODUCTION IN POLAND
Key words: energy, heat, heat production
This article presents centralised heat production in Poland in the
years 1999 - 2003. Its distribution on separate provinces has been
analysed and the changes that occurred in particular years of
investigated period. The heat production per square km2 is given as
well as the heat production per capita.
- Urszula OZGA-BLASCHKE
MOŻLIWOŚCI ZABEZPIECZENIA DOSTAW WĘGLA KOKSOWEGO
DLA KRAJOWEGO PRZEMYSŁU KOKSOWNICZEGO
Słowa kluczowe: węgiel koksowy, koks, przemysł koksowniczy,
produkcja
W artykule zamieszczono krótką analizę sytuacji na światowym rynku
koksu metalurgicznego oraz przedstawiono potencjał produkcyjny
polskiego koksownictwa. Sprzyjająca koniunktura na międzynarodowym
rynku koksu stwarza możliwości utrzymania wysokiej pozycji Polski
jako głównego eksportera do krajów Europy Zachodniej, wymaga to
jednak ścisłego współdziałania producentów węgla koksowego i
koksu. Scharakteryzowano krajową bazę surowcową węgli koksowych
oraz omówiono prognozy produkcji węgla do 2010 roku. Przedstawiono
projekty inwestycyjne w górnictwie, których realizacja pozwoli na
zabezpieczenie potrzeb surowcowych krajowych koksowni.
POSSIBILITIES TO ASSURE THE COKING COAL DELIVERIES TO DOMESTIC
COKE-MAKING INDUSTRY
Key words: coking coal, coke, coke-making industry, production
Paper presents a brief analysis of world met-coke market and the
production potential of Polish coke engineering. Favourable conditions
on international coke market create the possibilities to keep the high
position of Poland as main coke exporter to the West European
countries. However, it requires (it calls for) accurate cooperation
both coking coal and coke producers. Domestic sources of coking coals
are characterized and coal production forecasts till 2010 are
discussed. Paper presents also the investment projects in coal mining
industry, realization of which will allow to assure the raw material
needs of domestic coking plants.
- Jan PIEKORZ
ROLA POLSKIEGO WĘGLA KAMIENNEGO WE WZMOCNIENIU BEZPIECZEŃSTWA
ENERGETYCZNEGO POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ
Słowa kluczowe: węgiel kamienny, bezpieczeństwo energetyczne
Polski, UE
Prognozy odnośnie pozycji węgla na światowym i europejskim rynku
wykazują, że zapotrzebowanie na to paliwo będzie wzrastało w
kolejnych dekadach dwudziestego pierwszego wieku. Polska gospodarka
zdominowana od lat przez węgiel nadal pozostanie pod jego wpływem.
Dominujący udział pozyskiwanych w kraju paliw stałych w strukturze
zużycia energii pierwotnej i energii elektrycznej zapewnia bezpieczeństwo
energetyczne kraju na wysokim i stabilnym poziomie. Z dostępnych
prognoz energetycznych wynika, że zapotrzebowanie na energię
pierwotną jak i energię elektryczną będzie do 2020 roku wzrastało
tak w Polsce jak i w Unii Europejskiej. Wzrostowi temu będzie
towarzyszył wzrost zapotrzebowania na nośniki energii, w tym węgiel
kamienny. Na konkurencyjność polskiego węgla kamiennego na
krajowym, europejskim i światowym rynku wpływ będą miały tak
zmiany podażowo - popytowe, jak i efektywność ekonomiczna przedsiębiorstw
górniczych. Realizacja zadań zapisanych w przyjętym przez Radę
Ministrów programie "Restrukturyzacja górnictwa węgla
kamiennego w latach 2004 - 2006 oraz strategia na lata 2007 -
2010" zapewnia osiągnięcie przez sektor węglowy efektywności,
a tym samym zdolność do zaspokojenia krajowych potrzeb na węgiel z
możliwością rentownego eksportu nadwyżek produkcji. Warunkiem
skutecznej realizacji Programu jest jednak notyfikowanie przez Komisję
Europejską pomocy publicznej dla przedsiębiorstw górniczych, co
wynika z Rozporządzenia Rady UE Nr 1407/2002 z dnia 23 lipca 2002
roku. Z wnioskiem o notyfikację pomocy publicznej wystąpiła Polska,
przedstawiając Komisji Europejskiej dokument "Plan dostępu do
zasobów węgla kamiennego w latach 2004 - 2006 oraz plan zamknięcia
kopalń w latach 2004 - 2007." Notyfikowanie przez Komisję
Europejską pomocy publicznej dla przedsiębiorstw górniczych oraz
realizacja Programu Restrukturyzacji wzmocni bezpieczeństwo
energetyczne Polski i krajów Unii Europejskiej.
THE ROLE OF POLISH HARD COAL IN ENHANCING ENERGY SECURITY OF POLAND
AND THE EUROPEAN UNION
Key words: hard coal, energy security of Poland, EU
Forecasts of coal position on world and European markets show that the
demand on this fuel will be rising during the following decades of
21st century. Polish economy which has been dominated by coal will
still be under its influence. Predominant position of local solid fuel
in use structure of primary energy and electric energy assures high
and stable level of energy security of the country. Due to available
energy forecasts the primary and electric energy demand will be rising
both in Poland and European Union till 2020. This rise will be
accompanied by increased demand on energy carrier including hard coal.
Polish accession to European Union results in treatment of Polish coal
as EU domestic source of energy.
Competitiveness of Polish hard coal on domestic, European and world
markets will be influenced by demand-supply changes and economic
effectiveness of mining companies. Realization of task of
"2004-2006 Hard Coal Mining Reform Program and 2007-2010 Strategy"
document adopted by Polish Government assures effectiveness of coal
sector and its ability to meet local demand on coal with possibility
of profitable export of surplus. However, the condition for effective
realization of Program is European Commission's notification of state
aid for mining companies in accordance with Council Regulation EC no
1407 of 23rd July 2002 on state aid to coal industry.
In August 2004 Polish Government applied to European Commission for
state aid notification submitting "The plan for accessing coal
reserves for years 2004-2006 and the closure plan for years
2004-2007" document.
Notification of state aid for mining companies by European Commission
and realization of The Reform Program will enhance energy security of
Poland and European Union.
- Stanisław RYCHLICKI, Jakub SIEMEK
KIERUNKI HANDLU WĘGLOWODORAMI W ŚWIECIE
Słowa kluczowe: handel gazem ziemnym, handel ropą naftową,
tendencje w handlu na świecie
W artykule przedstawiono aktualną i przyszłą sytuację w handlu
gazem ziemnym i ropą naftową w różnych regionach świata. Autorzy
wskazują na różnice pomiędzy producentami
i konsumentami gazu i ropy, które są związane z infrastrukturą
systemów naftowych. Zwracają oni także uwagę na specyficzną
sytuację, jaka istnieje w handlu gazem pomiędzy Rosją a Unią
Europejską.
OIL AND GAS TRADE TENDENCIES IN THE WORLD
Key words: gas trade, oil trade, trade tendency in the world
Actual and future tendencies in oil and gas trade in the different
region in the world are presented in the paper. The authors indicate
the differences between the producers and the consumers of oil and gas,
which are connected with the infrastructure of gas and oil systems.
They also pay attention to the special situation in gas trade between
Russia and European Union.
- Tadeusz SKOCZKOWSKI, Ryszard WNUK
POTENCJAŁ OSZCZĘDNOŚCI ENERGII W POLSCE
Słowa kluczowe: racjonalne użytkowanie energii, potencjał
efektywności energetycznej, wskaźniki efektywności energetycznej,
energochłonność gospodarki i jej sektorów, instrumenty wzrostu
efektywności energetycznej
Zwiększenie racjonalności produkcji, przesyłu i użytkowania
energii jest filarem zrównoważonej polityki energetycznej mającej
na celu zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjności
gospodarki oraz ochronę środowiska. Unia Europejska konsekwentnie
realizuje politykę zwiększania efektywności wykorzystania energii.
Przedstawiono podstawowe fakty makroekonomiczne i scharakteryzowano zużycie
energii wg nośników i sektorów w Polsce. Na podstawie wybranych
wskaźników przeprowadzono analizę trendów zmian energochłonności
gospodarki i jej sektorów. Podjęto próbę oszacowania potencjału
oszczędności energii w wybranych sektorach. Porównanie z innymi
krajami EU (była 15) wykazuje nadal istotny potencjał zwiększania
efektywności energetycznej gospodarki. Wzrost efektywności
gospodarowania surowcami i energią w Polsce napotyka szereg barier.
Analiza działania w Polsce instrumentów wzrostu efektywności
energetycznej wskazuje na całkowity brak lub częściowe
funkcjonowanie wielu mechanizmów stosowanych powszechnie w innych
krajach Unii Europejskiej. Proponuje się podjęcie w pierwszej
szeregu działań: legislacyjnych; sektorowych; finansowych;
informacyjnych i transferu know-how, szkoleń; ustanowienia schematów
dobrowolnych porozumień na rzecz zmniejszenia energochłonności,
itp. Celem powinno i może być stworzenie warunków prawnych,
organizacyjnych i technicznych dla wzrostu efektywności energetycznej
gospodarki polskiej w tempie 1% rocznie ponad naturalny trend wynikający
z rozwoju i restrukturyzacji gospodarki.
ENERGY EFFICIENCY POTENTIAL IN POLAND
Key words: rational use of energy, primary and final energy
consumption, energy efficiency potential, energy efficiency indicators,
primary and final energy intensities, unit consumption of energy,
instruments of energy efficiency growth
The paper analyses the energy consumption trends and the progress
achieved in energy efficiency and its potential in Poland at the level
of the whole economy and by sector. The relevant fundamental facts are
provided. The average growth of GDP per year amounted 4,29% during
1992-2002. The private consumption of households was steadily growing
over all the period 1992-2002 achieving of growth of 4,84%/year. In
industry recession was observed starting 2000. Total primary and final
energy consumption have got decreasing trends over 1996-2002. Since
1996, the final and primary energy intensities have decreased - 6,13%/year
and - 6,15%/year respectively. Taking into account the period since
1993 energy intensities have decreased - 5,84%/year and - 5,46%/year
respectively contrary to the previous period 1990-1993 when the final
energy intensity were increasing 1,75%/year and primary energy
intensity reached the same values in 1990 and 1993. Positive trends
are being observed in main economy sectors as industry and households.
The final energy consumption by sectors reflects the changes and
trends in national economy. Restructuring of industry affected the
energy consumption reduction, which was also accompanied by energy
saving measures in companies. The development of road transport and
services influenced of increase energy consumption of these sectors.
The households experienced the activities as thermo-modernisation,
improving efficiencies of heating systems and totally obtained of
almost 20% reduction of its energy consumption during 1995-2002.
Agriculture increased energy demand being generally more penetrated of
technologies and facilities improving cultivation and other relevant
processes. Comparison with West European Countries shows still
existing huge potential of energy efficiency improvements. The
existing barriers should be overcome by deployment of many instruments:
legislative, financial-economic, information and awareness campaign,
voluntary agreements.
- Stanisław STACHOWICZ
ROLA SAMODZIELNEJ KOPALNI - LUBELSKI WĘGIEL BOGDANKA S.A. W GÓRNICTWIE
WĘGLOWYM
Słowa kluczowe: górnictwo podziemne, węgiel kamienny, Lubelskie
Zagłębie Węglowe, kopalnia Bogdanka, restrukturyzacja, koncentracja
wydobycia, prywatyzacja.
W artykule scharakteryzowano zasoby kopalni Bogdanka, jedynej kopalni
Lubelskiego Zagłębia Węglowego, wielkość obecnej jej produkcji, a
także udział w rynku krajowym. Przedstawiono historię
"samodzielności organizacyjnej" kopalni. W dalszej części
artykułu przedstawiono osiągnięcia kopalni w zakresie
przeprowadzonej restrukturyzacji oraz uzyskanych efektów w postaci
osiągniętej wysokiej koncentracji wydobycia i wydajności pracy. Zwrócono
uwagę na dobrą i konstruktywną współpracę z otoczeniem w
zakresie ochrony środowiska, oraz na wdrożony w 2003 roku System
Zarządzania Środowiskowego. Omówiono także dotychczasowe działania
podjęte w zakresie prywatyzacji kopalni zakończone ich unieważnieniem.
ROLE OF THE INDEPENDENT MINE - LUBELSKI WĘGIEL BOGDANKA S.A. IN
THE MINING INDUSTRY IN POLAND
Key words: underground mining, hard coal, Lublin Coal basin,
Bogdanka Mine, restructuring, concentration of output, privatisation.
The article describes Bogdanka Mine, the only mine in the Lublin Coal
Basin, its resources of hard coal, production and its position at the
coal market in Poland as well as the history of its organizational
development.
Further part of the article describes achievements of the mine in the
restructuring process - high concentration of output and high
productivity, proper protection of an environment and implementation
of Environmental Management System in 2003.
The article describes also the unsuccessful privatisation works that
have been undertaken till now.
- Jerzy STOPA, Stanisław RYCHLICKI, Paweł WOJNAROWSKI, Piotr
KOSOWSKI
PROGNOZA EFEKTYWNOŚCI WTŁACZANIA GAZU DO ZŁOŻA ROPY NAFTOWEJ
Słowa kluczowe: zatłaczanie gazu, eksploatacja ropy naftowej,
efekt ekonomiczny
W pracy zasygnalizowano aktualne trendy światowe w stosowaniu
zaawansowanych metod eksploatacji złóż ropy naftowej (Enhanced Oil
Recovery) w nawiązaniu do możliwości wykorzystania tych
technologii, zwłaszcza wtłaczania gazów, w Polsce. Przedstawiono
wyniki uproszczonego modelowania komputerowego zatłaczania gazu do
jednego ze złóż polskich, oparte na śledzeniu zmian nasycenia
gazem zatłaczanym wzdłuż linii prądu, otrzymując prognozę wpływu
zatłaczania gazu na wydobycie ropy naftowej. Wyniki modelowania zostały
wykorzystane do analiz ekonomicznych wskazujących, że opłacalność
projektów tego typu zależy w głównej mierze od ceny sprzedaży
ropy naftowej oraz kosztu wtłaczanego gazu.
THE EFFICIENCY ANALYSIS OF GAS INJECTION INTO OIL RESERVOIR
Key words: gas injection, oil production, enhanced oil recovery,
economics
The paper presents the worldwide trends in enhanced oil recovery and
the possibility of using such technologies in Poland. The focus of
this paper is on the gas injection into an oil reservoir. Results of
simplified computer modeling based on the streamline model are
presented. Economic evaluation of the simulation results proves that
the feasibility of such projects depends mainly on the crude oil price
and the costs of injected gas.
- Wojciech SUWAŁA, Mariusz KUDEŁKO, Jacek KAMIŃSKI
MODELOWANIE ROZWOJU TECHNOLOGII CZYSTEGO WĘGLA
Słowa kluczowe: technologie czystego węgla, modelowanie, system
paliwowo-energetyczny
Rozwój technologii jest uzależniony od wielu czynników o różnym
charakterze. W artykule omówiono model komputerowy zbudowany dla
potrzeb analiz rozwoju technologii wytwarzania energii elektrycznej i
cieplnej, opartych na różnych paliwach, przede wszystkim kopalnych.
Cechą szczególną modelu jest rozważanie struktury podaży węgli
kamiennych, będących podstawą krajowego systemu
paliwowo-energetycznego. Analizowano scenariusze związane z różnymi
opcjami polityki energetycznej i ekologicznej, wymuszenia produkcji
pewnych grup technologii, subsydiowania "czystych
technologii" i ograniczania poziomu emisji. Wykazano, że dla
tych narzuconych warunków klasyczne paliwa kopalne będą w dalszym
ciągu grały istotną rolą w produkcji energii elektrycznej i
cieplnej, będą to technologie konkurencyjne i o relatywnie niskich
emisjach.
THE MODEL FOR CLEAN FOSSIL FUELS TECHNOLOGIES DEPLOYMENT
Key words: clean coal technologies, modeling, energy system
Development of technologies is a complex process with many obstacles
and interrelations. Model for the energy technologies development, at
a country scale, has been constructed to consider deployment of clean
fossil fuels technologies in Poland. The model minimizes costs of
electricity and heat production by selecting technologies which
fulfill emissions standards. Detailed structure of coal supply has
been considered as coal constitutes most important primary energy
carrier for Poland. Different policy option influencing fuel and
energy system have been considered as a scenarios: obligatory use of
some technologies, emissions limits and investment subsidies. The
models results proved that clean fossil fuels based technologies will
be still playing major role in Polish energy system, they are
competitive and of relatively low emissions.
- Krzysztof SZCZEPANEK
MODERNIZACJA UKŁADU DOPROWADZENIA POWIETRZA PIERWOTNEGO DO KOTŁÓW
OP 650K W PKE S.A ELEKTROWNIA ŁAZISKA
Słowa kluczowe: elektrownia, kotły parowe, powietrze pierwotne
W artykule przedstawiono możliwości modernizacji układów
doprowadzenia powietrza pierwotnego do kotłów w aspekcie
zmniejszenia zużycia energii elektrycznej na potrzeby własne bloków
energetycznych przy jednoczesnym zapewnieniu właściwych parametrów
eksploatacyjnych kotła. Przedstawiono również efekty dotyczące
ochrony środowiska na tle efektów modernizacji. Na przykładzie PKE
S.A. Elektrownia Łaziska udowodniono możliwości zastosowanie
nowatorskiego projektu i wykazano jego efekty energetyczne. Praca
przedstawia możliwości zastosowania modernizacji na innych
jednostkach wytwórczych energetycznych. Istotę konieczności wdrożenia
projektu oparto na głębokich przemianach gospodarczych zachodzących
w sektorze energetycznym dążących do sukcesywnego zmniejszenia
kosztów produkcji energii elektrycznej.
MODERNIZATION OF THE SYSTEM OF PRIMARY AIR SUPPLY TO COAL
DUST-FIRED STEAM BOILERS OP 650K IN PKE S.A. POWER PLANT ŁAZISKA
Key words: power plant, steam boiler, primary air
This paper presents various possibilities of modernizing the systems
of primary air input to power boilers in the aspect of the decrease
use of energy for the own needs of power units and at the same time
ensuring the proper exploitation parameters of the boiler. It presents
the effects concerning the environment protection against the
background of effects of modernization. The example of Łaziska power
station PKE S.A. proves the possibilities of using the innovatory
project and shows the energetic effects. It also presents the
possibilities of applying the modernization in other power generating
entities. The necessity of introducing this project has been based on
the idea of deep economic changes that take part in the energy sector,
successively tending to reduce the expenses of energy production.
- Marek ŚCIĄŻKO, Jarosław ZUWAŁA
SYSTEM BILANSOWANIA I CERTYFIKACJI DLA INSTALACJI WYTWARZAJĄCYCH
ENERGIĘ ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH
Słowa kluczowe: energia odnawialna, koncesjonowanie energii
odnawialnej, certyfikacja instalacji.
Opracowanie systemu bilansowania ilości energii odnawialnej
produkowanej w obiektach energetycznych wymaga podejścia uwzględniającego
indywidualne cechy poszczególnych jednostek wytwórczych. W artykule
zdefiniowano podstawowe warianty technologiczne pracy obiektów
energetycznych spalających biomasę dla produkcji energii
elektrycznej i ciepła. Dla opisanych wariantów technologicznych
przedstawiono algorytmy obliczeniowe wraz z krótkim komentarzem.
Możliwość handlu uprawnieniami do emisji sprawia, iż szczególnego
znaczenia nabierają procedury pozwalające na wyznaczenie wielkości
emisji CO2 dla instalacji energetycznego wykorzystania biomasy. W
artykule przedstawiono także metodykę wyznaczania emisji CO2 w
obiektach energetycznych zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej.
Szczególny nacisk położono na zachowanie ich spójności z
algorytmami bilansowymi dla energii odnawialnej.
Artykuł zawiera propozycje standardowych procedur uwierzytelnienia
stopnia przygotowania instalacji do produkcji i rozliczania energii
wytwarzanej w procesach energetycznego przetwarzania odnawialnych
zasobów energii. Proces uwierzytelniania nazwany jest w niniejszej
pracy certyfikacją. Dokumentacja certyfikująca sporządzona dla
konkretnego producenta energii oraz obejmująca szczegółowe
wymagania techniczno-technologiczne i pomiarowe będzie stanowiła
podstawę wydania koncesji na produkcję energii w odnawialnych źródłach.
ENERGY BALANCE AND CERTIFICATION SYSTEMS FOR POWER PLANTS PRODUCING
ENERGY FROM RENEWABLE
Key words: renewable energy, renewable energy concessions,
combustion plant certification.
Evaluation of energy balance systems for renewable energy (electricity
and heat) produced in combustion plants requires individual approach
resulting from the specific technological features of plant
arrangement. This paper describes the basic process layouts of biomass
combustion plants. For the described plants the calculation algorithms
were presented and briefly commented on.
EU CO2 trading plan makes the procedures for CO2 calculations very
important, especially for biomass combustion plants. Countries that
emit a greater amount of CO2 than their allowance of permits would
have to buy permits from countries that have permits to spare. Thus
the methodology of emission calculation for biomass combustion plants
(including co-combustion of coal and biomass) was included in the
paper.
The paper also covers the proposal of standard procedures for biomass
combustion plants certification. Certification documentation should be
required by The Energy Regulatory Authority of Poland. Such
documentation will be a base for issuing a license for production and
trade of energy (electricity and heat) based on renewable energy
sources (including biomass).
- Zygmunt ŚMIEJEK
ROLA PRZESIEWACZY W PROCESACH WZBOGACANIA WĘGLA KAMIENNEGO W
OSADZARKACH
Słowa kluczowe: węgiel, przeróbka mechaniczna, przesiewacz,
osadzarka, wzbogacanie, klasyfikacja
Po upływie prawie 25 lat od wdrożenia do praktyki przemysłowej
polskich osadzarek sterowanych elektronicznie, opisano nowe kierunki
działań w tym zakresie.
Krajowe zaplecze projektowe, wykonawcze, a przede wszystkim kadra inżynieryjno
- techniczna z zakresu przeróbki określiła wymagania co do rozwoju
podstawowych maszyn, a więc przesiewaczy oraz wodnych osadzarek
pulsacyjnych. W artykule omówiono przesiewacze klasyfikujące i
odwadniające o niekonwencjonalnych rozwiązaniach pokładów sitowych
oraz jednokorytowe, wieloprzedziałowe osadzarki miałowe i średnioziarnowe.
Analizy ekonomiczne kilku przedsięwzięć, gdzie zaproponowano nowe
rozwiązania, dały dobre rezultaty i przyczyniły się do podjęcia
decyzji o ich zastosowaniu, tak w krajowych jak i zagranicznych
obiektach wzbogacania węgla kamiennego.
ROLE AND SIGNIFICANCE OF SCREENS IN NEW JIG WASHERIES
Key words: coal, mechanical coal processing, screen, jig,
beneficiation, classification
After the passage of 25 years since the implementation of Polish jig
washeries, applying the electronically controlled machines, new
directions of development have been set out and described.
The designer teams, manufacturers and first of all the users of coal
processing installations have formulated the technical and
technological reasoning for the application of basic equipment, such
as screens and pulsating water jigs. Achievements of the recent years,
presented in the paper, include classifying and dewatering machines
with unconventional solutions in respect of sieve decks as well single
trough, multisectional fine coal and medium size grain jigs, meeting
the requirements of the users.
The economical analyses carried out for a number of projects, where
the new solutions have been proposed, have shown promising results and
have influenced the decisions taken in favour of their application in
several raw coal ( of different types ) processing plants in Poland,
as well as abroad.
- Radosław TARKOWSKI, Barbara ULIASZ-MISIAK
INSTALACJE PODZIEMNEGO MAGAZYNOWANIA DWUTLENKU WĘGLA
Słowa kluczowe: CO2, podziemne magazynowanie, EOR, ECBM,
ograniczenie emisji
Działające na świecie instalacje podziemnego magazynowania (składowania)
dwutlenku węgla są instalacjami przemysłowymi lub badawczo-wdrożeniowymi.
Większość z nich jest wykorzystywana we wtórnych metodach
eksploatacji złóż węglowodorów, nieliczne służą do podziemnego
składowania CO2 lub zbudowano je w celu poznania zjawisk zachodzących
podczas zatłaczania tego gazu do złoża. W artykule
scharakteryzowano pierwszą przemysłową instalację podziemnego składowania
dwutlenku węgla na złożu Sleipner, na Morzu Północnym w Norwegii
oraz instalacje w USA, gdzie zatłaczany CO2 pozwala na zwiększenie
wydobycia ropy naftowej. Zwrócono uwagę na instalację na złożu
Weyburn (Kanada), gdzie zatłaczany dwutlenek węgla pozwala na zwiększenie
wydobycia ropy i jednocześnie jest podziemnie składowany. Opisano będącą
w budowie instalację podmorskiego składowania CO2 Snohvit na Morzu
Barentsa. Zaprezentowano pilotową badawczą instalację podziemnego
składowania CO2 w poziomie wodonośnym, działającą w Japonii oraz
instalację zatłaczania CO2 do pokładów węgla.
CARBON DIOXIDE UNDERGROUND STORAGE INSTALLATIONS
Key words: CO2, underground storage, EOR, ECBM, limitation of
emission
Operating at present worldwide installations of underground carbon
dioxide injection are industrial, research and implement systems. Most
of them are used in methods of enhanced hydrocarbon recovery. Several
of them are used for underground CO2 storage or were built to observe
processes which occur during CO2 injection to reservoir. This paper
describes the first industrial installation of underground carbon
dioxide storage in Sleipner field, which operates in Norway in the
North Sea. In USA CO2 has been injected to many oil fields for decades,
in order to increase production. Attention was paid to the
installation in Weyburn field (Canada), where injected carbon dioxide
allows to extend oil production and is simultaneously stored in the
reservoir. Installation which is being built in Snohvit on the Barents
Sea to store CO2 was described. Pilot research installation to
underground CO2 storage in aquifer, which operates in Japan, was
introduced.
- Radosław TARKOWSKI
MOŻLIWOŚCI REDUKCJI EMISJI CO2 Z PROCESÓW PRZEMYSŁOWYCH W POLSCE
POPRZEZ PODZIEMNE SKŁADOWANIE
Słowa kluczowe: CO2, źródła emisji, podziemne składowanie/magazynowanie,
gazy spalinowe, gazy przemysłowe
W oparciu o oficjalne dane statystyczne oraz z zakładów przemysłowych
scharakteryzowano: wielkość emisji CO2 z kategorii, subkategorii i
działów przemysłu oraz podano informacje o koncentracji CO2 w
strumieniu gazów spalinowych z energetyki oraz przemysłu.
Przedstawiono sektory przemysłowe w Polsce, które są źródłem
emisji dużych ilości CO2. Zwrócono uwagę na procesy przemysłowe
(produkcja nawozów azotowych, gazu syntezowego, tlenku etylenu,
cementu i inne), w których powstaje skoncentrowany strumień
dwutlenku węgla. Zaproponowano rozpatrzenie podziemnego składowania
CO2 dla dwóch przypadków: strumienia gazów spalinowych/przemysłowych
o małej zawartości CO2 (emisja z energetyki i procesów przemysłowych)
oraz czystego strumienia tego gazu (wybrane procesy przemysłowe).
Czysty strumień CO2, w pierwszej kolejności może znaleźć
zastosowanie w celu podziemnego składowania i/lub intensyfikacji
wydobycia węglowodorów (wtórne metody wydobycia), w szczególności
w instalacjach pilotażowych.
UNDERGROUND STORAGE AS A POSSIBILITY OF REDUCTION OF CO2 EMISSION
FROM INDUSTRIAL PROCESSES IN POLAND
Key words: CO2, emission sources, underground storage, combustion
gases, flue gases
The size of CO2 emission in categories, sub - categories, industry
departments and data concerning concentration of CO2 in combustion gas
stream from power plants and industry was characterized on basis of
official statistics, data from local administration and industrial
institutions. Polish industrial sectors which are the source of large
CO2 emission were introduced. Special attention was paid to industrial
processes (nitric fertilizers production, synthesized gases production,
ethyl oxide production, cement), which produce concentrated carbon
dioxide stream. Two cases were proposed to examine in order to store
CO2 underground: stream of combustion gas with low CO2 content (power
energy emission and industrial processes) and pure stream of this gas
(chosen industrial processes). The second case could be put into use
in the first place in underground storage and/or in oil recovery
intensification (enhanced methods of recovery) especially in pilot
systems.
- PIOTR TOMCZYK
WODÓR - PALIWO JUTRA
Słowa kluczowe: wodór, energia elektryczna, ogniwa paliwowe,
konwersja paliw
W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się gwałtowny wzrost
zainteresowania wodorem i ogniwami paliwowymi. Powodem tego
zainteresowania jest zwiększające się zapotrzebowanie na energię
elektryczną, która dotąd wytwarzana jest z paliw pierwotnych w mało
efektywnych elektrowniach cieplnych. Efektywność ta zwiększyłaby
się znacznie gdyby zastosowano na szeroką skalę ogniwa paliwowe. Głównym
paliwem ogniw paliwowych jest wodór. W pracy przedstawiono sposoby i
przeanalizowano koszty wytwarzania paliwa wodorowego różnymi
metodami. Opisano również zasadę działania ogniw paliwowych, ich
rodzaje oraz obecny stan technologiczny. Na tej podstawie określono
wpływ zastosowania wodoru, jako wtórnego nośnika energii, na rozwój
energetyki.
HYDROGEN - FUEL OF TOMMOROW
Key words: hydrogen, electric power, fuel cells, fuel conversion
In the last decade, one may observe sudden increase of interest in
hydrogen and fuel cells. The reason for this interest is growing
demand for electricity that is still produced in low-efficient, heat
power plants from primary fuels. The efficiency of electricity
production could be considerably increased by employing fuel cells in
large scale. The fuel cells are generally fed with hydrogen. In this
work, the means of hydrogen fuel production were presented together
with their cost analysis. Also the principles, types and present
technological status of fuel cells were explained. On the basis of
this information, the influence of hydrogen, as a secondary energy
carrier, on progress in power industry was described.
- Ryszard UBERMAN
RACJONALNE WYKORZYSTANIE WĘGLA BRUNATNEGO CZYNNIKIEM DETERMINUJĄCYM
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE KRAJU
Słowa kluczowe: węgiel brunatny, bezpieczeństwo energetyczne,
zagospodarowanie złóż, ograniczenia ekologiczne i przestrzenne
Węgiel brunatny należy w Polsce do paliw zajmujących znaczącą
pozycję w bilansie paliwowo-energetycznym. Zapewnia w dużym stopniu
bezpieczeństwo energetyczne. Osiągnięty w polskich kopalniach
poziom techniczny wydobycia, duże zasoby w złożach udokumentowanych
i perspektywicznych, oraz większa w porównaniu z innymi paliwami
efektywność ekonomiczna produkcji energii elektrycznej, uzasadniają
nie tylko utrzymanie ale i rozwój górnictwa węgla brunatnego.
W artykule zaprezentowano argumenty potwierdzające wyrażony pogląd,
przywołując dodatkowo na poparcie obserwowane zagranicą tendencje
wzrostu znaczenia tego paliwa. Zwrócono też uwagę na różnorodne
ograniczenia i utrudnienia, przede wszystkim natury formalno-prawnej,
ale także ekologiczne, organizacyjne i finansowe, które już obecnie
są poważnym utrudnieniem w funkcjonowaniu czynnych kopalń i mogą
stanowić istotną przeszkodę w budowie nowych.
RATIONAL USE OF THE LIGNITE AS A FACTOR OF ENERGY SAFETY
DETERMINATION OF THE COUNTRY
Key words: lignite, energy safety, development of mineral deposits,
spatial and ecological limitations
The lignite takes an important position in a fuel-energy balance in
Poland. The lignite to a large extent ensures an energy safety. Not
only keeping on the present level but a development of the lignite
mining is justified by a technical level of extraction, which is
achieved in the Polish mines, big reserves in the substantiated and
perspective deposits as well as higher economic efficiency of energy
production comparing to other fuels. Arguments that justify the
expressed opinions are presented in the paper. Additionally, the
noticed abroad tendency of increasing role of this fuel are stated.
Attention is paid on different limitations and difficulties, first of
all formal-legal, but also ecological, organisational and financial.
Above mentioned problems are important difficulties in the operating
mines functioning and might be essential obstacles in building new
ones.
- Barbara ULIASZ-MISIAK
HANDEL UPRAWNIENIAMI DO EMISJI CO2
Słowa kluczowe: dwutlenek węgla, instrumenty ekonomiczne, handel
emisjami
System handlu uprawnieniami do emisji CO2 jako instrument ekonomiczny
jest stosowany w ochronie środowiska. Jest jednym z mechanizmów
wprowadzonych w Protokole z Kioto, wdrażanym obecnie w całej Unii
Europejskiej. W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące różnych
form handlu emisjami, opisano sposób funkcjonowania oraz jego
kluczowe aspekty. Przedstawiono problematykę handlu emisjami w UE,
podstawy prawne, cele oraz scharakteryzowano podstawowe cechy. Szczególną
uwagę zwrócono na specyfikę funkcjonowania tego mechanizmu w
Polsce. Podano informacje dotyczące wdrażania tego instrumentu w
naszym kraju. Scharakteryzowano będący w przygotowaniu Krajowy Plan
Alokacji Uprawnień oraz przedstawiono sektory przemysłu, które będą
brały udział w handlu jak również sposób alokacji uprawnień. Omówiono
doświadczenia w handlu emisjami dwutlenkiem węgla w Wielkiej
Brytanii oraz innymi gazami (dwutlenkiem siarki i tlenkami azotu) w
ramach programu Acid Rain w Stanach Zjednoczonych. Zwrócono uwagę na
problem wyznaczenia miejsc podziemnego składowania CO2 w kontekście
handlu uprawnieniami do emisji.
CO2 EMISSIONS TRADING
Key words: carbon dioxide, economic tools, emissions trading
The system of CO2 emissions trading is used in environment protection
as an economic tool. It is one of the mechanisms which were introduced
by the Kyoto Protocol, and is being implemented in UE, also in Poland.
This paper describes subjects connected with different forms of
emission trade. Functioning of the system and its key aspects were
described. The problematic of emission trading in UE was introduced,
legal basis, goals and basic features were characterized. Special
attention was paid to functioning of this mechanism in Poland.
Information connected with implementing this tool in our country was
given. National Allocation Plans, which is being prepared, was
characterized. Industry sectors which are going to take part in this
trade and the way of authority allocation were described.
CO2 and other gases (sulphur dioxide, nitrogen oxide) emissions trade
experience in Great Britain was described in frames of Acid Rain
programme in USA. Attention was given to the problem of indicating
places of underground CO2 storage in the CO2 emissions authorities
trade context.
- Krystyna WŁODARCZYK, Janusz STOLECKI
ANALIZA AKTUALNIE STOSOWANEGO SYSTEMU WYCENY WĘGLA ENERGETYCZNEGO NA
PRZYKŁADZIE KWK "PIAST". PROPOZYCJA WYCENY WĘGLA W OPARCIU
O JEGO WARTOŚĆ UŻYTKOWĄ
Słowa kluczowe: wartość użytkowa węgla kamiennego
energetycznego, formuła wyceny węgla, cennik
W artykule przedstawiono krótką analizę wyceny węgla według
cennika liniowego uwypuklając jej wpływ na sytuację pojedynczej
kopalni na rynku węglowym. Autorzy zaproponowali nową formułę
wyceny węgla uwzględniającą jego wartość użytkową jako towaru.
Przeprowadzono analizę porównawczą aktualnie stosowanej wyceny węgla
z proponowaną na przykładzie kopalń Kompanii Węglowej S.A.
ANALYSIS OF CURRENTLY USED SYSTEM OF STEAM COAL PRICING ON THE
EXAMPLE OF "PIAST" COAL MINE AND A PROPOSAL FOR COAL
VALUATION BASING ON ITS 'VALUE IN USE'
Key words: "value in use' of steam coal, valuation formula,
price list
Paper presents a synthetic analysis of coal valuation according to
linear relationships between coal price and its quality parameters in
currently used (in Poland) coal pricing formula. The impact of using
this pricing system on the situation of single mine on the coal market
is emphasized. Authors propose a new formula of coal valuation, which
takes into consideration the so-called 'value in use' of the commodity.
Comparative analysis of currently used system and a new proposal has
been made on the example of the mines of Coal Company SA.
|