z cyklu:
"ZAGADNIENIA SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARCE KRAJOWEJ"

nt.

Racjonalne użytkowanie paliw i energii

(Zakopane, 10-13 października 2004 r.)

1. Prognozy zużycia węgla w świecie wskazują na sukcesywny wzrost zapotrzebowania na węgiel przy nieznacznym zmniejszeniu jego udziału w strukturze zużycia surowców energetycznych. W Polsce węgiel jest i powinien zostać surowcem gwarantującym w istotnej części bezpieczeństwo energetyczne.
2. Bezpieczeństwo energetyczne kraju wymaga dysponowania zróżnicowanymi źródłami energii, przy czym powinny być preferowane rodzime źródła. Z tych powodów w Polsce węgiel (kamienny i brunatny), którego zasoby są znaczne, powinien należeć do podstawowych źródeł energii pierwotnej.
3. Jednocześnie należy zwiększyć zakres prac badawczych i poszukiwawczych dla udokumentowania możliwych do pozyskania zasobów gazu ziemnego i ropy naftowej.
4. Dla utrzymania obecnej pozycji górnictwa konieczne jest stworzenie odpowiednich warunków przede wszystkim od strony formalno-prawnej, a także preferencji sprzyjających funkcjonowaniu obecnie czynnych kopalń, jak też inwestowaniu w zagospodarowanie nowych złóż (dotyczy to zwłaszcza węgla brunatnego).
5. Rentowność krajowych kopalń jest silnie uzależniona od poziomu cen węgla na rynkach międzynarodowych. Obecnie poziom kosztów własnych sprzedanego węgla wynosi około 39-40 USD/t. Przy takich kosztach wydobycia oraz stosowanej aktualnie cenie węgla na rynkach międzynarodowych i na rynku krajowym, węgle importowane z ARA nie stanowią istotnej konkurencji dla węgli krajowych. Stosowanie cen zbytu krajowych węgli na poziomie parytetu importowego (przy aktualnym poziomie cen węgla na rynkach światowych) znacznie zmniejszyłoby konkurencyjność węgla w stosunku do gazu ziemnego i niektórych technologii odnawialnych. W kontekście otwarcia rynku energii, wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wynikający z ewentualnego wzrostu cen węgla spowodowałby brak konkurencyjności krajowych wytwórców energii elektrycznej.
6. W związku z tym, że Unia Europejska jest i będzie w znaczącym stopniu uzależniona od paliw kopalnych, szansą dla Polski - w okresie dobrej koniunktury - jest wzrost wydobycia węgla w Polsce z przeznaczeniem na rynek UE.
7. Należy opracować i przedstawić Unii Europejskiej dokument nt.: Rola i możliwości polskiego sektora paliwowo-energetycznego we wzmocnieniu bezpieczeństwa energetycznego UE.
8. Szansą konkurencyjności dla polskiego sektora elektroenergetycznego powinna stać się możliwość wykorzystania krajowego systemu przesyłowego dla kompensowania pojawiających się szczytów zapotrzebowania na energię w układzie północ-południe, wschód-zachód.
9. Jednym z podstawowych uwarunkowań zewnętrznych dalszego funkcjonowania sektora elektroenergetycznego w długim horyzoncie czasowym są regulacje ekologiczne.
10. Należy dążyć do utworzenia na polskim rynku wytwórców energii - wykorzystując dotychczasowe doświadczenia PKE i BOT - silnych podmiotów multi-energetycznych, powiązanych kapitałowo, zdolnych do podejmowania inwestycji odtworzeniowych mocy wytwórczych a jednocześnie zdolnych do konkurowania na europejskim rynku energetycznym.
11. Zwiększenie efektywności wykorzystania energii winno stać się jednym z podstawowych zadań polskiej polityki energetycznej.
12. Państwo powinno kreować politykę paliwowo-energetyczną, która gwarantowałaby maksymalne wykorzystanie krajowych surowców energetycznych oraz pozwoliła na utrzymanie odpowiedniego poziomu technicznego w sferze produkcji surowców energetycznych i wytwarzania mediów energetycznych.
13. Jednym z istotnych problemów polityki energetycznej jest konieczność stałych działań na rzecz oszczędności energii we wszystkich dziedzinach jej użytkowania.
14. Polska jest praktycznie jedynym producentem węgla koksowego w Unii Europejskiej. W najbliższym czasie należy się liczyć z wystąpieniem znacznego niedoboru węgla koksowego typu 35. Konieczne staje się inwestowanie w rozwój nowych zdolności produkcyjnych w górnictwie węgla koksowego.

Skład Komisji wnioskowej:

• Dr inż. Lidia GAWLIK - Instytut GSMiE PAN
• Dr inż. Urszula LORENZ - Instytut GSMiE PAN - przewodnicząca komisji
• Mgr Alojzy DEBUDAJ - Południowy Koncern Energetyczny S.A.
• Dr inż. Leon KURCZABIŃSKI - Katowicki Holding Węglowy S.A.