z cyklu:
"ZAGADNIENIA SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARCE KRAJOWEJ"

pt.

"Funkcjonowanie kompleksu paliwowo-energetycznego w świetle Prawa Energetycznego oraz nowych przepisów ochrony środowiska"

(Zakopane, 17-20 października 1999 r.)

Komisja Wnioskowa w składzie:

1. mgr inż. Henryk Balcerowski - Elektrownia Kozienice
2. dr inż. Wojciech Jaworski - Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
3. prof. dr inż. Zbigniew Kozłowski - "Poltegor", Politechnika Wrocławska
4. dr inż. Leon Kurczabiński - Katowicki Holding Węglowy S.A.
5. dr inż. Urszula Lorenz - Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

w oparciu o wygłoszone referaty, dyskusję i zgłoszone przez uczestników wnioski cząstkowe proponuje następujące wnioski generalne:

• Potrzebna jest spójna polityka państwa w zakresie zrównoważonego rozwoju Polski do roku 2025 i energetyki, łącząca problemy paliwowe dla potrzeb produkcji energii konwencjonalnej oraz wynikające stąd potrzeby ochrony środowiska dla spełnienia wymagań krajowych oraz zobowiązań międzynarodowych. Wymaga to między innymi ściślejszego współdziałania sektorów górnictwa i energetyki.

• W polityce energetycznej kraju jako jeden z priorytetów należy przyjąć działania na rzecz rozpowszechniania energooszczędnych technik i technologii oraz położyć nacisk na znaczenie produktywności energii. Energia pozyskana drogą oszczędności i racjonalizacji jest bowiem tańsza od energii z nowych źródeł. Inwestowanie w oszczędność energii równa się inwestowaniu w modernizację kraju.

• Węgiel kamienny i brunatny w najbliższych latach utrzymają swoją dotychczasową pozycję jako nośniki energii przy uzupełniającym udziale innych paliw, w tym przede wszystkim gazu oraz energii odnawialnej. Jednak o faktycznej roli węgla w bilansie energetycznym kraju w przyszłości zadecyduje jego konkurencyjność w stosunku do innych nośników.

• Konkurencyjność węgla jako podstawowego paliwa do wytwarzania energii uzależniona jest w dużym stopniu od efektu procesu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego.
  Potrzebna jest jedna, spójna polityka państwa w zakresie energetyki, łącząca problemy paliwowe dla potrzeb produkcji energii konwencjonalnej oraz wynikające stąd potrzeby ochrony środowiska dla spełnienia wymagań krajowych oraz zobowiązań międzynarodowych. Wymaga to między innymi ściślejszego współdziałania sektorów górnictwa i energetyki.

• Nowe uwarunkowania prawne dotyczące sektora elektroenergetycznego oraz jego zobowiązania w zakresie ochrony środowiska powodują, że w najbliższych latach można się spodziewać rozwoju rozproszonego systemu wytwarzania energii.

• Tam gdzie istnieją korzystne uwarunkowania techniczne oraz wola obu stron, celowym wydaje się wspieranie inicjatyw tworzenia wspólnych przedsięwzięć górniczo-energetycznych, które mogą działać samodzielnie i efektywnie w środowisku konkurencyjnym (wytwarzania energii).

• Konieczna jest daleko posunięta rozwaga przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym wprowadzeniu opłat produktowych na paliwa (ochrona środowiska) tak, aby decyzje te nie wchodziły w konflikt z Prawem Energetycznym oraz nie powodowały dodatkowych obciążeń finansowych dla energetyki, zwłaszcza wyposażonej w instalacje odsiarczania spalin. Konieczne jest pilne rozpoczęcie powszechnej debaty (w kręgach gospodarczych i samorządowych) na temat mechanizmów organizacyjnych i ekonomicznych w ochronie środowiska.

• Rozwój inwestycyjny zarówno sektora górnictwa jak i energetykibędzie w dużej mierze uzależniony od zaangażowania kapitału zewnętrznego. Wymaga to jednak określenia czytelnych zasad prawnych i ekonomicznych w zakresie funkcjonowania obydwu sektorów.

• Zarówno Prawo Energetyczne jak i ustawa o samorządzie terytorialnym nakłada na gminy obowiązek prowadzenia polityki zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i gaz. Pociąga to za sobą pilną konieczność edukacji zarówno społeczeństwa w zakresie przysługujących uprawnień, jak i kształcenia specjalistów, którzy w sposób profesjonalny mogliby rozwiązywać te problemy na poziomie lokalnym.

• W trakcie dyskusji powrócono do koncepcji zagospodarowania odpadów z produkcji węgla kamiennego w pracach rekultywacyjnych w wyrobiskach węgla brunatnego. Określono celowość ponownego działania w tym zakresie, tym bardziej, że jest ono akceptowane przez zainteresowane strony oraz nie wzbudza sprzeciwu społeczności lokalnej.

• Uczestnicy XIII Konferencji zwracają się z apelem do ustawodawcy o wydanie stosownych (przewidzianych już w obowiązujących ustawach) aktów prawnych określających wymagania jakościowe paliw (do wytwarzania energii) i sposobów ich użytkowania.

• Wdrażanie nowego Prawa Energetycznego (wraz ze stosownymi aktami wykonawczymi) następuje w warunkach nadmiaru podaży paliw i energii. W tak specyficznej sytuacji niezwykle istotnym jest cykliczne uaktualnianie (np. co dwa, trzy lata) perspektywicznego bilansu paliwowo-energetycznego kraju, bowiem obecnie stosowane scenariusze zużycia paliw i energii są zdezaktualizowane.